27-29 Αὐγούστου 1922…
Ὁ Κοσμᾶς Καλεντέρογλου, μὲ τὶς δύο ἀδελφές του, τρέχει νὰ σωθῇ στὸ Γαλλικὸ προξενεῖο τῆς Σμύρνης…
Ἐκεῖ ἕνας γνωστὸς τὸν βάζει μέσα…
Ἑκατοντάδες Ἕλληνες στριμωγμένοι παντοῦ, ἐπάνω σὲ μπόγους, μὲ γυναῖκες καὶ μωρὰ νὰ κλαῖν, ψυχικὰ συντρίμια, περιμένουν τὸ μοιραῖο…

Ὁ Κοσμᾶς στοιβάζεται στὴν Ταράτσα τοῦ κτιρίου. Ἔχει βγάλη τὰ στρατιωτικὰ ῥοῦχα, ἀφοῦ ἡ μονάδα του ἐξαϋλώθη, ἀκολουθώντας τὴν τύχη τοῦ Α’ σώματος στρατοῦ..

Τὸ ξημέρωμα ξεκινᾶ ἡ ἀνθρωποσφαγή, ἀφοῦ μυριάδες Τσέτες κατακλύζουν τὴν πόλη, ἔφιπποι καὶ πεζοί, λογχίζοντας ἀμάχους, σπαθίζοντας ὅποιον δοῦν ἐμπρός τους καί, μαζύ, μὲ τὸν ὀθωμανικὸ ὄχλο, βιάζοντας γυναῖκες καὶ παιδιὰ καὶ πυρπολώντας….
Κραυγὲς γυναικῶν καὶ παιδιῶν παντοῦ.. Ἕνα ἀπόκοσμο σκηνικὸ φρίκης…
Σηκώνει τὸ κεφάλι να δῇ… Ἕνα μπουλοῦκι ἑκατοντάδων ἐξαθλιωμένων γυναικοπαίδων ὁδηγείται ἀπὸ λογχοφόρους Τούρκους ἱππεῖς στὸν τόπο ἐκτελέσεως…

Τὸ βράδυ φυγαδεύεται μὲ ἕνα πλοῖο στὴν Μυτιλήνη…
Ἡ μητέρα του ἔμεινε πίσω στὸ Ἀξάρι, ὅπως καὶ ἡ ψυχοκόρη της, ὅπου καὶ ηὐτοκτόνησε ὅταν μπῆκαν στὴν πόλη οἱ Τσέτες, διαπράττοντας καὶ ἐκεῖ ἕνα ὄργιο σφαγῆς…

Στὶς ἀποσκευὲς τῆς θλίψεως πῆρε τὶς μνῆμες τῆς ἐπικῆς ἐκστρατείας, ὅπως καὶ τῆς προτέρας ζωῆς του στὴν Μικρὰ Ἀσία…

Ὅσο καὶ ἂν προσπαθοῦν οἱ Συριζέικοι-ῥεπούσιοι Ὀλετῆρες τοῦ Ἑλληνισμοῦ, οἱ μνῆμες δὲν σβήνουν…

Δρακᾶτος Ὄθων