Ἐφυραία Γῆ. (26ον)

Αφιερώματα: Μεταφύτευση, Μαρούλι , Γλυκοπατάτα

Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΕ

 (Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2013  έως Κυριακή  13 Ιανουαρίου 2013):

Τετάρτη 9  και Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2013:

Η ομάδα έφτιαξε σαπούνι εν ψυχρώ και υγρό σαπούνι στου Βασίλη και της Σωσώς.Οι αποφάσεις μας:

  1. Κάθε Τετάρτη στου Γιάννη φτιάχνουμε σβώλους για τα φυσικά αγροκτήματα.
  2. Κάθε αγρόκτημα που παραχωρείται σε ακτήμονα άνεργο της ομάδας μετατρέπεται σε φυσικό αγρόκτημα. Είναι σημαντικό να παράγεται τροφή καθαρή και η γη να γίνεται κάθε χρόνο γονιμότερη.

  

Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ

( Κυριακή 13 Ιανουαρίου έως Κυριακή

    20 Ιανουαρίου)  :

Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013:

Γυμνάσιο Αγίων Θεοδώρων:

Από 10.00 π.μ. – 12.00 π.μ.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: Μεταφυτεύσεις αρωματικών φυτών, σπορά σε σπορεία ποικιλιών μαρουλιού, εγκατάσταση κάδου κομποστοποίησης

 Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2013:

1ο Γυμνάσιο Ξυλοκάστρου:

Από 10.00 π.μ. – 12.00 π.μ.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: Μεταφυτεύσεις αρωματικών φυτών, σπορά σε σπορεία ποικιλιών μαρουλιού, εγκατάσταση κάδου κομποστοποίησης 

Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2013:

Φτιάχνουμε σβώλους στου Γιάννη. Από 9.00 το πρωί.

Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2013:

Σχεδιάζουμε στο κτήμα της Όλγας στον Μεσοπόταμο Πυλίας.

Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2013:

Συνάντηση – γιορτή στο κτήμα του Βαγγέλη στο Λέχαιο. Από 9.00 το πρωί.

Η ΜΕΤΑΦΥΤΕΥΣΗ

Πρόκειται για μια γεωργική εργασία που είναι απαραίτητη να γίνει στις εξής περιπτώσεις.

  1. Αν έχουμε σπείρει και τα φυτά μας έχουν φυτρώσει πυκνά, οπότε εμποδίζεται η κανονική ανάπτυξη τους με συνέπεια υποβαθμισμένα φυτά με όλα τα επακόλουθα. Τότε αραιώνουμε και πιθανόν τα φυτά που ξεριζώνουμε να τα μεταφυτεύσουμε σε άλλο μέρος. Ειδικά οι μικροί σπόροι πρέπει να σπέρνονται μαζί με άμμο ώστε να μην χρειάζεται αραίωμα.
  1. Όταν έχουμε σπείρει σε σπορεία ή γλάστρες και τα μεταφυτεύουμε στο έδαφος. Η σπορά σε προστατευμένους χώρους ενδείκνυται για να αποφύγουν τα φυτά αντίξοες συνθήκες που θα καθυστερούσαν την ανάπτυξη τους  αλλά και να επιταχύνουμε την ανάπτυξή τους. Η μεταφύτευση που ακολουθεί πρέπει να γίνεται προσεκτικά ώστε να μην διαλύεται η μπάλα που έχει καλυφθεί από το ριζικό σύστημα του φυτού γι αυτό και δεν πρέπει να γίνει πριν το ριζικό σύστημα αναπτυχθεί ώστε να έχει καλύψει την μπάλα.
  1. Όταν τα φυτά μας έχουν αναπτύξει ριζικό σύστημα που έχει καταλάβει ολόκληρο το χώρο της γλάστρας και μεταφυτεύουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα. Όχι πάρα πολύ μεγαλύτερη αλλά λίγο μεγαλύτερη από την προηγούμενη και αργότερα σε ακόμη μεγαλύτερη.

Τα Μειονεκτήματα της μεταφύτευσης είναι:

Το στρες που διέρχονται τα φυτά από την αλλαγή περιβάλλοντος και θέλουν χρόνο για να προσαρμοσθούν. Ότι το ριζικό τους σύστημα ταλαιπωρείται και κυρίως γιατί καταστρέφεται η κεντρική πασσαλώδης ρίζα τους με αποτέλεσμα να αναπτύξουν γύρω από αυτή θυσσανώδη ρίζα. Χαρακτηριστική περίπτωση το μαρούλι που έχει κεντρική πασαλώδη ρίζα και καταστρέφεται κατά την μεταφύτευση. Επίσης άλλη χαρακτηριστική περίπτωση είναι τα πεύκα των δενδροφυτεύσεων που στη περίπτωση των μεταφυτεύσεων η κεντρική πασσαλώδης ρίζα αναπτύσσεται μέχρι 35 – 40 εκατοστά αλλά όταν είναι απευθείας στη γη φυτρωμένο ξεπερνάει το 1,5 μέτρα. Πολλές φορές η κεντρική πασαλώδης ρίζα κόβεται από τον φυτοριούχο για να μην εξέχει ή για κάποιο άλλο λόγο με αποτέλεσμα να ανακόπτεται η ανάπτυξη της περαιτέρω. Προτιμάμε μικρά φυτά ώστε η ρίζα του ανέπαφη να μπει στη γη και να μην στραπατσαριστεί. 

ΜΑΡΟΥΛΙ ( lactuca sativa)

Καταγωγή: Στους τοίχους των αρχαίων αιγυπτιακών τάφων βρέθηκαν απεικονίσεις από την καλλιέργεια και την κατανάλωση μαρουλιού. Αρχικά τα καλλιεργούσαν για ζωοτροφή και για το λάδι από την έκθλιψη του σπόρου.  Από την Αίγυπτο πέρασαν στις Μεσογειακές χώρες και στην  Ευρώπη και από τους Ευρωπαίους στην Αμερική.

Ονομασία: Στα λατινικά η ονομασία τους είναι: lettuce που προέρχεται από το γαλακτώδη χυμό του φυτού  (από τοLac ( lactuca) που σημαίνει γάλα και sativa ότι καλλιεργείται για τον σπόρο).

Θρεπτική αξία: Τα μαρούλια τρώγονται είτε νωπά (σαλάτα) είτε μαγειρεμένα (φρικασέ ή βρασμένα).

Τρώγεται  το φύλλωμά τους  και η καρδιά , όπως λέμε τον κοντό κύριο άξονα με χρώμα άσπρο – πράσινο ως βαθύ πράσινο από όπου φυτρώνουν τα φύλλα . Τα φύλλα είναι λεία , κατσαρά ή στρογγυλά και καλύπτονται με κηρώδη ουσία.

Είναι καλή πηγή βιταμινών Α, C και ασβεστίου.

Ιδιαίτερη σύσταση σε όσους υποφέρουν από στομαχικές διαταραχές να προτιμούν τα κόκκινα μαρούλια ή μελανά όπως συνηθίζεται να τα λέμε, γιατί είναι πολύ τρυφερά.

Επίσης συστήνονται στη διατροφή των ανθρώπων που έχουν ανάγκη να αυξήσουν την πηκτικότητα του αίματος τους.  Μέσα σε δυο μέρες αν φάγουν μαρούλι αυξάνεται η πηκτικότητα στα φυσιολογικά επίπεδα. 

Σποροπαραγωγή: Τα άνθη αυτογονιμοποιούνται σε μεγάλο ποσοστό. Ανοίγουν το πρωί  για λίγες ώρες. Τα σπέρματα είναι αχένια και ωριμάζουν 10 – 15 μέρες μετά την άνθηση που γίνεται σταδιακά.

Για σποροπαραγωγή τα φυτά της μιας ποικιλίας από την άλλη πρέπει να φυτεύονται σε αποστάσεις μεγαλύτερες από 500 μέτρα. 

Ποικιλίες: Οι ποικιλίες του μαρουλιού είναι τεσσάρων τύπων:

1.      Φυλλώδης τύπος (leafy). ( Με σγουρά φύλλα )                             

Με  τις εξής ποικιλίες:                           Κοινά μαρούλια

Αντιδομάρουλα ( φύλλα κυματοειδή σχιστά)

Σαλάτα Νεαπόλεως

         Βασιλικών ( σγουρή σαλάτα) *

2.      Κεφαλωτός τύπος ( butter head) . ( Με κεφάλι , λαχανομάρουλα)                                                         Με  τις εξής ποικιλίες:

Κόκκινα κλειστά ( με ρόδινα κυματοειδή και πολύ τρυφερά φύλλα)

Τεσσάρων εποχών ( με μικρές στρογγυλές και   λίγο πλατειές κεφαλές)

Κρέπια

3.       Φυλλώδης Κεφαλωτός τύπος. (crisp head  ή iceberg)

Με  τις εξής ποικιλίες:   

   Νέας Μαγνησίας ( κεφαλωτή ίσα σαλάτα)*  πρώιμη.

4.      Τύπου ρομάνα ( cos . ( Με ίσα φύλλα)                                                      

Με  τις εξής ποικιλίες:

      Κωνσταντινουπόλεως ( με μακριά βαθυπράσινα φύλλα)

Πατησιώτικα

Μαύρα ( με κοκκινόμαυρα φύλλα)

Paris Island Cos (Ρομάνα) που καλλιεργείται σε όλη την  Ελλάδα. Ιδιαίτερα στη Νότια Ελλάδα.

Οι ποικιλίες που σημειώνονται με * δημιουργήθηκαν από την AGRIS A.E. Από εγχώριο γενετικό υλικό με μαζική επιλογή και βάση το ατομικό φυτό.

Καλλιέργεια: Το μαρούλι ευδοκιμεί σε δροσερά κλίματα . Έτσι, ενώ στην Ελλάδα καλλιεργείται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη, στην Ευρώπη καλλιεργείται και τρώγεται και το καλοκαίρι. Οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν επιμήκυνση της κεφαλής  οπότε η ποιότητα της κεφαλής μειώνεται.

Για τρυφερές κεφαλές χρειάζεται καλός φωτισμός , δροσερές νύχτες και άφθονη εδαφική υγρασία. Οι κεφαλές χαλαρώνουν όταν βρέχει την εποχή του σχηματισμού τους.

Τα μαρούλια  σπέρνονται απευθείας στο χωράφι ή μεταφυτεύονται από τα σπορεία όπου χρειάζονται περίπου 15 – 20 ημέρες για να πετάξουν δύο πραγματικά φυλλαράκια και να μεταφυτευθούν. Επίσης μεταφύτευση γίνεται και στο χωράφι για να αραιώσουν τα φυτά.

Συντομεύεται η καλλιεργητική περίοδος των μαρουλιών όταν στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους  βρίσκονται σε θερμοκήπιο , γιατί εξασφαλίζουμε μεγαλύτερες θερμοκρασίες.

Συγκομιδή: Τα φυλλώδη μαρούλια μαζεύονται μόλις μεγαλώσουν τα φύλλα τους . Αν παραμεγαλώσουν τότε γίνονται σκληρά και πικρά.

Τα κεφαλωτά πρέπει να συγκομισθούν πριν να αναπτυχθεί  το ανθικό στέλεχος.

Τα μαρούλια κόβονται με μαχαίρι λίγο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους . Δεν κόβονται υγρά γιατί σχίζονται τα φύλλα τους . Τα λασπωμένα και άρρωστα φύλλα απομακρύνονται αμέσως. Μπορούν να διατηρηθούν σε 0 C  μέχρι 3 ή 4 εβδομάδες.

Για οικιακή χρήση αφαιρείς τα περιφερειακά φύλλα και μένει σχεδόν ανέπαφο το μαρούλι για άλλη συγκομιδή. 

Φωτογραφία: Μαρούλια. Σχολικός λαχανόκηπος Δημ. Σχ. Αρχαίας Κορίνθου

ΓΛΥΚΟΠΑΤΑΤΑ

 Αυτή την εποχή αγοράζουμε  γλυκοπατάτες γιατί υπάρχουν στην αγορά (τέλη φθινοπώρου-αρχές χειμώνα). Επιλέγουμε ριζοκονδύλους με καλή εμφάνιση και μέγεθος. Για ένα στρέμμα απαιτούνται 30 κιλά ριζοκόνδυλοι.

Η συντήρηση των ριζοκονδύλων γίνεται σε υπόγεια ή αποθήκες που έχουν σταθερή θερμοκρασία 10C – 15 C και σχετική υγρασία περίπου 80%.

Για να βλαστήσουν οι ριζοκόνδυλοι και να ριζοβολήσουν οι νέοι βλαστοί πρέπει η θερμοκρασία του εδάφους να είναι σταθερά πάνω από 15 C . Τότε ( Αρχές Μαρτίου) γίνεται η στρωμάτωση των ριζοκονδύλων. Για τον πολλαπλασιασμό της γλυκοπατάτας σε αντίθεση με την πατάτα δεν χρησιμοποιούμε κομμάτια του κονδύλου αλλά και μοσχεύματα από τους βλαστούς γιατί οι βλαστοί με ευκολία αναπτύσσουν ρίζες. Μπορούμε να επιταχύνουμε την διαδικασία κάνοντας την στρωμάτωση σε θερμοκήπια σε κιβώτια με άμμο και πριονίδι.

Μετά τη στρωμάτωση σε 6 εβδομάδες κόβονται με το χέρι οι βλαστοί που έχουν ριζοβολήσει σε μήκος 25 εκατοστών.

Ακολουθεί η φύτευση των μοσχευμάτων στο χωράφι ανά 30 εκατοστά επί της γραμμής και 60 εκατοστά γραμμής φύτευσης  από γραμμής φύτευσης.

Ποτίζουμε ώστε να συνέλθουν από το μεταφυτευτικό στρες και μόνο με νεράκι όταν έχουμε υψηλές θερμοκρασίες, αναπτύσσονται και δεν αρρωσταίνουν από τίποτα.

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Ἡ ὑποβολὴ σχολίων ἔχει κλείσει.