Ἐκλεκτικιστικὴ ἀρχιτεκτονικὴ καὶ ἐκλεκτικιστικὰ ἀρχοντικά

Ἰδιάζουσα ὑπερκατασκευή μέ νεοκλασσικά καί ἐκλεκτικιστικά στοιχεῖα
στό κονάκι τοῦ Χαμδῆ Μπέη στήν ὁδό 4ης Ὀκτωβρίου.
(Φωτογραφία τοῦ 2003)

Μέ τήν παγκόσμια ἐπέκταση τῶν εὐρωπαϊκῶν αὐτοκρατοριῶν ἐμφανίζεται ἀπό τά μέσα τοῦ 19ου αἰώνα στήν εὐρωπαϊκή ἀρχιτεκτονική ὁ ἐκλεκτικισμός. Μέ τόν ὅρο αὐτό χαρακτηρίζουμε τόν ρυθμό πού δανείζεται στοιχεῖα καί ὕφος ἀπό διάφορες ἱστορικές περιόδους καί ποικίλες τεχνοτροπίες γιά νά τά συνδυάσει αἰσθητικά στήν ἀρχιτεκτονική δημιουργία, ὥστε νά συνυπάρχουν μέ ἐπιτυχία σέ ἕνα κτίριο. Πρόκειται γιά αἰσθητική ἀντίληψη πού ἔχει διεθνιστικό χαρακτῆρα καί ἱστορικιστικές διαστάσεις, ἐνῶ ἱκανοποιεῖ τήν τάση τοῦ 19ου αἰώνα γιά τόν ἐξωτισμό. Ὁ νεοκλασσικισμός δέν εἶναι πλέον παρά ἕνα στοιχεῖο ἀπό αὐτά πού ἐπιστρατεύει ὁ ἐκλεκτικισμός. Ἡ χρήση ρυθμῶν καί στοιχείων ἀπό διάφορες ἐποχές καί τεχνοτροπίες εὔκολα μεταλλάσσεται σέ ὑπερβολές, ὅπου ἡ ἔλλειψη λιτότητας καί μέτρου ἀφαιρεῖ ἀπό τό τελικό ἀποτέλεσμα τήν ἐσωτερική ἁρμονία.

Νεοκλασσικά φουρούσια καί γαλλικές σιδεριές στό ἀρχοντικό Ἰσαάκ Δανιήλ
στήν ὁδό Ἐλευθερίου Βενιζέλου.
(Φωτογραφία τοῦ 2005)

Συνέχεια

Ἡ σφαγὴ τῶν γενιτσάρων ἀπὸ τὸν Μαχμοῦτ Β΄ τὸ 1826

Ο σουλτάνος Μαχμούτ Β΄, που εξολόθρευσε τους γενιτσάρους το 1826

Λουτρό αίματος στην Κωνσταντινούπολη που έμεινε στην τουρκική ιστορία ως «Ευοίωνον γεγονός»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Τα σώματα των γενιτσάρων, που είχε θεσπίσει η Οθωμανική αυτοκρατορία, αποτελούσαν αφύσικο γεγονός, αφού η στελεχωσή τους βασίστηκε στο απεχθές παιδομάζωμα, ενώ η συνεχής παραχώρηση προνομίων τα κατέστησε αντίπαλο πόλο της σουλτανικής εξουσίας, την οποία αμφισβήτησαν κατ’ επανάληψη.

Η ιστορία ίου παιδομαζώματος είναι γνωστή στους υπόδουλους Ορθοδόξους λαούς, μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 και δεν θα αναφερθούμε σ’ αυτήν. Η ονομασία γενίτσαροι υποδηλώνει την φιλοσοφία αυτών των σωμάτων που τα επάνδρωναν παιδιά από το παιδομάζωμα. Γενίτσαροι σημαίνει «γενί τσερί» δηλαδή «νέα στρατεύματα». Συνέχεια

Α΄ Ἀπελευθέρωσις τῆς Ξάνθης – 13 Ἰουλίου 1913

     Στὶς 11 Ἰουλίου τὸ πρωί, ἡ 8η Μεραρχία κινήθηκε ἀπὸ τὴν Καβάλα γιὰ νὰ καταλάβῃ τὴν Ξάνθη, τῆς ὁποίας οἱ κάτοικοι διέτρεχαν σοβαρὸ κίνδυνο ἀπὸ τοὺς βούλγαρους. Στὶς 14:00 περίπου ἔφθασε στὴν Χρυσούπολη, χωρὶς νὰ συναντήσῃ ἐχθρικὴ ἀντίσταση, ὅπου διανυκτέρευσε. Τὴν ἐπομένη, 12 Ἰουλίου, προήλασε ἀπὸ νωρὶς τὸ πρωὶ ἀπὸ τὴν Χρυσούπολη πρὸς τὴν Ξάνθη καὶ μέχρι τὶς 13:00 εἶχε διαβῆ τὸν ποταμὸ Νέστο καὶ ἄρχισε νὰ κινεῖται πρὸς τὴν Ξάνθη. Συνέχεια

Μαστοριὰ καὶ μεράκι: λαϊκὴ παράδοσις καὶ λαϊκότης.

Παράθυρο μέ πέτρινο πλαίσιο στήν ὁδό Ἀντίκα. Τυπική εἶναι ἡ σιδεριά μέ ρόδακες καί λόγχη κατά τά πρότυπα τῆς Κωνσταντι­νουπόλεως.

Ἡ πόλη ἀνοικοδομεῖται τόν 19ο αἰῶνα ἀκολουθῶντας, σέ μεγάλο βαθμό, τά καθιερωμένα πρότυπα τῆς «ἀρχοντικῆς» ἀρχιτεκτονικῆς τῆς Βόρειας καί τῆς Κεντρικῆς Ἑλλάδας. Σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τήν στέρηση καί τήν φτώχεια τῶν προηγουμένων τρομερῶν αἰώνων, οἱ πλούσιοι πλέον ἔμποροι καί ναυτικοί νοικοκυραῖοι ἀνοικοδομοῦν, μετά τόν 18ο αἰῶνα, τά σπίτια τους μέ τρόπο πού ὑπερβαίνει τίς ἁπλές στεγαστικές ἀνάγκες. Οἱ μακραίωνες αἰσθητικές παραδόσεις τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀναδύονται καί πάλι καί ἐμφανίζονται ὡς ἐπιλογές τῶν εὐπόρων νέων ρωμαίικων ἀστικῶν στρωμάτων, ἐκφραζόμενες βέβαια σύμφωνα μέ τίς αἰσθητικές ἀντιλήψεις καί τούς τρόπους τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς, τῆς Δύσεως, ἀλλά καί τῆς εὐρύτερης Ἀνατολῆς. Εἶναι σημαντικό καί ἐπίκαιρο τό γεγονός ὅτι ἡ ἀνερχόμενη νέα ρωμαίικη καί ἐμπορευματική τάξη, –παρ’ ὅλη τήν γοητεία πού αἰσθάνεται γιά τόν μεγάλο ἀστικό πολιτισμό τῶν Εὐρωπαίων καί τόν δυτικό εὐρωπαϊκό πολιτισμό–, παραμένει προσηλωμένη στήν μακραίωνη παράδοση τοῦ βυζαντινοῦ κόσμου καί στήν Ἀνατολική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Οἱ πλούσιοι ἔμποροι ζητοῦν τήν συνεργασία τῶν λαϊκῶν μαστόρων, οἱ ὁποῖοι ἐνσωματώνουν στήν πλούσια παράδοσή τους τούς τρόπους καί τίς ἀντιλήψεις πού ἔρχονται ἀπό Ἀνατολή καί Δύση, δημιουργώντας μία ὑβριδική ἀρχιτεκτονική. Συνέχεια