Βολεύει… Βολεύει τόσο ὅσο νὰ ἀκροβατοῦμε ἀκόμη καὶ μεταξὺ ζωῆς καὶ θανάτου…

Ἡ (ἀριστοτελικὴ) «κατὰ συνθήκην ἄγνοια» εἶναι ἀποτέλεσμα πολλῶν παραγόντων, μά, κυρίως, κάποια ἀδυναμίας, ὄχι ἀπαραιτήτως νοητικῆς.
Τὴν διαθέτουμε ἅπαντες  καὶ εἶναι ὑπαίτιος γιὰ πολλὰ δεινά, μὰ ὄχι γιὰ ὅλα. Τὴν εὐθύνη τῶν πολλῶν δεινῶν μας, ὅσο κι ἐὰν μᾶς ξεβολεύῃ, τὴν φέρουμε ἀποκλειστικῶς ἐμεῖς καὶ μόνον καὶ προέρχεται ἀπὸ τὴν δική μας ἄρνησιν νὰ ἐμβαθύνουμε, ὅταν καὶ ὅποτε ἀπαιτεῖται νὰ τὸ κάνουμε.

Δὲν γίνεται νὰ εἴμαστε ὅλοι μας ἰατροί, οἰκονομολόγοι, νομικοί, δάσκαλοι, μηχανικοὶ ἢ πυρηνικοὶ φυσικοί. Γίνεται ὅμως νὰ ἔχουμε γενικὲς γνώσεις ποὺ νὰ μᾶς ἐπιτρέπουν νὰ μποροῦμε νὰ κρίνουμε τὸ πότε ἕνας ἀπὸ τοὺς πρὸ ἀναφερομένους (μὰ καὶ ἀμέτρητοι ἄλλοι) εἶναι ἱκανὸς κι ἄξιος κι ὄχι ἀπατεὼν καὶ ἁρπακτικό. Ἡ δική μας ἐξαπάτησις, οἱ πλάνες μας καὶ οἱ παγιδεύσεις μας, ἐὰν τὶς ἐξετάσουμε ἐντίμως καὶ δίχως ψευδοδικαιολογίες, θὰ διαπιστώσουμε πὼς ἁπλῶς ἦσαν ἀποδείξεις τῆς δικῆς μας ἀρνήσεως νὰ ἐμβαθύνουμε, στοιχειωδῶς, σὲ κάποιους τομεῖς, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ κρίνουμε καὶ νὰ ἀποφασίζουμε λάθος. Κι ὅλα αὐτὰ συνέβησαν διότι, πολὺ ἁπλᾶ, εἶναι πιὸ βολική, πιὸ ξεκούραστος καί, φυσικά, πιὸ …ἀνεύθυνος ἡ ἄγνοια.

Ναί, φίλοι μου… Ἡ ἀνάληψις τῆς εὐθύνης τῆς ζωῆς μας προϋποθέτει ἄρνησιν βολέματος, ἐπιβάλλει διαρκὴ ἐγρήγορσιν καὶ ὁδηγεῖ σταθερῶς τὸν ἄνθρωπο στὸ νὰ γνωρίζῃ, σὲ ὅσο τὸ δυνατὸν μεγαλύτερο βάθος (δίχως ἀπαραιτήτως νὰ γίνεται εἰδικὸς) τὰ πάντα ποὺ ἀφοροῦν στὴν ζωή του. Μόνος του πρέπει ὁ καθεὶς νὰ ἐπιλέγῃ διαδρομές, πατῶντας ἐπάνω σὲ στοιχειώδεις γνώσεις, ποὺ ὅλοι μας ἀπαιτεῖται νὰ διαθέτουμε. Ἡ ἄρνησις ὅμως τῆς πλειοψηφίας τῶν κοινωνιῶν μας νὰ καταπιασθῇ μὲ αὐτὲς τὶς …λεπτομέρειες, ὑποβοηθᾶ τὸν κατακερματισμὸ τῶν γνώσεων, γεννᾶ «εἰδικοὺς» κάθε (πιθανῆς καὶ ἀπιθάνου) ὑποκατηγορίας τῶν (κατ’ ἐπίφασιν) ἐπιστημῶν καὶ ἐγκαταλείπει τὸν ἄνθρωπο στὴν ὁμηρία τῆς ἀγνοίας. Διαβιῶντας σὲ κοινωνίες ποὺ οὐδεὶς γνωρίζει κάτι περισσότερο ἀπὸ τὸν τομέα του, μετουσιωνόμεθα ἅπαντες σὲ ὁμήρους τῆς ἀδαοσύνης μας καὶ σὲ πιόνια ποὺ ὑποχρεῶνται νὰ ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὶς καλὲς ἢ κακὲς προθέσεις τρίτων. Κι ὅσο αὐτὸ ἐξαπλώνεται, τόσο πιὸ ἀδύναμοι καταλήγουμε ἅπαντες. 

Διέξοδος μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο δὲν ὑπάρχει. Μόνον μεγιστοποιήσεις τῶν δεσμῶν μας. Δὲν γίνεται, γιὰ παράδειγμα, κάποτε νὰ μποροῦσε ἕνας ἰατρός, σὲ ἐποχὲς πού, ἀριθμητικῶς ἦσαν ἐλάχιστοι), νά εἶναι καὶ πολύ-ἰατρὸς καί ἐρευνητής καὶ πολυθεσίτης, ἀλλὰ καί πατέρας καὶ σύζυγος καὶ νοικοκύρης, μὰ καὶ γνώστης τῆς ἱστορίας καὶ γνώστης τῆς γλώσσης καὶ γνώστης τῶν πολιτικῶν ζητημάτων, ὅπως φυσικὰ καί, ταὐτοχρόνως, ἀγρότης, μπετατζής, πολίτης κι ὅ,τι ἄλλο, κατὰ περίπτωσιν, ἀπητοῦσαν οἱ περιστάσεις… Αὐτός γιατί μποροῦσε καί ἕνας σύγχρονος ἰατρός ἀδυνατεῖ;

Ἡ ἀπάντησις κρύβεται στὴν βολικὴ ἄγνοια ποὺ κι αὐτὴ ἀποκρύπτει τὴν ἄρνησίν μας νὰ ἑστιάσουμε στὸ τί σημαίνει ἀτομικὴ εὐθύνη γενικῶς καὶ εἰδικῶς. Μόνον κατανοῶντας αὐτὴν τὴν συμπεριφορά μας θὰ ἀρχίσουμε νὰ ἀπομειώνουμε ἔνα πρὸς ἕνα τὰ δεσμά μας. Διότι, τελικῶς, ἐὰν τὸ καλοσκεφθοῦμε, τὰ προβλήματά μας καὶ οἱ παγιδεύσεις μας καὶ τὰ ἀδιέξοδά μας, ποὺ σήμερα φαντάζουν ἀνυπέρβλητα, δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ μετουσιωθοῦν σὲ …βουνά, ἐὰν ἐμεῖς τὴν κατάλληλο στιγμὴ γνωρίζαμε αὐτὰ ποὺ ὀφείλαμε νὰ πράξουμε. Δὲν θὰ γινόταν νὰ παρασυρθοῦμε ἀπὸ μεγαλοστομίες καὶ δὲν θὰ στηρίζαμε τὶς ζωές μας σὲ φροῦδες ἐλπίδες.
Ὅλα ξεκινοῦν καὶ τελειώνουν στὸ τί πράξαμε ἢ δὲν πράξαμε…

Φιλονόη

εἰκόνα