Αρχίζω με ένα οικονομικό διάγραμμα, που παρουσιάζει την εξέλιξη των επιτοκίων των δεκαετών κρατικών ομολόγων της Γερμανίας.
ΤΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΤΩΝ ΔΕΚΑΕΤΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ 1807 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
Παρατηρούμε ότι σήμερα το επιτόκιο είναι σχεδόν μηδενικό (0,01%).
Η άλλη χρονική στιγμή, που συνέβη αυτό, ήταν την διετή περίοδο 1922-1923.
Στα μέσα του 1923 η δημοκρατία της Βαιμάρης εξέδιδε ασταμάτητα χαρτονομίσματα.
Αυτό με τηn μικρότερη αξία είχε αξία 2 τρις μάρκα, ενώ αυτό με τηn μεγαλύτερη αξία 100 τρις μάρκα.
Η αξία ενός γραμματοσήμου τότε ήταν 50 δις μάρκα, ενώ ένα δολάριο Αμερικής είχε αξία 4 τρις μάρκα.
Την περίοδο αυτή ουδείς επιθυμούσε να αγοράσει δεκαετή ομόλογα γερμανικού δημοσίου και για αυτό το επιτόκιο τους ήταν μηδέν.
Γιατί σήμερα έχουμε μηδενικά επιτόκια για τα δεκαετή κρατικά ομόλογα της Γερμανίας;
Ποιός θα μπορούσε να είναι ο λόγος να ξαναδούμε υπερπληθωρισμό στην Γερμανία;
O λόγος δεν θα μπορούσε να είναι τα τρέχοντα ελλείμματα διαχειρίσεως, αλλά κάτι άλλο.
H ονομαστική αξία του γερμανικού κρατικού χρέους με εκτιμήσεις του 2015 είναι 2,11 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Σήμερα το γερμανικό κρατικό χρέος υπολογίζεται ως ποσοστό στο 71,2% του ΑΕΠ.
ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΕΠ ΑΠΟ ΤΟ 2006 ΕΩΣ ΤΟ 2016
Με βάση τις δύο παραπάνω πληροφορίες προκύπτει ότι το σύνολο του γερμανικού χρέους σήμερα είναι βιώσιμο και το ΑΕΠ της Γερμανίας είναι 2,96 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Aπό το σύνολο αυτού του χρέους 707 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν την μορφή ομολόγων διαρκείας 10 έως 30 ετών.
Περίπου το 24,6% των ομολόγων, δηλαδή 173,92 δισεκατομμύρια ευρώ, έχουν δεκαετή διάρκεια και αποτελούν περίπου το 50% της αξίας, όσων διαπραγματεύονται στην δευτερογενή αγορά ομολόγων κάθε χρόνο.
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΑΝΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΟΣ
Προφανώς στην δευτερογενή αγορά ομολόγων οι συναλλαγές αποσκοπούν είτε στην κερδοσκοπία, είτε στην άντληση ρευστότητας.
Με επιτόκιο 10ετών ομολόγων περίπου 0,01% η κερδοσκοπία μάλλον αποκλείεται.
Oπότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι γερμανικές τράπεζες και οι υπόλοιποι θεσμικοί επενδυτές στηρίζονται σήμερα σε ετήσια ρευστότητα αξίας 173,92 δισεκατομμυρίων ευρώ με σχεδόν μηδενικό κόστος.
Eιδικά εφέτος το γερμανικό δημόσιο αντιμετωπίζει λήξεις ομολόγων αξίας 168,6 δισεκατομμυρίων ευρώ και η ρευστότητα αυτή του χρειάζεται για να εξοφλήσει τα λήγοντα ομόλογα, με την βοήθεια των γερμανικών τραπεζών.
Τι θα μπορούσε όμως να πάει στραβά στο προσεχές μέλλον;
H μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα είναι σήμερα η Deutsche Bank AG.
Η συνολική αξία των περιουσιακών της στοιχείων στα τέλη του 2015 ήταν 1,63 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Διαχειρίζεται καταθέσεις αξίας 566,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, με συνολικά κεφάλαια 67,62 δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά έχει χορηγήσει δάνεια μόνον 427,74 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Έφέτος παρουσίασε σημαντικές ζημίες καθαρής αξίας 6,8 δισεκατομμυρίωνευρώ για διαφόρους λόγους.
Αυτό που απασχολεί όμως τις αγορές είναι ότι η τράπεζα επενδύει σημαντικά ποσά σε παράγωγα επενδυτικά προϊόντα για να βγάλει κέρδος.
Στον ισολογισμό της φαίνεται να έχει επενδύσει 515,59 δισεκατομμύρια σε πιστωτικά παράγωγα και έχει συγχρόνως έκθεση 494,07 δισεκατομμύρια ευρώ χρεωστικά παράγωγα.
Η διαφορά ήταν στις 31.12.3015 θετική και εμφανίζεται σαν περιουσιακό στοιχείο αξίας 21,52 δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά θα μπορούσε στο μέλλον οι συνθήκες να γίνουν διαφορετικές και η διαφορά να γίνει αρνητική, οπότε θα προέκυπτε μία ζημιά.
Στις 31.12.2015 η τράπεζα παρουσίασε «ξαφνικά» καθαρές ζημιές ίσες με το 10% των ιδίων κεφαλαίων της
Συγχρόνως εμφάνιζε καθαρή επένδυση 31,8% των κεφαλαίων της σε πιστωτικά παράγωγα. (=21,52/67,62).
Ο ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ DEUTSCHE BANK THN 31.12.2015 (σε εκατεκατομμύρια ευρώ)
Η ενασχόληση με επενδύσεις σε παράγωγα είναι μία πολύ επικίνδυνη εργασία, καθώς οι ζημιές μπορούν λόγω μοχλεύσεως να εξαφανίσουν ποσά μεγαλύτερα από το αρχικό κεφάλαιο.
Ποιός θα μπορούσε να είναι ο μελλοντικός κίνδυνος;
H κατάρρευση της Deutsche Bank ΑG…
Aν συμβεί, λόγω των παραγώγων, κινδυνεύουν από 21,52 δισεκατομμύρια ευρώ έως και 494,07 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σε περίπτωση ξαφνικής καταρρεύσεως, είναι ακάλυπτες καταθέσεις αξίας 139,16 δισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς οι καταθέσεις υπερβαίνουν τα χορηγηθέντα δάνεια κατά το ποσό αυτό.
Πώς θα αντιμετωπισθεί μία παρόμοια κρίση;
Mε κούρεμα καταθέσεων ή με χρήση του ταμείου ασφαλίσεως καταθέσεων της Γερμανίας;
Η εμπειρία με μικρότερες γερμανικές τράπεζες αποδεικνύει ότι η Γερμανία στις περιπτώσεις αυτές είτε επιβαρύνει το κράτος, είτε πουλάει την τράπεζα σε κάποια άλλη μεγαλύτερη.
Από τις δύο επιλογές απομένει μόνον η πρώτη, καθώς δεν υπάρχει μεγαλύτερη τράπεζα στην Γερμανία.
Αλλά τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα.
Ποιός θα αγοράσει νέο γερμανικό χρέος με επιτόκιο 0%;
Η ΕΚΤ προφανώς αποκλείεται.
Πώς θα εμποδίσει στην συνέχεια της διασώσεως το γερμανικό κράτος τους πολίτες του να ζητήσουν να πάρουν σε μετρητά τις καταθέσεις στο σπίτι τους;
Αυτό δεν συνέβη στην Ελλάδα μετά την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και ενέτεινε το πρόβλημα;
Ποιός θα τυπώσει τα αναγκαία χαρτονομίσματα για να καλύψει την αυξημένη ζήτηση;
Aν το κάνει η EKT, θα πρέπει να παραβεί το καταστατικό της, που ορίζει ότι δεν επιτρέπεται η απ’ ευθείας χρηματοδότηση του κράτους.
Ακόμα και στην περίπτωση του προγράμματος ποσοτικής χαλαρώσεως η ΕΚΤ δεν έδινε τα χρήματα δωρεάν, αλλά αγόραζε υφιστάμενο χρέος και μάλιστα υπό προϋποθέσεις, που σήμερα δεν υπάρχουν για το διαθέσιμο για αγορά γερμανικό κρατικό χρέος.
Μπορεί βέβαια να επιλέξει μία λύση σύμφωνα με το ιρλανδικό μοντέλο, όπου καταχρεώθηκε το κράτος για να σώσει τις τράπεζες και στην συνέχεια η κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας αφέθηκε να εκτυπώσει χαρτονόμισμα για τις ανάγκες της και δεν το δανείσθηκε από την ΕΚΤ.
Η Bundesbank δεν θα δεχθεί μία παρόμοια λύση .
Μάλλον θα προτιμήσει να επιβάλει capital controls στους πολίτες, παρά να τυπώσει χαρτονόμισμα, όπως έκανε η Δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Αν γίνει όμως κάτι τέτοιο, ξεχάστε την ζώνη ευρώ και κλάψτε όσα δανείσατε στο γερμανικό κράτος με την μορφή ομολόγων.
Δεν θα σας επιτρέψουν να τα εξαγάγετε από την Γερμανία, όταν λήξουν…
Αν πάλι επιλεγεί σαν λύση να χρησιμοποιηθεί ο ESM για την σωτηρία μίας τράπεζας, τότε ούτε τα κεφάλαιά του φθάνουν, αλλά ούτε και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι θα συμφωνήσουν σε μία παρόμοια λύση, καθώς θα αντιμετωπίσουν και αυτοί σύντομα προβλήματα στις δικές τους μεγάλες τράπεζες.
Η ενδεχόμενη κατάρρευση της Deutsche Bank με διάσωση της από το κράτος ισοδυναμεί με διπλασιασμό του χρέους της Γερμανίας μέσα σε ένα έτος, δηλαδή με ετήσιο επιτόκιο 100%.
Οι κάτοχοι χρέους 10ετούς διάρκειας θα καταστραφούν, γιατί με μηδενικό επιτόκιο ουδείς θα αγοράζει τα ομόλογά τους στην δευτερογενή αγορά.
Άμεσα θα λείψουν από την διατραπεζική αγορά κεφάλαια αξίας 193,2 δισεκατομμυρίων ευρώ, προκαλώντας πιστωτική ασφυξία στις υπόλοιπες τράπεζες ή επενδυτές.
Αυτό έγινε στην Ελλάδα, όταν οι κυβερνητικοί οικονομικοί «φωστήρες» διέγραψαν με το PSI ομόλογα αξίας 100 δισεκατομμυρίων ευρώ με τις ευλογίες της τρόικας και την συναίνεση της Μέρκελ.
Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και σύντομα θα εκδηλωθεί.
Γι’ αυτό και η Ελβετία απέσυρε τώρα την αίτησή της για ένταξη στην ΕΕ.
Η Αγγλία βάζει τους πολίτες της να αποφασίσουν την αποχώρηση από την ΕΕ με δημοψήφισμα στις 23 Ιουνίου, ενώ η κυβέρνησή της δηλώνει φωνακτά ότι δεν επιθυμεί το Brexit.
Οι κυβερνήσεις γνωρίζουν τον κίνδυνο και θέλουν να έχουν δικαιολογία για τις ενέργειες, που θα αναγκασθούν να κάνουν, όταν συμβεί η καταστροφή.
Σε κάθε περίπτωση όμως, ετοιμασθείτε για διπλή καταστροφή:
Το είδος του κινδύνου, που αντιμετωπίζει η Deutsche Bank, λέγεται κίνδυνος αντισυμβαλλομένου και προκύπτει πάντα συχρόνως για δύο τουλάχιστον νομικές οντότητες-επενδυτές.
Η μία θα είναι σίγουρα τράπεζα, αλλά η άλλη θα μπορούσε άνετα να είναι πολύ μεγάλη Αγγλική ή Ελβετική Ασφαλιστική εταιρεία.
Με την διακοπή των στενών οικονομικών σχέσεων με την ΕΕ ουδείς θα μπορεί να τους επιβάλει για την σωτηρία τους λύση, σύμφωνα με τα ισχύοντα στην ΕΕ.
Έχουν διαθέσιμα όπλα τα παρεμβατικά επιτόκιά τους και την δυνατότητα εκδόσεως χρήματος με υποτίμηση του νομίσματος τους και χωρίς ουδενός την έγκριση…
Ἀποποίηση εὐθύνης
Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.