Μαζὺ  μὲ ὅλους τοὺς ἄλλους Ἕλληνες, στοὺς ἀγῶνες συνέπραξαν καὶ πόλεις ποὺ δὲν ἀπηλευθερώθησαν ἀμέσως.

Μία ἀπό αὐτές, ἡ Νάουσα, παρὰ τοῦ ὄ,τι εὐημεροῦσε, ἐπανεστάτησε τὸν Φεβρουάριο τοῦ 1822, κατὰ τῶν δυνάμεων κατοχῆς. (Ἕνα δεῖγμα τῆς ἀνάγκης γιὰ ἀπελευθέρωσι ΟΛΩΝ τῶν Ἑλλήνων. Κι ὄχι μόνον τῶν καταπιεσμένων!)

Ἀκολούθησε μία λαμπρή νίκη, κατὰ 4.000 ὁπλισμένων Τούρκων, τακτικοῦ στρατοῦ. Οὐσιαστικῶς ἦταν ἡ πρώτη μάχη στὴν ὁποίαν συνετρίβη ὀργανωμένος τουρκικός στρατός, ἀπὸ ἄτακτα στὴν κυριολεξία, στρατιωτικά σώματα, Ἑλλήνων.

Στὶς 10 Ἀπριλίου ὅμως τοῦ 1822, μία ἐπίσης μεγάλη μάχη διεξήχθη μεταξύ τῶν Ναουσαίων καὶ 10.000 κατακτητῶν. Οἱ Τοῦρκοι, ἀρνούμενοι νὰ ἀφήσουν τὴν Νάουσα ἐλευθέρα, ἐπετέθησαν καὶ ἐκέρδισαν.

Ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς μάχης ἦταν νὰ ἀποφασίσουν κάποιες γυναῖκες, μαζὺ μὲ τὰ παιδιά τους,  ἀπό τὸ νὰ παραμείνουν στὰ χέρια τῶν κατακτητῶν ὡς σκλᾶβες, ἀρχικῶς νὰ διαφύγουν πρὸς τὰ ὑψώματα μά, στὴν συνέχεια, γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὴν δουλεία καὶ τὸν εὐτελισμό, νὰ πέσουν ἀπὸ τὸν καταῤῥάκτη τῆς Ἀράπιτσας.

Μία ἐλαχίστη σκέψις μας, γιὰ νὰ τιμήσουμε ὄλους τοὺς ἥρωες ποὺ ἔπεσαν σὲ ἐκεῖνο τὸ κομμάτι τῆς Ἐλληνικῆς γῆς, γιὰ τὸν ἱερό ἀγώνα τῆς Ἐλευθερίας.

Ἀθάνατες!!!

Φιλονόη.

Το 1822 στο ολοκαύτωμα της Νάουσας, γυναίκες της πόλης προτιμούν να πέσουν μαζί με τα παιδιά τους στο ποτάμι της Αράπιτσας, παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων.

Τον Φεβρουάριο του 1822 οι Ναουσαίοι μαζί με τους οπλαρχηγούς Καρατάσο, Γάτσο και τον πρόκριτο Ζαφειράκη αιχμαλώτισαν την τουρκική φρουρά της Νάουσας και κήρυξαν την επανάσταση κατά των Τούρκων. Οι επαναστάτες μάλιστα νίκησαν τον τουρκικό στρατό του Κεχαγιά Μπέη που είχε 4000 άτομα στη μάχη κοντά στο μοναστήρι της Δίβρας. Ηταν μια συγκλονιστική μάχη. Για πρώτη φορά συγκροτημένος τουρκικός στρατός αναμετρήθηκε με ελληνικά σώματα και συνετρίβη.
Όμως ο πασάς της Θεσσαλονίκης Εμπού Λουμπούτ με 10.000 άνδρες ξεκίνησε να ξεπλύνει την ήττα του Κεχαγιά Μπέη.

Οι μάχες γύρω από τη Νάουσα ήταν συγκλονιστικές, ώσπου η πόλη έπεσε στις 10 Απριλίου 1822 και οι Τούρκοι την κατέστρεψαν ολοκληρωτικά.

Οι τελευταίοι υπερασπιστές σκοτώθηκαν στον πύργο του Ζαφειράκη και τα γυναικόπαιδα προτίμησαν να πέσουν από τον καταρράχτη της Αράπιτσας στο σημερινό χώρο θυσίας παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων.

«Αλαφιασμένες 13 νέες κοπέλλες και μαννούλες με μωρά στην αγκαλιά, μέσα απ τα χαλάσματα και τους καπνούς, τρέχουν προς τις ακρινές συνοικίες της πόλης με μια απεγνωσμένη κραυγή στο στόμα “στο βουνό, να σωθούμε”

Βγαίνουν στην εξοχή, σταματούν, η ανάσα κόβεται, τα πόδια τρέμουν, τα μωρά βαραίνουν στις αγκαλιές, μα η ελπίδα τις δίνει φτερά. Κοντεύουν στο γιοφύρι της Αράπιτσας, στους Στουμπάνους, ίσως προλάβουν να σωθούν.

Μα από μακρυά ακούγεται σάλαγος, χλαλοή, ξεκαθαρίζει ποδοβολητό αλόγων, φωνές και βρισιές. Οι Τούρκοι Αχ Παναγιά μου θα τις προλάβουν. Κι ύστερα ξέρουν τι τις περιμένει ατίμωση και το σκλαβοπάζαρο. Η σκέψη τις τρελλαίνει, πνίγονται. Ανασασμός μόνο ο θάνατος. Για μια στιγμή χαμένες, σταματούν. Κάτω απ’ τα πόδια τους με βουητό πέφτουν τα αφρισμένα νερά της Αράπιτσας.

Είναι τα νερά τους. Από μικρές ο ήχος τους τις νανούριζε, τις συντρόφευε σ’ όλες τις ώρες της ζωής τους, είναι κατά-δικά τους, αγαπημένα, και ο θάνατος εδώ στην αφρισμένη τους δίνη θάναι γλυκός λυτρωμός.

Και ο χορός ξεκινά. Η πρώτη κοπέλλα πέφτει και ακολουθούν κι άλλη, κι άλλη, σφίγγοντας στον κόρφο τους τα βρέφη και ζητώντας συγχώρεση απ’ αυτά. Ο απανωτός γδούπος των κορμιών δένεται με τη βουή του καταρράχτη. Ο πόνος, ο λυγμός και το παράπονο πνίγεται, σβήνει στους αφρούς, μα ψηλά στον αέρα ανεβαίνουν ανάλαφρες οι ψυχές. Επιτέλους ελεύθερες!
…
Οι Ναουσαίες δεν είναι πια μόνες. Στο χορό είναι πιασμένες Σουλιώτισσες, κόρες του Μωριά, της Μακεδονίας και της Θράκης. Γυναίκες των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών, της Κρήτης και της Κύπρου, γυναίκες της Μικρασίας και του Πόντου.
…

Η πόλη της Νάουσας, το 1955 χαρακτηρίστηκε ως Ιερή πόλη για τους αγώνες και τις θυσίες της στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες, πλάι στο Μεσολόγγι, το Σούλι και το Αρκάδι.

πηγὴ