Οἱ σχέσεις ἀγάπης τοῦ παρελθόντος, οἱ παιδικὲς μνῆμες, οἱ ἀνεκπλήρωτες προσδοκίες καὶ οἱ πεποιθήσεις εὑρίσκονται ὅλα συσκευασμένα στὴν γλῶσσα τοῦ παρόντος. Ἑπομένως τὸ «σ΄ ἀγαπῶ» ἐπεκτείνεται στὰ ἐξῇς: «Σ΄ ἀγαπῶ ὅπως ἀγαποῦσε ὁ πατέρας μου τὴν μάννα μου πρὶν χωρίσουν.» «Σ΄ ἀγαπῶ ὄσο δὲν μὲ πλησιάζεις πολύ.» «Σ΄ ἀγαπῶ ὅπως ἀγαποῦσε ὁ Ῥωμαῖος τὴν Ἰουλιέτα, ἀλλὰ σὲ παρακαλῶ μὴ μοῦ ζητήσεις νὰ πεθάνω γιὰ ἐσέναν».

Τὸ σ΄ ἀγαπῶ εἶναι ἡ πιὸ συναισθηματικὴ ἀπὸ ὄλες τὶς λέξεις τῆς γλώσσης μας καὶ περιλαμβάνει πολλὰ συναισθήματα, στὰ ὁποῖα ἴσως δεν ἀναφερόμαστε ποτὲ ἀνοικτά, ἰδιαίτερα ἂν εἶναι ἐπώδυνα.
Ἔτσι λοιπὸν ἐνῶ ἡ ἀγάπη εἶναι ἔνα θετικὸ συναίσθημα, πολλοὶ ἄνθρωποι τὸ ἔχουν συνδέσει μὲ πόνο.
Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ὁ νοῦς συνδέει πράγματα μεταξύ τους εἶναι συχνὰ παραπλανητικός.
Λόγῳ τῶν προβολῶν τοῦ παρελθόντος σπάνια βλέπουμε τοὺς ἀνθρώπους ὅπως ἀκριβῶς εἶναι. Συνήθως τοὺς βλέπουμε σὲ σχέση μὲ ἄτομα ἀπὸ τὸ παρελθόν.
Ὑπάρχει ἕνα ἀκόμη εἶδος προβολῆς ποὺ βασίζεται στὶς ἐπιθυμίες.
Ἴσως γιὰ παράδειγμα κάποιος νὰ ἐμπιστεύεται ἕνα ἄτομο, ἐπειδὴ ἔχει ἀνάγκη νὰ τὸ ἐμπιστευθῇ (ἐπειδὴ ἐνδεχομένως νὰ ἔχῃ προδοθεῖ στὴν παιδική του ἡλικία) κι ὄσες φορὲς κι ἂν ἀποδειχθῇ ὅτι αὐτὸ τὸ ἄτομο δὲν εἶναι ἐμπιστοσύνης, ἐκεῖνος ἐξακολουθεῖ νὰ προβάλῃ ἐπάνω του τὴν ἀνάγκη του. 

Ἂν κάποιος ἐξετάσῃ κάθε ἀρνητικὸ στοιχεῖο, τὸ ὁποῖο ἐπιμένει ὅτι χαρακτηρίζει τοὺς ἄλλους, γιὰ παράδειγμα ὅτι οἱ ἄλλοι δὲν τὸν καταλαβαίνουν ἤ δὲν ἀναγνωρίζουν τὴν ἀξία του, τότε θὰ ἀνακαλύψῃ ὅτι αὐτὸ τὸ στοιχεῖο εὑρίσκεται μέσα του κι ὄσο πιὸ πολὺ τὸ ἀρνεῖται, τόσο πιὸ πολὺ τὸ προβάλλει.
Ἔτσι ἂν κάποιος ἀμύνεται πρὶν κατηγορηθῇ, σημαίνει ὅτι μέσα του ὑπάρχει ἐνοχὴ καὶ θὰ πρέπῃ νὰ ἔλθῃ ἀντιμέτωπος μὲ αὐτὴ τὴν ἐνοχή, πρὸ κειμένου νὰ σταματήσῃ νὰ βασανίζῃ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ σταματήσῃ ἡ προβολή.
Ἂν κάποιος νομίζῃ διαρκῶς ὅτι ὁ ἄνδρας ἤ ἡ γυναῖκα του κυττάζει τοὺς ἄλλους, μὲ σεξουαλικὸ ἐνδιαφέρον, εἶναι ἐπειδὴ ἐκεῖνος δὲν μπορεῖ νὰ μείνῃ πιστός.

Ὅταν μποροῦμε νὰ δοῦμε τὸν ἑαυτό μας μέσα στὰ πράγματα ποὺ ἀπεχθανόμαστε ἤ φοβόμαστε, ἀλλὰ καὶ σὲ αὐτά ποὺ ἀγαπᾶμε, τότε ἀντιλαμβανόμαστε μιὰ μεγάλη πνευματικὴ ἀλήθεια, ὅτι τὰ πάντα εὑρίσκονται μέσα μας.

Γιῶτα Σούσουλα