Στίς 20 Ἰουλίου τοῦ 1792 ὁ Ἀλῆ πασᾶς ἔπαθε μεγάλη καταστροφή ἀπό τούς Σουλιῶτες καί ἀπό τόν Λάμπρο Τζαβέλλα. Τόσος ἦταν ὁ τρόμος τοῦ Ἀλῆ, πού ἔσκασε δύο ἄλογα στήν φυγή του. Αὐτόν ἀκριβῶς τόν πανικό περιγράφει ὁ Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης μέ τό ποιήμα του «Ἡ Φυγή».
Ἡ Φυγή
Τ΄ἄλογο, τ΄ ἄλογο Ὁμέρ Βρυώνη, τό Σούλι ἐχούμηξε καί μᾶς πλακώνει. Συνέχεια
Μία οὐδόλως γνωστὴ πτυχὴ τῆς ἱστορίας μας, ποὺ συνέβῃ λίγα χρόνια πρὸ τῆς ἐνάρξεως τῆς ἐπαναστάσεως, ἦτο ἡ ἐπίθεσις ποὺ ἐδέχθῃ ἡ Λευκάδα ἀπὸ τὸν Ἀλῆ πασσᾶ, τὸν Μάϊο τοῦ 1807.
Μεταξὺ τῶν πολλῶν περιοχῶν ποὺ ὁ Ἀλῆ πασσᾶς προσπάθησε νὰ προσαρτήσῃ στὸ μεγάλο του βασίλειον, ἦταν καὶ τὰ Ἑπτάνησα. Ἄλλως τε οἱ κατ’ ἐξακολούθησιν ἐπιθέσεις του στὴν Πρέβεζα καὶ στὴν Πάργα ἀποδεικνύουν πὼς ὀνειρεύετο ἕνα μεγάλο βασίλειο, ἱκανὸ νὰ ἀνατρέψῃ καὶ τὸν ἴδιον τὸν σουλτάνο, μὲ Συνέχεια
Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ
Η επίσημη Ιστορία γράφεται οριζόντια, προβάλλοντας το προσκήνιο. Η ανεπίσημη γράφεται κάθετα, αποκαλύπτοντας το παρασκήνιο. Η πρώτη είναι η εκ των υστέρων αποτίμηση, όπως καταγράφεται στα επίσημα έγγραφα.
Η δεύτερη είναι η ζώσα καθημερινότητα, τη στιγμή του συμβάντος, προτού σφραγιστεί με βουλοκέρι. Εμείς προτιμήσαμε να φέρουμε στο φως ορισμένες «μικρές» ιστορίες του Αγώνα.
Ολες τους έχουν κάτι κοινό: αναφέρονται σε γραφιάδες…
Συνέχεια
φωτογραφία
Ὁ Νίκηζας Μπότσαρης, κατεβαίνοντας ἀπὸ τὰ Θοδώριανα, προηπάντησε τὰ λείψανα τοῦ Ζαλόγγου. Ὅλη ἡ φάρα τῶν Μποτσαραίων ἦταν ἀνήσυχη γιὰ τὴν τύχη της. Ὁ ὁπλαρχηγὸς Κώστας Πουλῆς, ποὺ τοὺς ἔταζε πὼς θὰ εὕρισκαν κάθε βοήθεια καὶ πὼς θὰ μποροῦσαν νὰ φτιάσουν καινούργιο Σούλι κατὰ τὰ μέρη τῶν Ἀγράφων, ὄχι μόνον εἶχε χαθῆ τώρα, μά, ὅπως θὰ ἰδοῦμε, κρυφὰ ἑτοίμαζε σῶμα στὰ Γιάννενα, μαζὺ μὲ ἄλλα ὄργανα τοῦ Ἀλῆ, νὰ ἔβγῃ νὰ τοὺς κτυπήσῃ. Ὁ Μάρκος Μπότσαρης, παιδὶ τότε, ὅπως εἴδαμε, εἶχε ὁρκισθῆ νὰ τιμωρήσῃ αὐτὴν τὴν ἀτιμία, βγάζοντας τρίχα τρίχα τὸ μουστάκι τοῦ Πουλῆ. Καὶ κράτησε τὸν λόγο του. Τοῦ ‘καμε, ὅταν μεγάλωσε, μία δημόσια προσβολὴ τόσο βαρειά, ποὺ ὁ Πουλὴς δὲν μπόρεσε νὰ ζήσῃ. Πέθανε ἀπὸ τὸ κακό του. Ὁ τάφος του βρίσκεται στὴν αὐλὴ τοῦ μοναστηριοῦ τῶν Μηλατῶν.
εἰκόνα
«…Ἡ φάλαγγα εἶχε φθάσει αὐτοῦ, τσακισμένη ἀπὸ τὴν κούρασι – τὸ Ζάλογγο ἀπέχει ὀκτὼ ὥρες ἀπὸ τὸ Σούλι-, στὶς δεκαπέντε (15) τοῦ Δεκέμβρη, τὸ ἡλιόγερμα.
Ὁ Κίτσος Μπότσαρης κι ἄλλοι ἀρχηγοί, ὁ Κουτσονίκας, ὁ Κολέτσης, ὁ Φωτομάρας κι ὁ Παλάσκας, γιὰ νὰ εἶναι καλλίτερα φυλαγμένοι, σκέφτηκαν νὰ ἀνεβοῦν στὸ βουνό, στὸ μοναστήρι. Μὲ ὅλην τὴν κούρασί τους, σκαρφάλωσαν τὸ ἴδιο βράδυ. Μὰ δὲν εἶχαν κοιμηθῇ λίγες ὧρες, ποὺ φθάνουν ἀπὸ τὸν κάμπο, κάποιοι ποὺ βραδυποροῦσαν, γιὰ νὰ τοῦς ποῦν πὼς σῶμα δυνατό, ἀπὸ Ἀρβανιτάδες, ἐρχόταν ἀπὸ κόντα, μὲ ἀρχηγὸ τὸν Συνέχεια
Νεαρή Ελληνίδα, Χαλκογραφία, C. L. Eastlake, London, 1848.
Γράφοντας μόνον γιὰ τοὺς ἥρωες τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἔχουμε ξεχάσει τοὺς μικροὺς καὶ μεγάλους ἀγῶνες ποὺ ἔδιδαν οἱ ἀνώνυμες γυναῖκες.
Αὐτοὺς τοὺς ἀγῶνες ποὺ δίχως τους δὲν θὰ ὑπῆρχαν καὶ οἱ ἄλλοι, οἱ γνωστοί, ποὺ ὁδήγησαν στὴν ἀπελευθέρωσιν.
