Ποιά Εὐρώπη;;;

Τήν δική μας;
Τήν δική τους;
Τήν πραγματική; Αὐτήν πού ἡ ἱστορία μᾶς διδάσκει; Αὐτήν πού ἡ ἱστορία δέν μᾶς διδάσκει;
Τήν Ἑλληνική Εὐρώπη; Τήν Κρητική; Ἤ μήπως τήν …Φοινικική;
Θναρωτηθετε γι ποιν στορία σς γράφω…
Χμμμμ…
Κατ’ μέ, τχουμε ξαναπε ατά, μυθολογία μας εναι καστορία μας.
Ατν φείλουμε ν μελετήσουμε…
Θά τήν καταλάβουμε;
Χμμμ… Ατ εναι λλο θέμα…
Πάντως σήμερα σς παρουσιάζω μίαν νδιαφέρουσα προσέγγισιν π τν θηναΐδα….

Φιλονόη.

 Ἀκουσα ἐχθὲς ἀργὰ τὸ βράδυ, σὲ κάποια συζήτησι, μεταξὺ ἄλλων καὶ κάποιαν ἀναφορὰ ἐκ μέρους ὁμιλητοῦ (εἶμαι σίγουρη ὅτι δὲν εἶχε γνώσι βαθειά του θέματος καὶ δὲν τὸ ἔκανε ἠθελημένα γιὰ νὰ κοροϊδεύσῃ) γιὰ τὴν Εὐρώπη καὶ τὸν ἀρχαῖο ἑλληνικό μας μῦθο σχετικὰ μὲ τὴν ἁρπαγή της ἀπὸ τὸν Δία.
Παίρνω ἀφορμὴ γιὰ νὰ διευκρινίσω κάποια πράγματα σχετικὰ καὶ τί κρύβεται πάντα πίσω ἀπὸ κάποιον μας μῦθο…

Ὁ ἀποσυμβολισμὸς λοιπὸν ἔχει ὡς ἑξῆς : 

Γνωρίζουμε ὅτι τὰ διαμάντια δὲν εἶναι φανερὰ σὰν τὸ βότσαλα στὴν θάλασσα. Εἶναι θαμμένα μέσα στὰ χώματα. Κι ἀφοῦ τὰ εὕρουμε θὰ πρέπῃ νὰ τὰ κατεργασθοῦμε μὲ μαστοριὰ γιὰ νὰ λάμψουν. Ἔτσι καὶ τὰ μεγάλα νοήματα εἶναι κρυμμένα στοὺς μύθους καὶ θὰ πρέπῃ νὰ τὰ κατεργασθοῦμε μὲ τὴν δύναμη τῆς σκέψεως γιὰ νὰ λάμψουν οἱ διαχρονικὲς ἀλήθειες…

Στὸ μῦθο τῆς Εὐρώπης ἔχουμε τὸν συμβολισμὸ τῆς γνώσεως. 

Ὁ μῦθος ξεκινᾶ μὲ τὸ ὄνειρο τῆς Εὐρώπης. Δύο γυναῖκες μαλώνουν, ἡ μία γνωστή, ἡ Ἀσία, καὶ ἡ ἄλλη ἄγνωστος, γιὰ τὸ ποιά θὰ πάρῃ μὲ τὸ μέρος της τὴν Εὐρώπη–γνῶσις. Εἶναι ἡ αἰωνία διαμάχη μεταξὺ τῆς ἠπείρου, ποὺ θὰ εὑρεθῇ ἡ κόρη, αὐτῆς ποὺ πῆρε τὸ ὄνομά της, τῆς Εὐρώπης, μὲ τὴν Ἀσία. Ἡ ἀντίθεσις μεταξὺ τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῶν δοξασιῶν, Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως. Ἡ Ἀνατολὴ ἐκφράζει τὸ βαρβαρικὸ κι ἀνελεύθερο, τὸ πολίτευμα μὲ τὸν σατραπικὸ χαρακτῆρα. Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς ἡγεμόνες, οἱ ἄλλοι κάτοικοι εἶναι δοῦλοι κι ἀμόρφωτοι, ἐπάνω στοὺς ὁποίους ἔχουν δικαίωμα ζωῆς καὶ θανάτου οἱ ἡγεμόνες τους. Οἱ θεοί τους εἶναι σκοτεινοὶ καὶ μυστηριώδεις, πλαισιωμένοι ἀπὸ τερατομόρφους δαίμονες, ἀπαιτῶντας ἀκόμη καὶ ἀνθρωποθυσίες. Ἡ Δύσις, ποὺ ἀντιπροσωπεύεται ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, ἀγωνίζεται γιὰ τὴν Ἐλευθερία. Οἱ κάτοικοι εὐημεροῦν ὑπὸ τὴν διοίκησι συνετῶν βασιλέων ἢ μὲ τὸ δημοκρατικὸ πολίτευμα. Θεοὶ τοῦ κάλλους καὶ τοῦ φωτὸς ἀποτελοῦν τὸ πάνθεόν τους. Αὐτὸς ὁ τόπος, πάντοτε ὑπῆρξε τὸ τεῖχος προστασίας τῆς Δύσεως ἀπὸ τὰ βαρβαρικὰ στίφη τῆς Ἀνατολῆς.
Ἐπεκράτησε ἡ νέα ἤπειρος μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Διός. Ὁ πολιτισμὸς τῆς Δύσεως, ἐκφραστὴς τοῦ φωτὸς καὶ τῆς προόδου, ἐκυριάρχησε ἔναντι αὐτοῦ τῶν ἀσιατικῶν χωρῶν (*1).

Ἡ γνῶσις στὰ Ἑλληνικά, ἀποδίδεται μὲ λέξι θηλυκοῦ γένους. Εἶναι ὅ,τι ὡραιότερο μπορεῖ ν’ ἀποκτήσῃ ὁ ἄνθρωπος στὸ γήινο ταξείδι του. Τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, τὰ πλούτη, τὰ κτήματα καὶ τὸ χρυσάφι, δὲν ἔχουν κάποιαν ἀξία ἐμπρὸς στὴν ἀξία, γιὰ τὴν ψυχή, τῆς γνώσεως. Τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ εἶναι ἡ ματαιοδοξία γιὰ τὸ σῶμα, τὸ φθαρτό, ποὺ μετὰ τὸν θάνατο ὡς « χοῦς » ἐπανέρχεται καὶ πάλι στὴν γῆ, ὅπου μὲ τὴν ἀποσύνθεσι διασκορπίζεται « εἰς ἂ συνετέθη ». Ὅμως ἡ γνῶσις, ἀνεκτίμητο κεφάλαιο, συνοδεύει τὴν ψυχή, στὸ μεταθανάτιο ταξείδι της στὸν ὑπερβατικὸ κόσμο.
Πῶς θὰ μποροῦσαν οἱ σοφοί μας πρόγονοι νά τήν συμβολίσουν, παρὰ μόνον μὲ μίαν πανέμορφο βασιλοπούλα; 

Ἡ Εὐρώπη ἦταν ἐγγονὴ τῆς Ἰοῦς, τῆς ὄμορφης ἱέρειας τῆς Ἥρας, ποὺ ἡ καταγωγή της κρατοῦσε ἀπὸ τὸ Ἄργος. Καὶ τίς δύο τίς ἐρωτεύθη ὁ Δίας, ὁ πατέρας τῶν θεῶν καὶ τῶν ἀνθρώπων. Ὁ ἀνθρώπινος νοῦς, προβολὴ στὴν γῆ τοῦ Νοός-Διός, αἰώνια, νοιώθει ἔρωτα (μὲ τὴν Πλατωνική του ἔννοια ) γιὰ τὴ γνῶσι, τὴν ὁποία ἐπιθυμεῖ διακαῶς νὰ κατακτήσῃ. 
Ὁ νοῦς τοῦ κάθε ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀντανάκλασις τοῦ Παγκοσμίου Νοὸς (Διός). Αὐτὴ ἡ Διάνοια (= Δίας + νοῦς ) γονιμοποιεῖ τὴν ἀνθρώπινο διάνοια, γιὰ νὰ τῆς δείξῃ τὸν δρόμο πρὸς τὸν Πνευματικὸ Ὄλυμπο, τὸν «Οἶκο». Ἡ γονιμοποίησις τοῦ πεπερασμένου νοῦ ἀπὸ τὸν Ἄπειρο Νοῦ, ἐκφράζεται μὲ τὴν ἕνωσι τοῦ Ἀθανάτου Διὸς μὲ τίς θνητὲς Ἱῶ καὶ Εὐρώπη.

Φυλλίτσα θηναΐς ναπνιώτου

 

(*1). Νὰ κάνω ἐδῶ μιὰ παρένθεσι. Μιλῶ γιὰ τὸν δυτικὸ πολιτισμὸ ὅπως ἐξεφράσθη ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες κι ὁ ὁποῖος δὲν ἔχει κάποιαν σχέσι μὲ τὸν σημερινό, ποὺ ἔχει περισσότερο ἀνατολικὰ στοιχεῖα. Μετὰ τὴν κατάκτησι τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος ἀπὸ τοῦ Ρωμαίους, στὸν εὐρωπαϊκὸ χῶρο ἐκυριάρχησε ὁ νόμος τοῦ ἰσχυροῦ. Ἔγιναν αἱματηροὶ πόλεμοι καὶ κατεχράσθησαν ἔννοιες, τίς ὁποῖες οἱ πρόγονοί μας εἶχαν σὲ περίοπτο θέσι. Οἱ σταυροφορίες, ἡ ἱερὰ ἐξέτασις, ἡ ἀποικιοκρατία, ἡ κατακρεούργησις τῆς φύσεως στὸ ὄνομα τοῦ κέρδους, οἱ ἄνανδροι βομβαρδισμοὶ ἀμάχων γιὰ νὰ δοκιμασθῇ ἡ τεχνολογία τῶν νέων ὅπλων, ἡ κατευθυνομένη τρομοκρατία ἀπὸ μυστικὲς ὑπηρεσίες, δὲν εἶναι στοιχεῖα τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ, ἀλλὰ κακέκτυπα αὐτοῦ, ἐνέργειες ἀνθρώπων ποὺ δροῦν ἀπὸ τὸ παρασκήνιο γιὰ τὴν συσσώρευσι πλούτου. Μὲ καμμία ἐπιβολὴ δὲν μποροῦν χῶρες ἀσιατικές, ποὺ σὲ κάθε ἐνέργειά τους δείχνουν τὸ βάρβαρο πρόσωπό τους, νὰ θεωρηθοῦν εὐρωπαϊκές. Οὔτε τὸ Ἰσραήλ, οὔτε ἡ Τουρκία ἔχουν θέσι σὲ εὐρωπαϊκὲς διοργανώσεις ἢ ἑνώσεις. Εἶναι χῶρες ἀσιατικὲς κι ἐκεῖ ἀνήκουν. Φορῶντας το εὐρωπαϊκὸ ἔνδυμα δὲν θὰ παύσουν νὰ εἶναι βάρβαρες ὡς πρὸς τὸ ἦθος.

 

Σημειώσεις-Παρατηρήσεις

Γενικῶς μὲ τοὺς συμβολισμούς-ἀπό-συμβολισμοὺς παραμένω διαρκῶς ἐπιφυλακτική. Ὄχι διότι διαφωνῶ ἢ συμφωνῶ μαζύ τους, ἀλλὰ διότι ἐκτιμῶ πὼς ἡ ἑλληνικὴ μυθολογία-Ἱστορία (τῆς Ἀνθρωπότητος) δὲν χρήζει ἀποσυμβολισμῶν, παρὰ μόνον βαθυτάτης, ἐπιμόνου καὶ σχολαστικῆς μελέτης. Κι αὐτὴν τὴν θέσιν μου μοῦ τὴν ἰσχυροποίησε ἡ μελέτη τῶν ὁμηρικῶν ἐπῶν. Ὅσο περισσότερο μελετούσα Ὅμηρο, τόσο περισσότερο ἀντιλαμβανόμουν πὼς οὐδεὶς συμβολισμὸς ὑφίσταται ἐντὸς τῶν κειμένων, παρὰ μόνον σαφής, ἀναλυτική, ἀκριβὴς περιγραφὴ τῶν ὅσων ὁ Ὅμηρος ἐπιθυμοῦσε νὰ μᾶς περιγραύσῃ. Καί, ἐπίσης, στὰ σημεία ποὺ δὲν ἤθελε νὰ ἐπεκταθῇ, ἦταν φειδωλός. Τὸ ἐὰν ἐμεῖς ἀντιλαμβανόμεθα, ἤ ὄχι, αὐτὰ ποὺ διαβάζουμε, δὲν εἶναι ζήτημα ἀποσυμβολισμῶν, ἀλλὰ ἐλλείψεως -ἱστορικῶν- συνδετικῶν κρίκων, ποὺ θὰ μᾶς βοηθοῦσαν νὰ ἀντιληφθοῦμε τὸ τί διαβάζουμε.

Ἕνα ἄλλο σημεῖον ποὺ ἀπαιτεῖ μεγάλην προσοχή, εἶναι ἡ σχέσις τοῦ Διὸς μὲ τοὺς Ἕλληνες. Ποία πράγματι ἦταν; Καί πόσα ἀπό αὐτά πού γνωρίζουμε γιά τόν Δία εἶναι ἀληθῆ;
Εἶναι, γιὰ παράδειγμα, πατήρ τε θεῶν κι ἀνθρώπων; Μᾶλλον ὄχι. Καὶ δὲν εἶναι, διότι, ἁπλούστατα, οὔτε τῆς Ἥρας (ἀδελφή του), οὔτε τοῦ Ποσειδῶνος (ἀδελφός του), οὔτε τοῦ Πλούτωνος (ἀδελφός του) οὔτε καὶ τῆς Δήμητρος (ἀδελφή του) εἶναι πατήρ. Μὰ καὶ τόσων ἄλλων, «θεῶν τε καὶ ἀνθρώπων», πατὴρ δὲν εἶναι ὁ Δίας…
Εἶναι μήπως πατήρ Προμηθέως; Πατήρ Ἑλλήνων; Ἔ; Γιὰ νὰ τὸ ἐρευνήσουμε ὀλίγον καλλίτερα, δίχως νὰ ἀναμασσοῦμε …ἱερατικὲς ἀπόψεις.

Καὶ προχωροῦμε.
Μάθαμε στὰ σχολεία τῆς ἀπαιδείας μας πὼς ὁ Δίας, στὴν γενικὴ γίνεται τοῦ Ζηνός. Κι ἐρωτῶ. Ἐάν συζητᾶμε γιά τό αὐτόν πρόσωπον, τότε πῶς δικαιολογεῖται αὐτό:

Ὁ Δίας
τοῦ Διὸς
τῷ Διΐ
τὸν Δίαν
ὤ Δία

καὶ ἐκ παραλλήλου τοῦτον;

Ὁ Ζεὺς
τοῦ Ζηνὸς
τῷ Ζηνὶ
τὸν Ζήνα
ὤ Ζεῦ

Ἐξ ὅσων ἐγὼ γνωρίζω οἱ παπποῦδες μας οὐδέποτε, ἐπὶ τῆς οὐσίας, εἶχαν συνώνυμα. Κι ἐπίσης, ἡ γλῶσσα μας εἶναι τόσο ἀκριβὴς καὶ τόσο λεπτομερὴς καὶ τόσο ἀπόλυτος, ποὺ οὐδέποτε θὰ ἐχρησιμοποιεῖτο διπλὸ ὄνομα, δῆλα δὴ καθαρὸς πλεονασμός, γιὰ τὸ αὐτὸν πρόσωπον ἢ ἀντικείμενον ἢ ἔννοιαν. Ἐάν λοιπόν οἱ ἀπολύτως ἀκριβολόγοι παπποῦδες μας ἐπέλεξαν νά ἔχουν καί τούς δύο τύπους κλίσεως τῶν δύο αὐτῶν ὀνομάτων, τότε μήπως συζητᾶμε καί γιά δύο διαφορετικά πρόσωπα; Ἔ;

Τὸ νὰ πιστεύουμε, διότι ἔτσι μᾶς ἔμαθαν, πὼς οἱ ἀρχὲς τῆς ζωῆς στὸν πλανήτη μας (κι ὄχι μόνον) προέρχονται ἐκ τῆς παρουσίας τοῦ Διός, τότε μᾶλλον κάτι δὲν ἔχουμε ἀντιληφθεῖ καλῶς. Τί ἦταν ἡ Ῥέα; Τί ὁ Οὐρανός; Δέν προϋπῆρχαν; Ἡ Γαία; Καὶ ἄπειρα ἄλλα.
Κατὰ τὴν αὐτὴν λογικὴ οὔτε ἡ γλῶσσα, οὔτε ἡ ζωή, οὔτε κἂν ἡ ἐλευθέρα σκέψις καὶ ἡ δημιουργία προέρχονται ἐκ τοῦ Διός. Δίας σημαίνει διαίρεσις καί, τὸ δικό μου μυαλό, ὅταν ἀκούω (μὰ κι ὅταν προφέρω) αὐτὸ τὸ ὄνομα, κάτι σὲ …«διαίρει καὶ βασίλευε» ξεπηδᾶ μέσα στὸ μυαλό μου.
Λέτε νά; Ἤ ὄχι; Κι ἐάν ναί;; Ἐάν;;;

Φιλονόη,
Μάϊος 2016,

σχετικὰ κείμενα στά:

Πολὺς Δίας μᾶς ἔζωσε

Ὁ ἀετὸς καὶ οἱ Ἕλληνες

Ὁ ἀετὸς καὶ οἱ Ἕλληνες (συμπλήρωμα)

 

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply