Ἀπαγορεύεται ἡ ἀναδημοσίευσις τῶν κειμένων τοῦ κυρίου Μιχαὴλ Ἀλεξανδρῆ δίχως ἀναφορὰ τῆς πηγῆς, τοῦ ὀνόματός του καὶ τοῦ ἐπαγγέλματός του ὡς ἔχει!!!
Παρακαλῶ πολὺ σεβασθῆτε το…
Εὐχαριστῶ.

Φιλονόη

Ὁ συνταγματικὸς χάρτης τῶν Ἀθηνῶν, τὸν ὁποῖο συνέταξε ὁ Σόλων, ἀνεστάλη ἀπὸ τὸν Πεισίστρατο καὶ ἐπανῆλθε τροποποιημένος ἐν πολλοῖς ἀπὸ τὸν Κλεισθένη. Τὸ λοιπὸ ὅμως νομοθετικὸ ἔργο ἐκείνου τοῦ μεγάλου πολιτικοῦ νοῦ ἔζησε χωρὶς ἀλλοιώσεις καὶ τροποποιήσεις, μέχρις ὅτου ἡ Ἀθήνα ἔπαυσε νὰ εἶναι ἐλεύθερη πόλη καὶ νὰ ῥυθμίζει μόνη τὰ τοῦ οἴκου της. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι οἱ νόμοι του ἦσαν γραμμένοι μὲ τόση σοφία, ὥστε εἶχαν διαχρονικὴ ἰσχύ. Ὁ Σόλων εἶχε προβλέψει μὲ νομικὴ διάταξη τὸν τρόπο, σύμφωνα μὲ τὸν ὁποῖο θεσπίζεται ἕνας νέος νόμος. Τοῦτο μνημονεύει ὁ Δημοσθένης στὸν πρὸς Λεπτίνην λόγο του (παρ. 93-94) ἐπαινῶντας τὸν Σόλωνα.

  Ὅπως εἶναι γνωστὸ οἱ νόμοι στὴν ἀρχαία Ἀθήνα καταρτίζονταν ἀπὸ τὴ βουλὴ καὶ εἰσήγοντο στὴν Ἐκκλησία τοῦ Δήμου πρὸς ψήφιση καὶ κύρωση. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ βουλὴ δὲν εἶχε δικαίωμα ψήφου, ἀλλὰ ἦταν ὄργανο νομοπαρασκευαστικό, ἀντίθετα μὲ αὐτὸ ποὺ ἰσχύει σήμερα: ὁ ὑπουργὸς καὶ καταρτίζει καὶ ψηφίζει νόμους, ἐνῶ οἱ ψῆφοι τῶν ἄλλων βουλευτῶν εἶναι ψῆφοι κομμάτων καὶ ὄχι προσώπων. Καταρρακώνεται πλέον ἡ άξία τῶν προσώπων. Φαίνεται δὲ ὅτι ἡ κοινωνία μας εἶναι κοινωνία κομμάτων καὶ ὄχι προσώπων. Τὸ κόμμα θέλει στρατιῶτες ὑπάκουους στὸν ἀρχηγό, ἀλλοιῶς ὁ ἔχων διαφορετικὴ γνώμη διαγράφεται καὶ ἀποκλείεται. Ἀντίθετα μία δημοκρατικὴ κοινωνία ἀναγνωρίζει πρόσωπα καὶ ἀξίες προσώπων. Εἶναι δὲ ὑποκριτικὸ καὶ ἀπολύτως ἀνήθικο νὰ λέγεται ὅτι καὶ ἡ ἀρνητικὴ καὶ ἡ θετικὴ ψῆφος εἶναι καὶ νόμιμη καὶ ἠθική.

  Σύμφωνα μὲ τὸν νόμο τοῦ Σόλωνος ὁ πολίτης δὲν ψήφιζε ἀμέσως, ὅπως συμβαίνει σήμερα μὲ τὰ λεγόμενα «ἐπείγοντα καὶ κατεπείγοντα νομοθετήματα»,  ἀλλὰ ἀποφάσιζε κατόπιν ὡρίμου σκέψης καὶ σὲ εὔλογο διάστημα χρόνου, ὑπὸ τὸν ὅρο ὅτι ὁ νόμος ἦταν καὶ δίκαιος καὶ πρὸς τὸ συμφέρον τῆς πόλης. Ἀντίθετα, σήμερα ψηφίζονται νόμοι, χωρὶς οἱ βουλευτὲς νὰ γνωρίζουν τὸ περιεχόμενό τους (ὅπως πολλὲς φορὲς ἔχει ὁμολογηθεῖ ἀπὸ τοὺς ἴδιους) καὶ σὲ πολλὲς περιπτώσεις χωρὶς νὰ κατανοοῦν τὸ γράμμα τοῦ νόμου. Ἡ συνείδησή τους τίθεται στὴν ὑπηρεσία τοῦ κομματικοῦ κελεύσματος, τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ ἐπιταγὴ ἀνώτερη ἀπὸ ἐκείνη του συντάγματος (ποίου συντάγματος; τοῦ ῥάκους;).  

   Πρὸς ἐπιβεβαίωση τῶν ὅσων γράφω περὶ τῆς νομοθεσίας τοῦ Σόλωνος παραθέτω αὐτούσιο τὸ κείμενο ἀπὸ τὸν λόγο τοῦ Δημοσθένους καὶ τὴ δική μου μετάφραση:

  ΚΕΙΜΕΝΟ: Συνίεθ’ ὃν τρόπον, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ὁ Σόλων τοὺς νόμους ὡς καλῶς κελεύει τιθέναι, πρῶτον μὲν παρ’ ὑμῖν, ἐν τοῖς ὀμωμοκόσιν, παρ’ οἷσπερ καὶ τἄλλα κυροῦται, ἔπειτα λύοντα τοὺς ἐναντίους, ἵν’ εἷς ἦι περὶ τῶν ὄντων ἑκάστου νόμος, καὶ τοὺς ἰδιώτας αὐτὸ τοῦτο ταράττῃ καὶ ποιῆι τῶν ἅπαντας εἰδότων τοὺς νόμους ἔλαττον ἔχει, ἀλλὰ πᾶσιν ἦι ταὔτ’ ἀναγνῶναι καὶ μαθεῖν ἁπλᾶ καὶ σαφῆ τὰ δίκαια. καὶ πρὸ τούτων γ’ ἐπέταξεν ἐκθεῖναι πρόσθε τῶν ἐπωνύμων καὶ τῶι γραμματεῖ παραδοῦναι, τοῦτον δ’ ἐν ταῖς ἐκκλησίαις ἀναγιγνώσκειν, ἵν’ ἕκαστος ὑμῶν ἀκούσας πολλάκις καὶ σχολὴν σκεψάμενος, ἃν ἦι καὶ δίκαια καὶ συμφέροντα, ταῦτα νομοθετῆι.

  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Ἀθηναῖοι, ἀντιλαμβάνεσθε τὸν τρόπο, μὲ τὸν ὁποῖο τόσο καλὰ προστάζει νὰ θεσπίζει κάποιος τοὺς νόμους, πρῶτα ἐνώπιόν σας ποὺ ἔχετε ὁρκισθεῖ, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἐπικυρώνονται καὶ τὰ ἄλλα, ἔπειτα καταργῶντας τοὺς ἀντιθέτους νόμους, προκειμένου νὰ ὑπάρχει ἕνας νόμος περὶ ἑνὸς ἑκάστου τῶν πραγμάτων, καὶ μὲ σκοπὸ νὰ μὴν προκαλεῖ σύγχυση στοὺς ἁπλοὺς πολῖτες αὐτὸ τὸ ἴδιο καὶ νὰ μὴν κάνει ὅλους γενικὰ τοὺς πολῖτες νὰ  μειονεκτοῦν ἀπέναντι ἐκείνων ποὺ γνωρίζουν τοὺς νόμους, ἀλλὰ νὰ εἶναι δυνατὸ νὰ εἶναι γνωστὰ τὰ ἴδια σὲ ὅλους καὶ νὰ μάθουν τὰ δίκαια μὲ τρόπο ἁπλὸ καὶ σαφῆ. Ἀλλὰ πρὸ αὐτῶν ὅρισε νὰ ἐκτεθεῖ ὁ νόμος μπροστὰ στοὺς βουλευτὲς καὶ νὰ παραδοθεῖ στὸν γραμματέα, κι αὐτὸς νὰ τὸν διαβάζει στὶς συνελεύσεις, μὲ σκοπό, ἀφοῦ ὁ καθένας σας τὸν ἀκούσει πολλὲς φορὲς καὶ τὸ ἐξετάσει σχολαστικά, νὰ ῥίψει τὴν ψῆφο του θετικά, ἂν εἶναι καὶ δίκαιος καὶ πρὸς τὸ συμφέρον (τῆς πόλης).

Μιχαὴλ Χρ. Ἀλεξανδρῆς
Φιλόλογος

(ἡ σελὶς τοῦ Μιχαῆλ ἐδῶ)

φωτογραφία