Ἡ καταστροφὴ τῆς Σαμοθράκης κατὰ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821

Σόφης Ν. Παπαδημητρίου

Η ευημερία του νησιού που παρατηρήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα διακόπηκε απότομα το 1821, όταν οι Σαμοθρακίτες ξεσηκώθηκαν και αυτοί για ν’ απαλλαγούν από τον Τούρκο κατακτητή.
Μερικοί πρόκριτοι της Σαμοθράκης που είχαν μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία είχαν πληροφορίες ότι σε ορισμένο χρόνο θα επαναστατούσε ολόκληρη η Ελλάδα. Μόλις λοιπόν πληροφορήθηκαν τα γεγονότα στην Πελοπόννησο, έπεισαν τους κατοίκους του νησιού να κηρύξουν τον Απρίλιο του 1821, τους εαυτούς τους ελεύθερους και ν’ αρνηθούν να πληρώσουν τους οφειλόμενους στους Τούρκους φόρους. Συγχρόνως ένας Σαμιώτης που βρισκόταν στο νησί, άρχισε να γυμνάζει μερικούς Σαμοθρακίτες και να τους μαθαίνει σκοποβολή. Συνέχεια

Ὁ θάνατος τοῦ Βασιλείου Α΄

Σὰν σήμερα τὸ 886. — Πεθαίνει μετὰ ἀπό τραυματισμὸ του σὲ κυνήγι, ὁ Βασίλειος Α΄, βυζαντινὸς αὐτοκράτορας, καὶ ἰδρυτής τῆς Δυναστείας τῶν Μακεδόνων. Συνέχεια

8 Ἰουλίου 1920. Θράκη.

Σὰν σήμερα στὴν Θράκη:
8 Ἰουλίου 1920, ἡμέραν Τετάρτην. «Νεάπολις» καὶ «Ἀλεξανδρούπολις».

Ὅλοι σχεδὸν οἱ μελετητὲς ἀναφέρουν ὅτι ἀμέσως μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς πόλεως, ὁ Μητροπολίτης, συμβουλευθεῖς καὶ τὸν λόγιο ἱατρὸ τῆς πόλεως, Ἀχιλλέα Σαμοθράκη, ζήτησε νὰ ἀλλάξουν τὸ τουρκικὸ ὄνομα καὶ νὰ δώσουν στὴν πόλη τὸ ὄνομα «ΝΕΑΠΟΛΙΣ», ἀφοὺ ἦταν ἡ νεότερη μέχρι τότε ἑλληνικὴ πόλη. Καὶ ὅτι κατὰ τὴν ἄφιξη τοῦ Βασιλιᾶ Ἀλεξάνδρου στὶς 8 Ἰουλίου 1920 στὴν πόλη, ὁ Δήμαρχος Ἐμ. Ἀλτιναλμάζης ποὺ τὸν ὑποδέχθηκε στὸ λιμάνι καὶ στὴ συνέχεια ἀπὸ ἄμβωνος ὁ Μητροπολίτης, στὴ δοξολογία ποὺ ἀκολούθησε στὴ Μητρόπολη, ἀνακοίνωσαν ὅτι, πρὸς τιμὴν τοῦ ἀφιχθέντος Βασιλέως, θὰ ὀνομάζουν τὴν πόλη τους, «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ». Συνέχεια

Μαστοριὰ καὶ μεράκι: λαϊκὴ παράδοσις καὶ λαϊκότης.

Παράθυρο μέ πέτρινο πλαίσιο στήν ὁδό Ἀντίκα. Τυπική εἶναι ἡ σιδεριά μέ ρόδακες καί λόγχη κατά τά πρότυπα τῆς Κωνσταντι­νουπόλεως.

Ἡ πόλη ἀνοικοδομεῖται τόν 19ο αἰῶνα ἀκολουθῶντας, σέ μεγάλο βαθμό, τά καθιερωμένα πρότυπα τῆς «ἀρχοντικῆς» ἀρχιτεκτονικῆς τῆς Βόρειας καί τῆς Κεντρικῆς Ἑλλάδας. Σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τήν στέρηση καί τήν φτώχεια τῶν προηγουμένων τρομερῶν αἰώνων, οἱ πλούσιοι πλέον ἔμποροι καί ναυτικοί νοικοκυραῖοι ἀνοικοδομοῦν, μετά τόν 18ο αἰῶνα, τά σπίτια τους μέ τρόπο πού ὑπερβαίνει τίς ἁπλές στεγαστικές ἀνάγκες. Οἱ μακραίωνες αἰσθητικές παραδόσεις τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀναδύονται καί πάλι καί ἐμφανίζονται ὡς ἐπιλογές τῶν εὐπόρων νέων ρωμαίικων ἀστικῶν στρωμάτων, ἐκφραζόμενες βέβαια σύμφωνα μέ τίς αἰσθητικές ἀντιλήψεις καί τούς τρόπους τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς, τῆς Δύσεως, ἀλλά καί τῆς εὐρύτερης Ἀνατολῆς. Εἶναι σημαντικό καί ἐπίκαιρο τό γεγονός ὅτι ἡ ἀνερχόμενη νέα ρωμαίικη καί ἐμπορευματική τάξη, –παρ’ ὅλη τήν γοητεία πού αἰσθάνεται γιά τόν μεγάλο ἀστικό πολιτισμό τῶν Εὐρωπαίων καί τόν δυτικό εὐρωπαϊκό πολιτισμό–, παραμένει προσηλωμένη στήν μακραίωνη παράδοση τοῦ βυζαντινοῦ κόσμου καί στήν Ἀνατολική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Οἱ πλούσιοι ἔμποροι ζητοῦν τήν συνεργασία τῶν λαϊκῶν μαστόρων, οἱ ὁποῖοι ἐνσωματώνουν στήν πλούσια παράδοσή τους τούς τρόπους καί τίς ἀντιλήψεις πού ἔρχονται ἀπό Ἀνατολή καί Δύση, δημιουργώντας μία ὑβριδική ἀρχιτεκτονική. Συνέχεια

Οἱ τρεῖς Ἥρωες Πομάκοι.

«Χάρη στα εγχώρια όργανα της Τουρκίας καταφέραμε να διεθνοποιήσουμε το Πομακικό. Πλέον τα μέλη της FUEN θα έχουν την δυνατότητα να πληροφορούνται σε τακτική βάση για όλες τις εξελίξεις στην Θράκη, από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Πομάκων και την ΖΑΓΑΛΙΣΑ. Ευχαριστούμε θερμά όλους τους διοργανωτές και ιδιαίτερα το κόμμα ΚΙΕΦ (DEB), την Ομοσπονδία Τούρκων Θρακιωτών Ευρώπης και τον Σύλλογο Αποφοίτων Πανεπιστημίων, για την διεύρυνση των οριζόντων του Πομακικού κινήματος. Το Συνέδριο της FUEN ήταν εξαιρετικά χρήσιμο για τους Πομάκους και τον αγώνα μας. Τους προτείνω να γίνει ξανά στην Κομοτηνή και το έτος 2016…». Συνέχεια

Ἄβδηρα. Στὴν γενέτειρα τοῦ Δημοκρίτου

   Λίγα χιλιόμετρα νότια, δίπλα στην θρακιώτικη αμμουδιά βρίσκεται ό,τι έχει απομείνει από τα αρχαία Άβδηρα, την θρυλική πατρίδα του μεγάλου ατομικού φυσικού Δημόκριτου. Σπουδαία πόλη ήταν τα Αβδηρα, «η πανέμορφη των Τηίων αποικία», που έλεγε κι ο Στράβων (τα Άβδηρα αρχικά ήταν αποικία Κλαζομενίων και μετέπειτα, τον 6ο π.Χ. αι., των Τηνίων). Και πατρίδα πολλών άλλων επιφανών διανοουμένων της αρχαιότητας, όπως ο πασίγνωστος σοφιστής Πρωταγόρας, ο φιλόσοφος Λεύκιππος, ο μαθηματικός Βίων, ο φιλόσοφος Ανάξαρχος, ο λυρικός ποιητής Ανακρέων, ο φιλόσοφος Εκαταίος. Συνέχεια