Τό ἔχουμε ἄρα γέ σκεφθεῖ αὐτό;
Ἔχουμε ἀναρωτηθεῖ τί θά ἔκανε;
Πῶς θά τόν ἀντιμετωπίζαμε;
Πῶς θά συμπεριεφέρετο;  Ποιούς θά θεωροῦσε ἐχθρούς, ποιούς φίλους καί ποιούς προσκυνημένους; 

Νομίζω πὼς ὅλοι μας στεκόμεθα μόνον σὲ αὐτὰ ποὺ γνωρίζουμε γιὰ τὸν στρατηγό, τὰ ὁποῖα ἔπραξε στὰ πεδία τῶν μαχῶν, καὶ σπανίως πασκίζουμε νὰ ἐμβαθύνουμε καὶ νὰ κατανοήσουμε τὸ μέγεθος καὶ τὸ μεγαλεῖον τῆς ἀντιλήψεώς του καὶ τῆς μεγαλοκαρδίας του.
Ἕνα ἁπλὸ παράδειγμα τοῦ τρόπου σκέψεώς του, εἶναι ἡ στάσις του ἀπέναντι στὸν Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη καὶ στοὺς Μανιᾶτες του.
Ὁ Πετρόμπεης, ἄλλης λογικῆς, ἀντιλήψεως καὶ καταβολῶν, ἦταν κατὰ τῆς ἐπαναστάσεως καὶ μάλιστα δὲν μποροῦσε οὐδεὶς νὰ τὸν πείσῃ γιὰ τὸ ἀντίθετον. Μὲ τὸ παιδί του ὅμηρο στὴν Κωνσταντινούπολι, ἦταν περισσότερο πιεσμένος, ἀπὸ πολλοὺς ἄλλους καπεταναίους καὶ πρωτεργᾶτες τῆς Ἐπαναστάσεως. Ἀφήσετε δὲ ποὺ ἦταν καὶ προεστός. Δῆλα δὴ κοτζαμπάσης. Δῆλα δὴ τσιράκι τῶν κρατούντων καὶ ἐνδιάμεσος γιὰ νὰ ἐπιβάλῃ τὴν τάξι καὶ τὸν νόμο, ποὺ ὁ σουλτᾶνος ᾡριζε.

Τί ἔπραξε λοιπόν ὁ Γέρος μας γιά νά τόν «πείσῃ» νά «συμμετάσχῃ» στούς ἀγῶνες τῆς Ἐπαναστάσεως;
Ἐφ΄ ὅσον εἶδε κι ἀποεῖδε, τοῦ ἔστησε «μηχανή».
Ἀναγνωσταρᾶς καὶ Νικηταρᾶς, στενοὶ συνεργᾶτες καὶ πιστοὶ σύντροφοι τοῦ Γέρου μας, ἀπεφάσισαν, κατόπιν προτροπῆς τοῦ Γέρου μας, νὰ παραλάβουν ἔνα φορτίο μὲ πολεμοφόδια στὴν περιοχὴ ἐλέγχου τοῦ Πετρόμπεη. (Ἄν καὶ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸ παραλάβουν ὁπουδήποτε, αὐτοὶ ἐπέλεξαν τὴν Μάνη!!!)
Τοῦ μπέη τῆς Μάνης. Μετεφέροντας μετὰ αὐτὰ τὰ πολεμοφόδια, μὲ ὑποζύγια, ἐφρόντισαν νὰ «σπάσουν» δύο βαρελάκια μὲ μπαρούτη στὴν διαδρομή, πρὸ κειμένου νὰ μάθουν οἱ Τοῦρκοι τὸ περιεχόμενον τοῦ φορτίου καὶ νὰ ἐκτεθῇ στὰ μάτια τους ὁ Πετρόμπεης.
Οὐσιαστικῶς ἐξεβίασε τὸν μπέη νὰ συνταχθῇ μὲ τοὺς ἐπαναστᾶτες, ἀποκλείοντάς του τὴν ἀδράνεια καὶ τὴν συνεργασία μὲ τὸν κατακτητή, λόγῳ πολλῶν ἀμφιβολιῶν ποὺ ἐνέσπειρε.

Παρὰ ταὔτα ὁ Πετρόμπεης, ἄν καὶ στριμωγμένος ἀπὸ κάθε πλευρά, ἐξηκολουθοῦσε νὰ συζητᾷ μὲ τοὺς Τούρκους. Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς πολιορκίας τῆς Τριπολιτσᾶς, για παράδειγμα, καὶ καθ΄  ὅσον ὁ ἴδιος ὁ υἱός του συμμετεῖχε στὴν πολιορκία, ὁ ἴδιος ἔστελνε ἐπιστολὲς στὸν Κιαμῆλ-μπέη, πρὸ κειμένου νὰ δηλώσῃ πὼς διαφωνοῦσε μὲ τὴν πολιορκία καὶ πὼς ἐξακολουθοῦσε νὰ στηρίζῃ τοὺς Τούρκους. Τὶς ἐπιστολὲς ποὺ ἐδήλωναν τὰ παραπάνω τὶς ἀπεκάλυψε ὁ ἴδιος ὁ υἱός του, Ἠλίας Μαυρομιχάλης, στὸν Κολοκοτρώνη. (Σελ. 60, τόμος δύο,  Ἱστορία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, Δημητρίου Φωτιάδου.) Οὐσιαστικῶς ὁ Κολοκοτρώνης ἐκλήθῃ νὰ ἀντιμετωπίσῃ πολλὰ κακὰ ταὐτοχρόνως.

• Προδοσία.
• Διαφορετικὴ πολιτικὴ ἀντίληψι.
• Διασπαστικὲς τάσεις.

Κι ὅμως… Ἀν τί νὰ σταθῇ ἐκεῖ, καὶ νὰ ξεφορτωθῇ ἴσως τὸν Πετρόμπεη,  ὡς ἐχθρὸ τῆς πολιορκίας, τῆς Ἐπαναστάσεως καὶ τοῦ Ἔθνους,  ἀπεφάσισε νὰ τὸν ἀντιμετωπίσῃ ὡς «μωρὸ» καὶ νὰ τὸν «πείσῃ» διὰ τῶν ἔργων καὶ τῶν λόγων νὰ συνταχθῇ μὲ τοὺς λοιποὺς Ἕλληνες.

Δῆλα δὴ εἶχε νὰ ἀντιμετωπίσῃ προδοσία, ἐὰν τὸ δοῦμε μὲ ψυχρῆ ματιά, ἤ μόνον διαφωνίες, ἐὰν τὸ δοῦμε μὲ μίαν ματιὰ πιὸ διαλλακτική, ἀλλὰ ἂν τί νὰ διασπάσῃ τοὺς Ἕλληνες, ἀπεφάσισε νὰ ἐνώσῃ.
Ὑπάρχει κάποιος πού διαφωνεῖ μέ τήν στάσι του;

Ἄς ἐξετάσουμε ὅμως ἀκόμη μίαν παράμετρο.
Κατὰ τὴν περίοδο τῆς Ἐπαναστάσεως ὅλοι, μὰ ΟΛΟΙ, οἱ Ἕλληνες, εἶχαν σὰν βασικὸ σημεῖον διαχωρισμοῦ τους ἀπὸ τοὺς Τούρκους τὴν θρησκεία τους. Ὁ ἄπιστος κι ὁ πιστός. Ἤ ὁ πιστὸς κι ὁ ἄπιστος. Ἀπὸ ὅποια πλευρὰ κι ἐὰν στεκόσουν, ἡ ἀπὸ ἐδῶ ἦταν τῶν πιστῶν καὶ ἡ ἀπὸ ἐκεῖ ἦταν τῶν ἀπίστων. Ἔτσι δέν μαθαίνουμε;
Ἐὰν ὑποθέσουμε πὼς ὁ Κολοκοτρώνης ἦταν ἄθεος ἤ δωδεκαθεϊστὴς ἤ μουσουλμᾶνος, ὑπῆρχε ποτέ περίπτωσις νά τό προβάλῃ αὐτό; (Ναί, χριστιανὸς ἦταν, διαφαίνεται πὼς ἦταν, ἀλλὰ κάνω μίαν βαρειὰ βαρειὰ ὑπόθεσιν, πρὸ κειμένου νὰ καταδείξω τὴν βλακεία κάποιων.)
Τί τόν ἐνδιέφερε; Μήπως τό νά ἐνώσῃ τούς Ἕλληνες ἀνεξαρτήτως πολιτικοῦ ἤ θρησκευτικοῦ «πιστεύω»; Μήπως αὐτό πού χρειάζετο ἐκείνην τήν στιγμή ἡ Πατρίς ἦταν ἡ Ἔνωσις καί ὄχι ἡ διαίρεσις;

Φαντάζομαι τώρα τὸ πῶς αἰσθάνονται αὐτοὶ ποὺ διαβάζουν τὰ γραφόμενά μου, καὶ πιστεύουν πὼς ὁ Κολοκοτρώνης ἦταν μόνον χριστιανός. Χά!!!
Μὰ ὁ Κολοκοτρώνης ἀγαπητοί μου ἦταν πρῶτα κι ἐπάνω ἀπὸ ὅλα Ἕλλην!
Ἤταν ὁ πρῶτος, ποὺ μετὰ ἀπὸ τόσους αἰῶνες, ἀπεκάλεσε τοὺς Ἕλληνες Ἕλληνες.
Ἦταν ὁ πρῶτος ποὺ ἔφερε «φωτιὰ καὶ τσεκούρι» στοὺς προσκυνημένους. Ὄχι στοὺς ἀλλοθρήσκους. Στοὺς προσκυνημένους!!!
Μήπως ἀντιλαμβάνεται κάποιος τήν διαφορά;
Μήπως ὁ προσκυνημένος ἦταν αὐτός πού ἔσκυβε κεφάλι στόν δυνάστη καί ὁ συναγωνιστής ἦταν αὐτός πού τόν πολεμοῦσε, ἀνεξαρτήτως θρησκεύματος;
Μπᾶαα… Ψιλὰ γράμματα, εἴπαμε.
Τότε ἀπό ποῦ πηγάζει ἡ καρδιακή φιλία τοῦ Κολοκοτρώνου μέ τήν Ἀλῆ Φαρμάκη; Ἀπό ποῦ πηγάζει ἡ «μπέσα» του μέ τούς Ἀρβανῖτες; Τούς συνῴδευσε ἤ ὄχι ἐκτός Πελοπονήσου, μόλις ἔπεσε ἡ Τριπολιτσά; Τούς ἐσέβετο ἤ ὄχι; Σέβεται κάποιος τόν ἀλλόθρησκο ἐάν τό σημεῖον διαχωρισμοῦ του εἶναι ἡ θρησκεία;

Ὁ Κολοκοτρώνης ἦταν ὁ κατ’ ἐξοχὴν φυσικὸς ἡγέτης τῶν Ἑλλήνων στὴν Πελοπόννησο. Δὲν ὑπῆρχε περίπτωσις νὰ ἀγνοήσῃ τὶς πιθανότητες τῶν συμμαχιῶν, ἀκόμη κι ἐὰν θὰ ἔφθανε στὸ σημεῖον νὰ ἐκβιάσῃ αὐτὲς τὶς συμμαχίες. Τὸ ἀπέδειξε καθ’ ὅλην τὴν διάρκεια τῆς δράσεώς του, καὶ κατὰ τὴν πολιορκία τῆς Τριπολιτσᾶς ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν διάρκεια ὅλων τῶν ἀγώνων στοὺς ὁποίους συμμετεῖχε.
Ἡ μεγαλυτέρα ὅμως ἀπόδειξις τῆς ἀντιλήψεώς του, στὴν ὁποίαν τόσο πολὺ ἐπιμένω, εἶναι ἡ μετὰ τῆν δολοφονία τοῦ υἱοῦ του Πάνου, στάσις του.
Τί ἀκριβῶς ἔκανε; Ἐπυροδότησε τόν ἐμφύλιο ἤ ἀπεσύρθῃ πρό κειμένου νά μή συνδαυλίζῃ τήν φωτιά;
Θά μποροῦσε ἤ ὄχι νά ἀνάψῃ μεγαλύτερες φωτιές καί νά ἀποδιαλύσῃ τό ἔργο τόσων καί τόσων ἀγώνων;
Ναί, θὰ μποροῦσε. Τὸ γνωρίζουμε. Τὸ διαπιστώνουμε στὴν μελέτη τῆς βιογραφίας του.
Τὸ διαπιστώνουμε στὴν κατάθεσι τῶν ὅπλων του στὰ πόδια τοῦ Ὄθωνος καὶ τὴν προσπάθεια δολοφονίας του, ἀπὸ τοὺς ἀντιπάλους του, ἐκείνη ἀκριβῶς τὴν ἡμέρα.
Τὸ διαπιστώνουμε στὸν λόγο ποὺ ἔβγαλε στοὺς μαθητὲς στὴν Πνύκα.
Διότι ὁ Κολοκοτρώνης ἀνεφέρετο σὲ Ἕλληνες. Ὄχι σὲ χριστιανούς.
Διότι ὁ ἀγὼν ἦταν κατὰ τοῦ τυράννου. Ὄχι κατὰ τῶν συμμάχων ποὺ ἐπίστευαν σὲ ἄλλους θεούς, ἀλλὰ ἐμάχοντο τὸν ἴδιον μὲ τὸν Κολοκοτρώνη ἐχθρό.
Διότι ὁ λόγος τοῦ Ῥῆγα καὶ τῶν Φιλικῶν τὸν εἶχαν ἐμποτίσει, δὲν τὸν ἐδηλητηρίασαν.
Ἐχρησιμοποίησε τὴν πίστιν γιὰ νὰ ἐνώσῃ. Ὄχι γιὰ νὰ χωρίσῃ! Ἐὰν οἱ Λαλαῖοι, Ἀρβανῖτες, ἐτάσσοντο ὑπὲρ τῆς ἐπαναστάσεως, ὁ Κολοκοτρώνης θὰ τοὺς εἶχε συμμάχους. Ἀρβανῖτες κι αὐτοί, Ἀρβανῖτες καὶ οἱ Σουλιῶτες.
Οἱ Σουλιῶτες λοιπόν, λόγῳ θρησκεύματος ἐξεκίνησαν νά πολεμοῦν ἤ λόγῳ τοῦ ἁρπακτικοῦ  Ἀλῆ;
Ὁ Ἀλής δέν ἐκυνήγησε κάθε ἕναν πού εἶχε κάποιαν σεβαστή περιουσία, πρό κειμένου νά τήν οἰκειοποιηθῇ; Ἐξέτασε θρήσκευμα; Χριστιανοί καί μουσουλμᾶνοι δέν ἔπεσαν στά χέρια του καί τούς ἐξηφάνισε;
Ὅλοι αὐτοί δέν τόν ἐπολέμησαν; Μέ αὐτούς, τούς μουσουλμάνους Ἀρβανῖτες, δέν συνεμάχησαν τόσες καί τόσες φορές οἱ Σουλιῶτες πρό κειμένου νά παλεύσουν τό ἀχόρταγο θηρίο; Μήπως τούς ἐνεπόδισε πού ἦσαν ἄπιστοι; 
Ὁ ἐχθρὸς τῶν Σουλιωτῶν ἦταν ὁ Ἀλῆς. Ὁ ἐχθρὸς τῶν μπέηδων τῆς ἀρβανιτιτᾶς ἦταν ὁ Ἀλῆς. Τί λογικότερον ἀπό τό νά συμμαχήσουν οἱ μέν μέ τούς δέ πρό κειμένου νά τόν νικήσουν; 

Αὐτὸ κι ἔπραξαν. Αὐτὸ ἔπραξε κι ὁ Κολοκοτρώνης, κάθε φορὰ ποὺ τοῦ ἐδίδετο ἡ εὐκαιρία. Κι αὐτὸ συμβαίνει ἀπὸ ἀρχαιοτάτων ἐτῶν, ὄταν δύο δυνάμεις ἀντιμάχονται μίαν τρίτη.
Ἡ λογική, ἡ Ἀνάγκη κι ὁ σκοπὸς παραγκωνίζουν τὰ ὅποια πιστεύω, θὰ μποροῦσαν νὰ δημιουργοῦν ἐμπόδια, καὶ δημιουργοῦν συμμαχίες, μὴ λογικὲς γιὰ τὰ κριτήριά μας κάποιες φορές, ἀλλὰ ἀναγκαῖες, πρὸ κειμένου νὰ νικηθῇ κάποιος δυνατὸς ἐχθρός.
Φυσικὰ πράγματα…. Γιὰ ὅσους φυσικὰ μποροῦν νὰ  ἀντιληφθοῦν ὅλα αὐτά. Διότι γιὰ τοὺς περισσοτέρους κάτι τέτοιο εἶναι …ἀδιανόητον!!!

Ἄς περάσουμε ὅμως στὸ ἐδῶ καὶ τώρα. Τί θά ἔκανε σήμερα ὁ Γέρος μας ἐάν ἦταν μαζύ μας;
Θά ἀναζητοῦσε σημεῖα διαχωρισμοῦ ἤ θά ἀναζητοῦσε σημεῖα ἐνότητος;
Ἐὰν συνειδητοποιήσουμε τὴν λογική, τὴν ὀπτική, τὸ ὄνειρο τοῦ Γέρου μας, ἀπολύτως ἀποστασιοποιημένοι ἀπὸ τὰ δικά μας πιστεύω, τότε θὰ ἀντιληφθοῦμε, ἐὰν φυσικὰ μποροῦμε, πὼς ὁ Γέρος μας θὰ κυττοῦσε πρῶτα νὰ εὕρῃ τοὺς Ἕλληνες καὶ μετὰ νὰ εὕρῃ τοὺς Νενέκους. 

Θὰ μποροῦσε, ἄς ποῦμε, κατ’ ἀντιστοιχίαν, νὰ ἀντιμετωπίσῃ μίαν ὁμάδα, ὅποιαν θέλετε ἐσεῖς, (ἀριστερά, δεξιά, κεντρῶα, ἀκομματική, χριστιανική, ἄθεη, μουσουλμανική, δωδεκαθεϊστική…) ὅπως ἀντεμετώπισε τὸν Πετρόμπεη.  Δῆλα δή, ὑποχρεώνοντάς την νὰ συνταχθῇ ὑπὲρ τοῦ ἀγῶνος, μὲ τερτίπια, παγιδοῦλες, καλοπιάσματα, ἀδιαφορία ὅπου κι ὄταν χρειάζετο, ἀπειλές, προειδοποιήσεις, ταξίματα… Ὅλα τὰ ὅπλα, θεμιτὰ καὶ μή, εἶναι ἀποδεκτὰ σὲ ἕναν πανεθνικὸ πόλεμο, ἐφ’  ὅσον ὑφίσταται ὁ Κολοκοτρώνης ὡς ἐπὶ κεφαλῆς τῶν ἀγώνων. Μὰ ἐδῶ πρέπει νὰ θέσουμε μερικὰ ἐρωτήματα:

1. Θά τόν ἀναγνωρίζαμε; Διότι σαφῶς καὶ δὲν θὰ ἐμφανίζετο μὲ τὴν γνωστή μας περικεφαλαία καὶ τὴν  ἰδίαν ὄψιν.
2. Θά τόν ἀκούγαμε, ἀκόμη κι ἐάν τόν ἀναγνωρίζαμε; Ἤ θά ἦταν ἰσχυρότερα ὅλων τά ἀτομικά μας πιστεύω καί οἱ θεωρήσεις μας; Μήπως τό δικό μας κόμμα ἤ ἡ δική μας θρησκεία ἤ ἡ δική μας ἄποψις θά ἦταν ἰσχυρότερα ἀπό αὐτά πού ἡ Ἀνάγκη θά ᾣριζε;
3. Θά τοῦ μέναμε πιστοί; Θά τόν ἀκουλουθούσαμε ἔως τέλους; Ἤ στό μέσον τῆς διαδρομῆς, ἀναλόγως τῶν δελεαστικῶν κινήτρων, τοῦ βολέματος καί τῆς ὅποιας ἀντιλήψεώς μας περί ἐλευθερίας θά τόν πουλούσαμε ἤ θά τόν προδίδαμε ἤ θά τόν φυλακίζαμε;

Πολλὰ τὰ ἐρωτήματα. Πάρα πολλά. Οὐδεὶς θὰ ἀπαντήσῃ σὲ αὐτά, πλὴν τοῦ ἰδίου τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ἀλλὰ ἐμεῖς ἔχουμε ἤδη καταλήξει σὲ συμπεράσματα, μὴ σεβόμενοι τὶς ἀντιλήψεις τοῦ Κολοκοτρώνου, τοὺς πόθους καὶ τὴν Ἀνάγκη. Ἐμεῖς ἀντιλαμβανόμεθαε περισσότερα γιὰ αὐτόν, ἀπὸ ὅσα ὁ ἴδιος θὰ ἀντελαμβάνετο. Βλέπετε, ἐμεῖς, ἄν καὶ οὐδόλως σταθήκαμε μὲ σεβασμὸ νὰ ἀναλογισθοῦμε τὸ ἦθος του καὶ τὸ μεγαλεῖο του, παραμένοντες μόνον στὰ γνωστά του ἔργα κι ὄχι στὰ μεγάλα του ἰδεολογήματα, ἀποφασίσαμε πρὶν ἀπὸ αὐτόν, γιὰ αὐτόν.

Θὰ μᾶς θυμίσω μόνον αὐτό:

«καὶ ἄν θέλῃς ἔλα εἰς αἴσθησιν, ἄνθρωπε, καὶ μὴ παίρνῃς εἰς τὸν λαιμὸν σου τοὺς Τούρκους, οἱ ὁποῖοι ὅταν παραδώσουν τὰ ἅρματά τους, θέλει ζήσουν φιλικῶς μὲ ἡμᾶς ὑπὸ τὴν διοίκησιν τοῦ κραταιοτάτου καὶ πολυχρονίου πριγκήπου μας Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντου.»

ἀπὸ ἐπιστολὴ τοῦ Γέρου μας στὸν Μουσταφάμπεη, ποὺ ἐστάλῃ κατὰ τὴν διάρκεια τῆς πολιορκίας. (Παπαῤῥηγόπουλος, ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, τόμος Ε’, σελ. 752, ἐκδόσεις Ἀνέστη Κωνσταντινίδου, Ἀθῆναι 1887,  ἀκριβής ἀνατύπωσις mailink α.ε.)

Ἔχετε μήπως νά ἐκφέρετε κάποιον λόγο γιά τά ὀράματα τοῦ Γέρου μας;
Δῆλα δή ἐπιθυμοῦσε νά διαβιοῦν ἐν εἰρήνῃ Τοῦρκοι κι Ἕλληνες;
Δῆλα δή θά ἀνεγνώριζε στήν ἐλευθέρα Ἑλλάδα ὕπαρξιν ἀλλοφύλων κι ἀλλοθρήσκων;
Μπᾶ; Σοβαρά; Ἦταν τέτοιας ἀντιλήψεως ὁ Κολοκοτρώνης;
Ἤ μήπως ἐμεῖς δέν ἀντιλαμβανόμεθα τήν ἀντίληψί του;

Ἐάν λοιπόν σήμερα ζοῦσε ὁ Γέρος μας τί θά ἔκανε; Θά ἐξῴριζε, ἀφώριζε, διέγραφε ἀπό τά κατάστιχά του τούς ὁποίους ἀλλοθρήσκους καί ἀλλο-ἰδεάτες ἤ θά ἐπάσκιζε νά τούς ἐνώσῃ ὑπό μίαν ἀρχή;
Θά ἐθυσίαζε τήν Ἑλλάδα στίς μικροπρέπειες τῶν μικρῶν ἤ θά ἐθυσίαζε τίς μικρότητές τους στήν ἰδέα τῆς Ἑλλάδος;
Μία αὐτοκριτική, γιὰ ὅλους μας, δὲν βλάπτει κυρίες καὶ κύριοι.
Μπορεῖτε νὰ εἶστε ὅσο φανατικοὶ θέλετε.
Ἀλλὰ ἡ Ἑλλὰς εἶναι μεγαλυτέρα τῶν φανατισμῶν, τῶν μονομερειῶν καὶ τῶν μικροπρεπειῶν.
Εἶναι μεγαλυτέρα τοῦ κάθε ἱερατείου καὶ τῆς κάθε θρησκείας.
Εἶναι μεγαλυτέρα κάθε ἑνὸς ἀπὸ ἐμᾶς ἤ κάθε μικρῆς καὶ μεγάλης ὁμάδος.
Εἶναι ἱεροτέρα ὅλων μας.
Εἶναι σημαντικοτέρα κάθε πολιτικῆς, κομματικῆς, χρωματικῆς ὀπτικῆς. Ἐὰν λοιπὸν θέλουμε νὰ λεγόμεθα Ἕλληνες καὶ νὰ τιμοῦμε τὴν μεγάλη μας κληρονομιὰ ἐμπράκτως, ὀφείλουμε νὰ ἀναρωτόμεθα κάθε στιγμή: τί θά ἔκανε ὁ Κολοκοτρώνης ἐάν ἦταν ἐδῶ σήμερα;
Θά ἐπάσκιζε νά κάνῃ τόν προδότη, κατὰ τὰ δικά μας πάντα κριτήρια, ὑπηρέτη τῆς Ἑλλάδος ἤ θά τόν ἐξηφάνιζε μειώνοντας τίς δυνάμεις του;
Θά ἐπάσκιζε νά μεγαλώσῃ τίς ῥήξεις ἤ νά σβήσῃ τίς φωτιές τῶν προσωπικῶν ἀντιπαραθέσεων;
Θά ἐπάσκιζε νά κατηγορήσῃ ἤ νά δικαιολογήσῃ;

Λίγη τσίπα κυρίες καὶ κύριοι! Λίγη ντροπή! Λίγο σεβασμό! Λίγη συναίσθησις! Λίγη εὐαισθησία! Λίγη συνείδησις!

Ὁ Κολοκοτρώνης γιὰ ἕνα πράγμα ἦταν φανατικός: γιὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν ἐκ τοῦ κάθε δυνάστου.
Σὲ αὐτὴν τὴν ἱερᾶ ἰδέα ἔκανε πολλὲς παραχωρήσεις, ὑποχωρήσεις καὶ συμβιβασμούς. Βλέπετε, εἶχε συναίσθησιν πὼς ἡ Ἐλευθερία τῆς Πατρίδος ἦταν πολὺ μεγαλυτέρα ἀπὸ τὰ δικά του, ὀρθὰ ἤ λάθος, πιστεύω. Ἀπὸ τὰ πάθη του κι ἀπὸ τὰ πάθη τῶν γύρω του. Ἀπὸ τὶς προσωπικές του ἀνάγκες κι ἀπὸ τὶς ἀνάγκες τῶν γύρω του!!
Γιά ὅλο αὐτό δέν τόν τιμοῦμε;
Καί γιατί δέν τόν τιμοῦμε στό ὅλον ἀλλά ἐπιμερίζουμε τά ἔργα του;
Γιατί τιμοῦμε μόνον τήν στρατιωτική του δράσιν καί δέν ἀναγνωρίζουμε τήν κοινωνική ἤ τήν πολιτική;
Γιατί δέν βλέπουμε πώς δέν ἤθελε Νενέκους ἀλλά κι ἀπό τήν ἄλλην τούς ἐπέτρεπε νά διαβιοῦν γιά ὅσο δέν ἔβλαπταν τήν γενικοτέρα ἀνάσα ἐλευθερίας;
Πόσο μικρόνοες γίναμε… Πόσο ὁλίγιστοι… Πόσο σκατόψυχοι…
Καί πόσον δρόμο ἔχουμε ἀκόμη νά διανύσουμε πρό κειμένου νά ἀντικρύσουμε τήν ἡμέρα τῆς Ἐλευθερίας; 

Φιλονόη. 

Υ.Γ. Εἵμαστε ὑποκριτές; Μὰ φυσικά… Περισσότερο ἀπὸ ποτέ… Καλὸ τὸ παραμύθι τῶν …ἀλλοθρήσκων ἤ τῶν ἀλλο-ἰδεοεκφραστῶν!!! Παγιδευόμεθα μέσα στὶς μικρότητές μας καὶ εὑρίσκουμε ἀστεῖες δικαιολογίες, διότι οὐδέποτε ἐσκέφθημεν πὼς πρέπει νὰ μεγαλώσουμε γιὰ νὰ ἐλευθερώσουμε τὴν Πατρίδα μας. Ἄλλως τέ, ἡ ἰδία ἡ ἔννοια τῆς Ἑλλάδος χωρᾶ πολλούς. Μόνον μικροὺς δὲν χωρᾶ! Ὄχι τώρα τοὐλάχιστον!

φωτογραφία καὶ φωτογραφία