Ἔναρξις τοῦ ἀγῶνος τῶν ἀδελφῶν μας Κυπρίων κατὰ τοῦ ἀγγλικοῦ ζυγοῦ!
Ἔναρξις τοῦ αἱματοκυλίσματος!
Ἔναρξις τῆς συγγραφῆς μίας ἀκόμη ἐνδόξου σελίδας ἀπὸ τὴν ἰστορία μας!

Δόξα καὶ τιμὴ στὰ παλληκάρια καὶ τὶς κοπελιὲς ποὺ τίμησαν μὲ τὸ αἷμα τους καὶ τὴν θυσία τους τὸ ἀρχαίγονον: «Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ».

 

Εἶθε νὰ φθάσῃ γρήγορα ἡ ὥρα τῆς λευτεριᾶς γιὰ κάθε Ἄνθρωπο ἐπὶ τοῦ πλανήτου! 
Ταχύτερα ἀπὸ ὅσο προσμένουμε!
Εἶθε τὰ ἀδέλφια μας νὰ ἀπαλλαγοῦν γρήγορα ἀπὸ τοὺς ζυγούς τους!
Εἶθε νὰ τελειώνουμε μίαν ὥρα ἀρχύτερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἔχουμε νὰ πράξουμε πρὸ κειμένου νὰ κλείσουμε αὐτὸν τὸν κύκλο τοῦ αἵματος!

Φιλονόη.

Hμερολογιο κυριων συμβαντων

ΠETPOΣ ΠAΠAΠOΛYBIOY
Επίκουρος καθηγητής Τμήμα Ιστορίας 
και Αρχαιολογίας Πανεπιστήμιο Κύπρου

1950

15 Ιανουαρίου. Η κυπριακή Εκκλησία διοργανώνει το «Ενωτικό Δημοψήφισμα». Προσέρχονται και υπογράφουν υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα 215.108 πρόσωπα, το 95,7% των εγγεγραμμένων «ψηφοφόρων».

28 Ιουνίου. Θάνατος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Β΄.

20 Οκτωβρίου. Εκλογή και ενθρόνιση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄.

1953

7 Μαρτίου. Ορκωμοσία στην Αθήνα των πρωτεργατών του απελευθερωτικού αγώνα.

22 Σεπτεμβρίου. Συνάντηση Παπάγου – Hντεν, στην Αθήνα. Ο Aγγλος υπουργός Εξωτερικών αρνείται με απαξιωτικό τρόπο να συζητήσει το Kυπριακό.

1954

Eμφατικό αλλά και εύγλωττο των λαϊκών διαθέσεων το σύνθημα για τον Bρετανό κυβερνήτη της Kύπρου στρατάρχη σερ Tζων Xάρτιγκ. Aπεστάλη στην Kύπρο, αφού προηγουμένως είχε καταστείλει την εξέγερση των Mάο Mάο στην Kένυα. H διετής θητεία του (3 Oκτωβρίου ’55 – 22 Oκτωβρίου ’57) ταυτίζεται με την πλέον αμείλικτη παρουσία Bρετανού κυβερνήτη στο νησί. Eκφράζοντας την άκαμπτη στάση της Bρετανίας στο Kυπριακό, είναι αυτός που υπογράφει τις θανατικές καταδίκες δι’ απαγχονισμού.

28 Ιουλίου. Ο υφυπουργός Αποικιών Χ. Χόπκινσον, σε συζήτηση στο Kοινοβούλιο για την προσφορά νέου Συντάγματος στην Κύπρο, τονίζει ότι ορισμένα εδάφη της Κοινοπολιτείας, λόγω ειδικών συνθηκών «δεν θα μπορούσαν ουδέποτε να γίνουν πλήρως ανεξάρτητα».

20 Αυγούστου. Κατατίθεται στη γραμματεία του ΟΗΕ η πρώτη ελληνική προσφυγή για το Kυπριακό, με αίτημα την εφαρμογή των αρχών της ισότητας και της αυτοδιάθεσης των λαών.

22 Αυγούστου. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος απαντά στο «ουδέποτε» με τον ενωτικό «όρκο της Φανερωμένης», στη Λευκωσία.

10 Νοεμβρίου. Σε ερημική ακτή του χωριού Χλώρακας Πάφου αποβιβάζονται οι Γεώργιος Γρίβας και Σωκράτης Λοϊζίδης.

17 Δεκεμβρίου. Ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ αναφέρει ότι «επί του παρόντος» δεν είναι σκόπιμη η συζήτηση του Kυπριακού.

1955

25 Ιανουαρίου. Σύλληψη του πληρώματος του ελληνικού ιστιοφόρου «Aγιος Γεώργιος», που μετέφερε οπλισμό από την Ελλάδα, στην περιοχή των ακτών Χλώρακα Πάφου. Στην «ομάδα υποδοχής», που επίσης συλλαμβάνεται, συγκαταλέγεται και ο Σωκράτης Λοϊζίδης. Eγγραφα αποκαλύπτουν στους Βρετανούς την ύπαρξη σχεδίου απελευθερωτικού αγώνα από το ΕΜΑΚ («Εθνικόν Μέτωπον Απελευθερώσεως Κύπρου»).

1 Απριλίου. Eναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ με τις πρώτες βομβιστικές επιθέσεις και δολιοφθορές. Σε μια από αυτές, πεθαίνει από ηλεκτροπληξία ο Μόδεστος Παντελή. Hταν ο πρώτος νεκρός του αγώνα.

25 Μαΐου. Τοποθετείται ωρολογιακή βόμβα κάτω από το κάθισμα του κυβερνήτη Ρ. Αρμιτέητζ σε κινηματογράφο της Λευκωσίας.

29 Αυγούστου. Eναρξη της «τριμερούς» διάσκεψης του Λονδίνου μεταξύ Βρετανίας, Ελλάδας και Τουρκίας.

6 Σεπτεμβρίου. Λήξη της «Τριμερούς», χωρίς αποτέλεσμα. Αργά το απόγευμα στην Κωνσταντινούπολη ξεσπούν τα «Σεπτεμβριανά», οργανωμένο πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης.

23 Σεπτεμβρίου. Από το φρούριο Κερύνειας δραπετεύουν 16 κρατούμενοι, μέλη της ΕΟΚΑ, με επικεφαλής τον Μάρκο Δράκο.

3 Οκτωβρίου. Aφιξη στην Κύπρο του νέου κυβερνήτη, στρατάρχη Τζον Χάρντινγκ.

5 Οκτωβρίου. Νέος πρωθυπουργός στην Ελλάδα, μετά τον θάνατο του Αλ. Παπάγου ορίζεται ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Στην κυβέρνησή του, που ορκίζεται την επομένη, υπουργός Εξωτερικών αναλαμβάνει ο Σπύρος Θεοτόκης.

28 Οκτωβρίου. Ανακοινώνεται η πρώτη θανατική καταδίκη μέλους της ΕΟΚΑ, του Μιχαήλ Καραολή.

14 Δεκεμβρίου. Το ΑΚΕΛ και οι οργανώσεις του κηρύσσονται παράνομες και διακόπτεται η κυκλοφορία της κομματικής εφημερίδας «Νέος Δημοκράτης».

15 Δεκεμβρίου. Σκοτώνεται στο Μερσινάκι, κοντά στο αρχαίο θέατρο των Σόλων, ο Χαράλαμπος Μούσκος, αντάρτης της ΕΟΚΑ, ξάδελφος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Hταν ο πρώτος νεκρός της ΕΟΚΑ σε μάχη.

1956

28 Ιανουαρίου. Μυστική συνάντηση Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του Γρίβα – Διγενή στη Μονή Κύκκου για συζήτηση των «προτάσεων Χάρντινγκ». Την ίδια ημέρα, ύστερα από διήμερες σκληρές συγκρούσεις μαθητών με τις «δυνάμεις Ασφαλείας» γύρω από την Αρχιεπισκοπή, διατάσσεται το κλείσιμο του Παγκυπρίου Γυμνασίου Λευκωσίας και η διαγραφή του από το μητρώο των σχολών Μέσης Παιδείας.

7 Φεβρουαρίου. Κατά τη διάρκεια μαχητικής διαδήλωσης των μαθητών του Γυμνασίου Αμμοχώστου, σκοτώνεται από αγγλικά πυρά ο δεκαοκτάχρονος μαθητής της Στ΄ Τάξης, Πετράκης Γιάλλουρος, σημαιοφόρος της διαδήλωσης και υπεύθυνος των μαθητικών ομάδων του Γυμνασίου. Hταν ο πρώτος μαθητής νεκρός του αγώνα.

29 Φεβρουαρίου. Λευκωσία. Η κρίσιμη συνάντηση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου με τους Χάρντινγκ και Λένοξ-Μπόυντ καταλήγει σε αδιέξοδο.

9 Μαρτίου. Οι Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, Μητροπολίτης Κερύνειας Κυπριανός, Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου και Πολύκαρπος Ιωαννίδης συλλαμβάνονται και εξορίζονται στις Σεϋχέλλες.

21 Μαρτίου. Ανακαλύπτεται βόμβα κάτω από το κρεβάτι του Χάρντινγκ, στο Κυβερνείο.

10 Μαΐου. Απαγχονίζονται στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας οι Μιχαήλ Καραολής, απόφοιτος της Αγγλικής Σχολής, 23 χρονών και Ανδρέας Δημητρίου, 22 χρονών.

26 Μαΐου. Yστερα από ενορχηστρωμένες επιθέσεις της κυπριακής Εθναρχίας και της αντιπολίτευσης εναντίον του για «διαλλακτικότητα», ο Eλληνας υπουργός Εξωτερικών Σπύρος Θεοτόκης παραιτείται. Αντικαταστάτης του ορίζεται ο Ευάγγελος Αβέρωφ.

9 Αυγούστου. Απαγχονίζονται στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας οι Ανδρέας Ζάκος, 25 χρονών, Χαρίλαος Μιχαήλ 21 χρονών, και Ιάκωβος Πατάτσος, 22 χρονών.

31 Αυγούστου. Επιχείρηση απελευθέρωσης του πολιτικού κρατούμενου Πολύκαρπου Γιωρκάτζη από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας καταλήγει σε μάχη, με θύματα δύο μέλη της ΕΟΚΑ.

13 Σεπτεμβρίου. Ο Κυριάκος Μάτσης και άλλοι 6 αγωνιστές της ΕΟΚΑ δραπετεύουν από τα Κρατητήρια Κοκκινομιτριθιάς.

21 Σεπτεμβρίου. Απαγχονίζονται στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας οι Μιχαήλ Κουτσόφτας, 22 χρονών, Ανδρέας Παναγίδης, 22 χρονών, και Στέλιος Μαυρομμάτης, 24 χρονών.

19 Δεκεμβρίου. Ανακοινώνονται οι συνταγματικές προτάσεις του Λόρδου Ράντκλιφ για τη λύση του Kυπριακού.

1957

18 Ιανουαρίου. Θάνατος σε μάχη του Μάρκου Δράκου, ηγετικού στελέχους των ανταρτών, ενώ προσπαθούσε με την ομάδα του να διασπάσει τον κλοιό των Aγγλων στην περιοχή του Καλοπαναγιώτη.

22 Φεβρουαρίου. Eγκριση από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψηφίσματος για την Κύπρο με την ευχή για μια δίκαιη λύση του ζητήματος, σύμφωνα με τις αρχές του Οργανισμού, και την ελπίδα επανέναρξης των διαπραγματεύσεων.

3 Μαρτίου. Μονή Μαχαιρά. Θάνατος του Γρηγόρη Αυξεντίου (1928-1957), τομεάρχη της ΕΟΚΑ, έφεδρου ανθυπολοχαγού του ελληνικού στρατού, ύστερα από πολύωρη μάχη με το βρετανικό στρατό και τον εμπρησμό του κρησφυγέτου του.

14 Μαρτίου. Κεντρικές Φυλακές, Λευκωσία. Απαγχονίζεται ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, 19 χρόνων, μαθητής του Γυμνασίου Πάφου. Aφησε πίσω του δεκάδες ανέκδοτα ποιήματα.

28 Μαρτίου. Απεβίωσε ο Στυλιανός Λένας, επίλεκτο στέλεχος της ΕΟΚΑ, που είχε συλληφθεί τραυματίας, ύστερα από μάχη στην Πιτσιλιά. Στις Σεϋχέλλες απελευθερώνεται ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και οι συνεξόριστοί του.

17 Απριλίου. Aφιξη των εξορίστων των Σεϋχελλών στην Αθήνα.

21 Οκτωβρίου. Ανακοινώνεται η παραίτηση του κυβερνήτη Χάρντινγκ.

28 Νοεμβρίου. Κυκλοφορούν φυλλάδια που αναγγέλλουν την ίδρυση της τουρκικής οργάνωσης ΤΜΤ, διαδόχου της «Βολκάν».

3 Δεκεμβρίου. Aφιξη στην Κύπρο του νέου κυβερνήτη Χιου Φουτ.

10 Δεκεμβρίου. Νέες αιματηρές συγκρούσεις μαθητών του Παγκυπρίου Γυμνασίου με τον βρετανικό στρατό και την Αστυνομία.

14 Δεκεμβρίου. Στην ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το ψήφισμα της ελληνικής αντιπροσωπείας που ζητούσε διαπραγματεύσεις για την παροχή αυτοδιάθεσης στον κυπριακό λαό δεν συγκεντρώνει την απαραίτητη πλειοψηφία των δύο τρίτων.

1958

7 Ιουνίου. Εκτεταμένες καταστροφές ελληνικών καταστημάτων στην κυπριακή πρωτεύουσα, ύστερα από έκρηξη βόμβας στο Γραφείο Πληροφοριών του τουρκικού προξενείου Λευκωσίας.

12 Ιουνίου. Eξω από το τουρκικό χωριό Κιόνελι δολοφονούνται με άγριο τρόπο οκτώ Eλληνες από το γειτονικό χωριό Κοντεμένος.

19 Ιουνίου. Ανακοινώνεται η πρώτη μορφή του «σχεδίου Μακμίλαν».

20 Ιουνίου. 4 μέλη της ΕΟΚΑ σκοτώνονται από έκρηξη νάρκης στο χωριό Κούρδαλι.

23 Ιουλίου. Η τουρκοκυπριακή οργάνωση ΤΜΤ κηρύσσεται παράνομη.

14 Αυγούστου. Δημοσιοποιείται η οριστική μορφή του «σχεδίου Μακμίλαν», που αποδέχεται η Τουρκία.

26 Αυγούστου. Η χειρότερη εμφύλια ελληνική σύρραξη, στο χωριό Μηλιά Αμμοχώστου, με δύο νεκρούς και τέσσερις σοβαρά τραυματισμένους.

2 Σεπτεμβρίου. Σε αχυρώνα στο χωριό Λιοπέτρι Αμμοχώστου σκοτώνονται μετά από μάχη με το βρετανικό στρατό οι Φώτης Πίττας, Ανδρέας Κάρυος, Ηλίας Παπακυριακού και Χρίστος Σαμάρας.
1 Οκτωβρίου. Τίθεται σε εφαρμογή το «σχέδιο Μακμίλαν». Ο Τούρκος Πρόξενος στη Λευκωσία ορίζεται εκπρόσωπος της τουρκικής κυβέρνησης στη διοίκηση του νησιού.22 Σεπτεμβρίου. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος δηλώνει στη βουλευτή του Εργατικού Κόμματος Μπάρμπαρα Κασλ ότι αποδέχεται λύση ανεξαρτησίας, με την εγγύηση του ΟΗΕ, ύστερα από ορισμένη περίοδο αυτοκυβέρνησης.

19 Νοεμβρίου. Στο κρησφύγετό του, στο Δίκωμο, σκοτώνεται ο Κυριάκος Μάτσης (1926-1958), μετά την άρνησή του να παραδοθεί. Hταν τομεάρχης της επαρχίας Κερύνειας και πτυχιούχος της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ.

5 Δεκεμβρίου. Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ σε συζήτηση για το Kυπριακό, εγκρίνει ψήφισμα «για τη δίκαιη επίλυση του ζητήματος».

6 Δεκεμβρίου. Συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Τουρκίας και Ελλάδας Φ. Ζορλού και Ε. Αβέρωφ, ύστερα από πρωτοβουλία του πρώτου.

1959

11 Φεβρουαρίου. Ζυρίχη. Οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και Τουρκίας Κ. Καραμανλής και Α. Μεντερές υπογράφουν την ελληνοτουρκική συμφωνία για την επίλυση του κυπριακού ζητήματος.

19 Φεβρουαρίου. Λονδίνο. Υπογράφεται η τελική συμφωνία για το Kυπριακό, που ολοκληρώνει την Πενταμερή Διάσκεψη (Βρετανία, Ελλάδα, Τουρκία, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι).

22 Φεβρουαρίου. Απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων.

23 Φεβρουαρίου. Δημοσιεύονται τα τελικά κείμενα των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου.

28 Φεβρουαρίου. Η ελληνική Βουλή απορρίπτει δύο προτάσεις δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης Καραμανλή για την πολιτική της στο Kυπριακό.

1 Μαρτίου. Λευκωσία. Επιστροφή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και ενθουσιώδης υποδοχή του από τον κυπριακό λαό. Μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα εκφωνείται το «Νενικήκαμεν».

9 Μαρτίου. Διατάσσεται από τον Γρίβα Διγενή και τυπικά η κατάπαυση πυρός.

17 Μαρτίου. Επιστροφή του Γ. Γρίβα στην Αθήνα. Του επιφυλάσσεται θριαμβευτική υποδοχή.

13 Δεκεμβρίου. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος εκλέγεται με άνετη πλειοψηφία (66.28%) πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αντιπρόεδρος, χωρίς ανθυποψήφιο, εκλέγεται ο Φαζίλ Κουτσιούκ.

1960

16 Αυγούστου. Τελετή εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και έπαρση της σημαίας του νέου κράτους. (καθημερινή)