VideoBlog Τράπεζας Ανατολής #3: Η εκκαθάριση της Τράπεζας Ανατολής συνεχίστηκε το 1945, όπως ομολογεί επίσημα η Εθνική Τράπεζα

Του Ελευθέριου Ρήνου
Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι ο εποπτικός μηχανισμός που επιβλέπει την καλή λειτουργία και την φερεγγυότητα των ελληνικών τραπεζικών ιδρυμάτων. Μαζί με τις τράπεζες ελέγχει και τις ασφαλιστικές εταιρείες – όπως φάνηκε πρόσφατα με την ακύρωση της άδειας ορισμένων από αυτές – τις εκκαθαρίσεις των τραπεζών και τις αναγκαστικές συγχωνεύσεις.
Είναι φυσιολογικό λοιπόν, όταν κάποιος θέλει να ερευνήσει την υπόθεση της Τραπέζης της Ανατολής, να απευθυνθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος για την παροχή στοιχείων, που θα όφειλε να έχει. Γιατί ή είμαστε ευνομούμενο κράτος ή δεν είμαστε…

 

Η πιο πρόσφατη, επίσημη προσπάθεια ξεκίνησε με την εισαγγελική παραγγελία του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ρόδου, με την οποία η Τράπεζα της Ελλάδος διετάχθη να δώσει στοιχεία για την Τράπεζα της Ανατολής, ωστόσο απήντησε ότι δεν έχει περιέλθει στην κατοχή της οποιοδήποτε σχετικό έγγραφο (βλ. «Η Τράπεζα της Ελλάδος δεν ενημερώθηκε ποτέ για την εκκαθάριση της Τράπεζας της Ανατολής»).

Επειδή αυτό για εμάς ήταν περίεργο, αφού η Τράπεζα της Ελλάδος λειτουργεί ως εκδοτική τράπεζα και εποπτικός μηχανισμός τα τελευταία 85 χρόνια, έγιναν προσπάθειες να ερευνηθεί το αρχείο της, για να μας δοθούν κάποιες επίσημες, γραπτές απαντήσεις, αναφορικά με την ιστορία της Τραπέζης Ανατολής, την συγχώνευση της με την Εθνική Τράπεζα και την εκκαθάριση που ακολούθησε για να πληρωθούν οι μέτοχοι της συγχωνευόμενης, διεθνούς Τραπέζης Ανατολής.

Βέβαια, σε όλες τις προσπάθειες, είχαμε στο μυαλό μας τα πραγματικά περιστατικά της ιδρύσεως της Τραπέζης της Ελλάδος, καθώς και το γεγονός ότι η διοίκησή της αποτελεί συγκοινωνούν δοχείο με την διοίκηση της Εθνικής Τραπέζης και την πολιτική ζωή της χώρας ( Η Εθνική Τράπεζα ΔΕΝ είναι ελληνική).
Τόσο η Εθνική Τράπεζα ΑΕ, όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος ΑΕ είναι ανώνυμες εταιρείες που ως τέτοιες έχουν στόχο το κέρδος, αφού είναι πολυμετοχικές, διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο και συγκαλούν γενικές συνελεύσεις μετόχων, στους οποίους λογοδοτούν. Η συμμετοχή του Ελληνικού Κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο της Τραπέζης της Ελλάδος βρίσκεται σε μονοψήφια ποσοστά και ως πολίτες παρατηρούμε το παράλογο γεγονός, η κεντρική τράπεζα της χώρας που εξέδιδε την δραχμή και τώρα συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, να είναι ιδιωτική.
Με αυτά στο μυαλό, ξεκινήσαμε την έρευνα πριν αρκετά χρόνια, τότε που οι λέξεις «Τράπεζα της Ανατολής» δεν έκαιγαν. Ήταν λογικό λοιπόν σε διάφορα ιδρύματα, να υπάρχουν οι ετήσιοι ισολογισμοί της Τραπέζης Ανατολής, όπως υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν οι ισολογισμοί όλων των τραπεζών για λόγους διαφάνειας. Ή είμαστε ευνομούμενο κράτος ή δεν είμαστε..
Δυστυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια οι ισολογισμοί της Τραπέζης Ανατολής δεν υπάρχουν στην Τράπεζα της Ελλάδος. Τόσο στην πρόσφατη έρευνά μας, όσο και στην έρευνα των υπαλλήλων της ίδιας της Τραπέζης της Ελλάδος, δεν βρέθηκε το παραμικρό. Η μόνη αναφορά στην Τράπεζα της Ανατολής, μιας από τις μεγαλύτερες και πρώτες τράπεζες με διεθνή παρουσία, ήταν μια λέξη σε μια πολύτομη έκδοση που απλά ανέφερε την ίδρυση της (index). Εκτός αυτού, η Τράπεζα της Ελλάδος «νίπτει τας χείρας της». Στα αρχεία και την βιβλιοθήκη της δεν υπάρχει το παραμικρό. Διατηρούνται βέβαια οι ισολογισμοί για πολύ μικρότερες, ακόμη και τοπικές, τράπεζες. Για λόγους ελέγχου βέβαια. Ή είμαστε ευνομούμενο κράτος ή δεν είμαστε…
Στο τρίτο βίντεο του Banquedorient VideoBlog, με το οποίο θα οδηγηθούμε σιγά σιγά προς το συνταρακτικό, διεθνές ντοκιμαντέρ για την Τράπεζα της Ανατολής (http://www.bdomovie.com) παρουσιάζουμε ένα έγγραφο που διέφυγε της προσοχής του ελέγχου της Τραπέζης της Ελλάδος ΑΕ. Προέρχεται από την βιβλιοθήκη της εποπτικής αρχής και ο λόγος, που προφανώς «επέζησε», είναι πως αφορά στην Εθνική Τράπεζα και όχι στην Τράπεζα της Ανατολής.
Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος και την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, η γενική συνέλευση της Εθνικής Τραπέζης ενέκρινε έναν νέο ισολογισμό για τα έτη 1941-1944, με τα οποία θεράπευσε τα προβλήματα της κατοχής, που προέκυπταν από την συνεργασία με τους Ναζί και τις κυβερνήσεις Τσολάκογλου και Λογοθετόπουλου (βλ. «Συμφωνία της ΕΤΕ με την Κατοχική Κυβέρνηση των Ναζί για να εισπράξει δάνειο της Τράπεζας Ανατολής το 1941 – Μέρος Α»).

Σε αυτή την γενική συνέλευση, η οποία ενέκρινε τους ισολογισμούς 1941-1944, επιβραβεύτηκε για την δραστηριότητά του ο Συνδιοικητής της Εθνικής Τραπέζης για τα πρώτα χρόνια της κατοχής Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος και αναγνωρίστηκε η προσφορά του. Βέβαια, για λόγους πολιτικής της τραπέζης και μετά τον θάνατο του Ζαβιτσιάνου (ο οποίος γνώριζε πολλά για την συνεργασία της ΕΤΕ με τους Ναζί), το όνομα του σβήστηκε από παντού και η φωτογραφία του Συνδιοικητή δεν αναρτάται ανάμεσα στα πορτρέτα των υπολοίπων διοικητών της Εθνικής.

Στο συγκεκριμένο θέμα της συνεργασίας της ΕΤΕ με την Siemens και την Deutsche Bank, θα επανέλθουμε με την δημοσίευση της μυστικής εκθέσεως των συμμάχων που δείχνει τον πραγματικό ρόλο της Εθνικής Τραπέζης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και όχι την αγιοποιημένη εικόνα της δήθεν «αντιστασιακής τραπέζης».
Ωστόσο, ας δούμε τι ανέφερε για την Τράπεζα Ανατολής ο συνολικός απολογισμός του Διοικητή της Εθνικής Τραπέζης Δημητρίου Μάξιμου, όπως εγκρίθηκε από την Γενική Συνέλευση της τραπέζης την 29η Δεκεμβρίου 1945. Ο επίσημος απολογισμός της Εθνικής Τραπέζης για τα έτη 1941-44, όπως βρίσκεται σήμερα στα χέρια της Τραπέζης της Ελλάδος αποκαλύπτει πως:

«Εκ προσφάτου επιτοπίου εξετάσεως διεπιστώσαμεν, ότι η εκκαθάρισις των διαλυθέντων υποκαταστημάτων μας εν Αιγύπτω, άτινα μας είχον περιέλθη εκ της συγχωνεύσεως της Τραπέζης Ανατολής, συνεχίσθη κατά την πολεμικήν περίοδον ικανοποιητικώς».
Όπως είδαμε στο δεύτερο βίντεο της σειράς (βλ. «VideoBlog Τράπεζας Ανατολής #2 – Η Εθνική Τράπεζα ΨΕΥΔΕΤΑΙ για τη λήξη της εκκαθάρισης της Τράπεζας Ανατολής») τα υποκαταστήματα της Τραπέζης Ανατολής εκκαθαρίζονταν από τους υπαλλήλους της Εθνικής Τραπέζης, σε όλη την διάρκεια της εκκαθαρίσεως από το 1933 και μετά, χωρίς αυτά να έχουν εξαγορασθεί λογιστικά από την ΕΤΕ. Σε διαφορετική περίπτωση τα συγκεκριμένα υποκαταστήματα της Τραπέζης της Ανατολής θα είχαν συμπεριληφθεί ως εκκαθαρισμένα στα πρακτικά των ειδικών εκκαθαριστών, κάτι που δυστυχώς για την ΕΤΕ δεν έγινε.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη της Εθνικής Τραπέζης, ο λόγος που η εκκαθάριση της Τραπέζης της Ανατολής δεν ολοκληρώθηκε, ήταν το αυστηρό και χρονοβόρο δικαστικό σύστημα της Αιγύπτου, το οποίο καθυστερούσε να εκδώσει αποφάσεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τις κατασχέσεις.
Συνεπώς, η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να κλείνει τα αυτιά και τα μάτια, επιβεβαιώνοντας την πάγια άποψή μας ότι δεν πρόκειται να βγούμε από την διαρκή οικονομική κρίση, μέχρι να αποδεχθούν οι κυβερνώντες, ότι τις κομπίνες δεν τις κρύβουμε κάτω από το χαλάκι, γιατί θα γυρίσουν και θα μας δαγκώσουν. Έστω και μετά από 80 χρόνια. Γιατί «ή είμαστε ευνομούμενο κράτος ή δεν είμαστε…»
Τις μεγάλες αυτές κομπίνες οφείλουμε να τις αντιμετωπίζουμε με διαφάνεια, αποδεχόμενοι τα σφάλματα μας, κάτι που έγινε προσφάτως και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, στην οποία η BNY Mellon έφαγε μια σφαλιάρα 715 εκατομμυρίων δολαρίων για διάφορες ατασθαλίες, που κύρια είχαν να κάνουν με την αγορά συναλλάγματος (και όχι μόνο). Εδώ δεν μπορώ να μην θυμηθώ μια προσωπική στιχομυθία με στέλεχος του νομικού τμήματος της ΕΤΕ, τον οποίο προειδοποίησα έξω από δικαστική αίθουσα για τους νομικούς κινδύνους από τις παραβλέψεις της τραπέζης του, θυμίζοντας του ότι δεν ο πλανήτης δεν είναι το χωριό της ΕΤΕ για να «εξαφανίζει» αγωγές και αποφάσεις, όπως η ίδια θα επιθυμούσε. Μην νομίζετε λοιπόν ότι η BNY Mellon θα σας λυπηθεί επειδή ο Alexis πήγε στο Τέξας. Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους, μια που είμαστε ένα ευνομούμενο κράτος. Ή δεν είμαστε;
Πραγματικά, θα ήθελα να δω τον δικαστή, που θα προσποιηθεί ότι δεν είδε τον ισολογισμό της Εθνικής Τραπέζης 1941-44, στον οποίο η ίδια η τράπεζα ομολογεί ότι η εκκαθάριση της Τραπέζης Ανατολής δεν ολοκληρώθηκε το 1936, όπως επιμένει σήμερα, αλλά συνεχίστηκε για δεκαετίες αργότερα. Τουλάχιστον, ας μας αποδείξει για μια ακόμη φορά η Εθνική Τράπεζα την δύναμή της, για να μην έχουμε της απορία αν μας περνούν για πρόβατα ή όχι. Εκτός κι αν δεν είναι τυφλοί όλοι οι δικαστές και είμαστε ένα ευνομούμενο κράτος. Ή δεν είμαστε τελικά;
Τέλος, παραθέτω αυτούσια την απαντητική επιστολή της Τράπεζας της Ελλάδος, μια που πλησιάζει το Πάσχα και ο Πόντιος Πιλάτος μπορεί να είναι απασχολημένος.

Ἐλευθέριος Ῥῆνος
Τράπεζα Ἀνατολῆς