Τὸ ζήτημα τῶν ἑλληνικῶν ἐδαφικῶν διεκδικήσεων στὸ μακεδονικὸ χῶρο στὰ τέλη τοῦ 19ου αἰώνα καὶ ἡ τύχη τοῦ ἑλληνισμοῦ τῆς Μακεδονίας κατὰ τὴν ἴδια χρονικὴ περίοδο ἦταν ἄμεσα συνδεδεμένο μὲ τοὺς στόχους τῆς Ἐθνικῆς Ἐταιρείας, ἡ ὁποία ἰδρύθηκε τὸ 1894 καὶ ἀποτέλεσε τὸ ἀπαραίτητο ἀντίβαρο στὴ χλιαρὴ καὶ ἄτολμη ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους.
Τὰ ἐπαναστατικὰ σχέδια τῆς Ἐθνικῆς Ἐταιρείας καὶ τοῦ μακεδονικοῦ κομιτάτου δὲν ἄφησαν ἀδιάφορους τοὺς μάχιμους πυρῆνες τοῦ μακεδονικοῦ ἑλληνισμοῦ. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς πρωταγωνιστὲς τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1878, εἶχαν καταφύγει στὴ Θεσσαλία καὶ σὲ σύντομο χρονικὸ διάστημα κατάρτισαν μὲ τὴ συνδρομὴ τῆς Ἐθνικῆς Ἐταιρείας ἔνοπλα σώματα, ποὺ πέρασαν στὴ Μακεδονία γιὰ νὰ συνεχίσουν ἐκεῖ τὴ δράση τους. Συνέχεια