Φωτογραφία ἀπὸ τὸ νεκροταφεῖο τῆς πόλεως τῆς Βεῤῤοίας ὅπου ἐμφανίζονται μαυροφοροῦσες Βεῤῥοιώτισσες νὰ θρηνοῦν γιὰ τοὺς δολοφονηθέντες συγγενεῖς τους ἀπὸ τοὺς συμμορίτες τῆς «Χ» Μεραρχίας τοῦ ΔΣΕ ὑπὸ τὴν διοίκηση τοῦ Καπετᾶν Γιούσια, ὅταν εἶχαν ἐπιτεθῆ στὴν πόλη τῆς Βεῤῤοίας τὸν Μάιο τοῦ 1947, πρὸ κειμένου νὰ προβοῦν σὲ βιαία στρατολόγηση καὶ «ἀνεφοδιασμὸ» σὲ τρόφιμα καὶ ὑλικά.

Τελικὰ τὰ σχέδια τῶν συμμοριτῶν δὲν ἐπραγματοποιήθησαν καθὼς ὁ Στρατός, τὰ ΤΕΑ, ἡ Χωροφυλακὴ καὶ μικρὴ Βρεταννικὴ δύναμις ποὺ ὑπῆρχε ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη τῆς Βεῤῥοίας, κατόρθωσαν νὰ ἀμυνθοῦν ἐπιτυχῶς καὶ στὴν συνέχεια νὰ ἀντεπιτεθοῦν, καὶ νὰ ἀναγκάσουν τοὺς συμμορίτες νὰ ἀποσυρθοῦν στὸ Βίτσι, μὲ μεγάλες ἀπώλειες.

Τέλος νὰ ἐπισημάνουμε πὼς τὸ 2015 τὰ ὀνόματα ὅλων τῶν νεκρῶν κατὰ τὴν περίοδο 1945-1949 ποὺ ἦσαν γραμμένα στὴν ἐπιτύμβια στήλη τοῦ στρατιωτικοῦ νεκροταφείου τῆς Βεῤῥοίας «κάποιοι» ἐφρόντισαν νὰ τὰ σβήσουν.

Ὀνομαστικὴ κατάστασις 36 δολοφονηθέντων πολιτῶν τῆς πόλεως τῆς Ναούσης κατὰ τὴν περίοδο 1943-1944, καθὼς καὶ τὶς αἰτιολογίες βάσει τῶν ὁποίων ἐκρίθησαν «πικίνδυνοι» γιὰ νὰ ἐκτελεσθοῦν αὐτοὶ ἀπὸ τὴν «ΟΠΛΑ», κατόπιν ἐντολῆς τοῦ τοπικοῦ ΚΚΕ.

Οἱ δὲ αἰτιολογίες βάσει τῶν ὁποίων ἐδολοφονήθηκαν οἱ Ναουσαῖοι πολίτες ἐδόθηκαν στὴν ἀπολογία τοῦ συμμορίτου Λάππα Ἠλία ὅταν αὐτὸς συνελήφθη στὴν πόλη τῆς Βεῤῥοίας ἀπὸ τὴν Ἀσφάλεια τῆς Χωροφυλακῆς τὸ 1946 νὰ γράφῃ συνθήματα σὲ τοίχους τῆς πόλεως ὑπὲρ τῆς ἀποχῆς ἀπὸ τὶς ἐθνικὲς ἐκλογές, καθὼς κατὰ τὴν περίοδο τῶν δολοφονιῶν ἦταν στέλεχος τῆς «ΟΠΛΑ».

Δολοφονηθέντες Ἱερεῖς τοῦ Νομοῦ Ἡμαθίας τὸ 1944 ἀπὸ τὴν ὀργάνωση τοῦ ΚΚΕ τὴν «ΟΠΛΑ» (Ὁμάδες Περιφρουρήσεως Λαϊκοῦ Ἀγῶνος), μὲ τὴν αἰτιολογία ὅτι ἦσαν Ἐθνικόφρονες.

Σπανία φωτογραφία τῆς Βούλας Παπαϊωάννου, τραβηγμένη τὴν 22α Ἰανουαρίου τοῦ 1945 ὅπου ἐμφανίζει Ἀθηναίους πολίτες μετὰ τὴν ἐπιστροφή τους στὴν Ἀθήνα, ἀπὸ ὅπου καὶ εἶχαν ἀπαχθῆ μετὰ τὰ «Δεκεμβριανὰ 1944-1945» ἀπὸ τοὺς ἀντάρτες τοῦ ΕΛΑΣ, ὡς ὅμηροι.

Οἱ ὅμηροι αὐτοί, ἀλλὰ καὶ ἑκατοντάδες ἄλλοι, ἐχρησιμοποιήθησαν ὡς «ἀσπίδα» ἀπὸ τὸν ΕΛΑΣ πρὸ κειμένου νὰ μὴν μπορέσῃ ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς καὶ ἡ Χωροφυλακὴ νὰ τοὺς καταδιώξῃ καὶ νὰ τοὺς ἐπιφέρῃ τὴν ὁλοκληρωτικὴ συντριβή. Στὴν συγκεκριμένη φωτογραφία ὄρθιος μὲ τὰ γυαλιὰ ἐμφανίζεται ὁ Σπύρος Ἰωάννου, τοῦ ὁποίου ἡ οἰκογένεια δωροδόκησε μὲ 50 λίρες ΕΛΑΣίτη συνοδὸ τῆς φάλαγγος, καὶ ἔτσι κατάφερε ὁ συγκεκριμένος ὅμηρος, ἔξω ἀπὸ τὴν περιοχὴ τῆς Κηφισιᾶς, νὰ καταφέρῃ δῆθεν νὰ «ἀποδράσῃ».

Φωτογραφία ἐπίσης τῆς Βούλας Παπαϊωάννου τῆς 22ας Ἰανουαρίου τοῦ 1945, ὅπου ἐμφανίζει τὸν Εὐθύμιο Νοταρᾶ, κάτοικο Ἀθηνῶν, μετὰ τὴν ἐπιστροφή του στὴν Ἀθήνα, ἀπὸ ὅπου εἶχε ἀπαχθῇ μετὰ τὰ «Δεκεμβριανὰ 1944-1945» ἀπὸ τοὺς ἀντάρτες τοῦ ΕΛΑΣ ὡς ὅμηρος.

Ὁ Νοταρᾶς, μαζὺ μὲ τοὺς ἑκατοντάδες ἄλλους ἀπαχθέντες, ἐχρησιμοποιήθη φυσικὰ ὡς «ἀσπίδα» ἀπὸ τὸν ΕΛΑΣ πρὸ κειμένου νὰ μὴν μπορέσῃ ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς καὶ ἡ Χωροφυλακὴ νὰ τοὺς καταδιώξῃ καὶ νὰ τοὺς ἐπιφέρῃ τὴν ὁλοκληρωτικὴ συντριβή.

Μία ἀκόμη φωτογραφία τῆς Βούλας Παπαϊωάννου, τῆς 22ας Ἰανουαρίου τοῦ 1945, ὅπου ἐμφανίζει τὸν Κασαπίδη Θεμιστοκλῆ, φοιτητὴ ἰατρικῆς, κάτοικο Ἀθηνῶν.

Ὁ Κασαπίδης φαίνεται σκεπτικὸς στὸν χῶρο συγκεντρώσεως, μετὰ τὴν ἐπιστροφή του στὴν Ἀθήνα, ἀπὸ ὅπου εἶχε ἀπαχθῆ, μετὰ τὰ «Δεκεμβριανὰ 1944-1945» ἀπὸ τοὺς ἀντάρτες τοῦ ΕΛΑΣ ὡς ὅμηρος, γιὰ νὰ χρησιμοποιηθῇ αὐτὸς καὶ ἑκατοντάδες ἄλλοι ὡς «ἀσπίς» ἀπὸ τὸν ΕΛΑΣ, πρὸ κειμένου νὰ μὴν μπορέσῃ ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς καὶ ἡ Χωροφυλακὴ νὰ τοὺς καταδιώῃ καὶ νὰ τοὺς ἐπιφέρῃ τὴν ὁλοκληρωτικὴ συντριβή.

Σπανία φωτογραφία ἀπὸ τὰ «Δεκεμβριανὰ στὴν Ἀθήνα 1944-1945», ὅπου φαίνονται στελέχη τῆς Χωροφυλακῆς καὶ τῆς Ἀστυνομίας Πόλεων νὰ ἀνασύρουν σφαγιασθέντες πολίτες ἀπὸ ἀντάρτες τοῦ «ΕΛΑΣ» μέσα ἀπὸ πηγάδι.

Φωτογραφία τῆς 27ης Μαΐου τοῦ 1928, τοῦ τότε Ἀνθυπολοχαγοῦ Ἠλία Πέτρου, ὁ ὁποῖος ἔλαβε μέρος στοὺς Βαλκανικοὺς Ἀγῶνες, στὸν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καὶ στὴν Μικρασιατικὴ Ἐκστρατεία.

Ὁ Ἠλίας Πέτρου ἀπήχθη ὡς ὅμηρος ἀπὸ τοὺς ΕΛΑΣίτες στὰ Δεκεμβριανὰ τοῦ 1944, καὶ ἔκτοτε ἡ τύχη τοῦ ἀγνοεῖται.
(δωρεὰ κ. Κουράκης Ἀριστοτέλης).

Ἱερεὺς Ἀθανάσιος Πιᾶς (1894-1947).

Στὶς 11 Μαΐου 1947 οἱ κομμουνιστοσυμμορίτες τοῦ Καπετᾶν Γιώτη (Χαρίλαος Φλωράκης) συνέλαβαν τὸν ἱερέα καὶ πολλοὺς κατοίκους τοῦ χωριοῦ Ἐλατόβρυσης Ναυπακτίας καὶ τοὺς ὁδήγησαν ὅλους στὸ δάσος τῶν Κρυονεριῶν στὴν θέση «Λάλκα», ὅπου ἐκεῖ ἄρχισε τὸ μαρτύριο γιὰ πολλοὺς κατοίκους, οἱ ὁποῖοι ἦσαν χαρακτηρισμένοι ἀπὸ τοὺς κομμουνιστὲς ὡς «ἀντιδραστικοί», καθὼς αὐτοὶ ἀρνοῦντο νὰ ἀσπασθοῦν τὶς ἰδέες τοῦ ΚΚΕ καὶ νὰ ἐνταχθοῦν στὸν «ΔΣΕ».
Μέγας «ἐχθρὸς»’ ὅμως ἦταν ὁ ἱερεὺς Ἀθανάσιος Πιᾶς ὁ ὁποῖος ἐκύρηττε πὼς δὲν πρέπει νὰ πολεμοῦν Ἕλληνες τοὺς Ἕλληνες, καὶ πὼς ἡ Ἑλλὰς ἀνήκει σὲ ὅσους ἀσπάζονται τὴν Ἑλληνικὴ σημαία καὶ τὴν ὀρθοδοξία. Αὐτὸν τὸν ἱερέα τὸν ἔδεσαν σ’ ἕνα ἔλατο καὶ ὁ δήμιός του, καπετὰν Γιώτης, ἄρχισε νὰ τὸν λογχίζῃ τὸν ἱερέα ἀργὰ-ἀργά, πρῶτα στὴν ἀριστερὰ ὠμοπλάτη, ὕστερα στὴν δεξιά, καὶ μετὰ στὴν κοιλιὰ ἀργὰ καὶ βασανιστικά, ἐμπρὸς σὲ ὅλους τους κατοίκους τοῦ χωριοῦ πρὸς παραδειγματισμό. Ὁ τελευταῖος λογχισμὸς ἦταν στὸ κεφάλι τοῦ ἱερέως μὲ ἀργὲς κινήσεις γιὰ νὰ μὴν ἐπέλθῃ ἄμεσα ὁ θάνατος.
Ὁ ἱερεὺς εὑρέθη ἀπὸ τὴν πρεσβυτέρα μετὰ ἀπὸ πολυήμερες ἔρευνες τῆς ἰδίας κάτω ἀπὸ κλαδιὰ καὶ πέτρες, ὅπου οἱ δήμιοι του καπετὰν Γιώτη, κατ’ ἐντολὴμ τοῦ ἰδίου, τὸν εἶχαν πετάξη μ’ ἕνα σκοινὶ στὸν λαιμὸό, μέσα σὲ ἕνα πρόχειρο χαντάκι.

Ἀναμνηστικὴ φωτογραφία τοῦ 1940 τοῦ τότε ἐφέδρου Λοχαγοῦ (διαχειριστὴς ὑλικοῦ) Χρήστου Τσιώμου ἀπὸ τὴν πόλη τῆς Βεῤῤοίας, ὁ ὁποῖος ζοῦσε στὴν Ἀθήνα ὅπου ἠργάζετο ὡς δάσκαλος.

Κατὰ τὴν περίοδο τοῦ 1940-41 ἐκλήθη νὰ ὑπηρετήσῃ ὡς φροντιστής.
Τὸ 1944 κατὰ τὰ «Δεκεμβριανὰ» στὴν Ἀθήνα ἀπήχθη ἀπὸ τὸν ΕΛΑΣ, γιὰ νὰ χρησιμοποιηθῇ κατὰ τὴν ὑποχώρηση τοῦ ΕΛΑΣ ἀπὸ τὴν Ἀθήνα ὡς ὅμηρος, καὶ ἔκτοτε ἡ τύχη τοῦ ἀγνοεῖτε.
(δωρεὰ τοῦ ἀνεψιοῦ τοῦ Τσιώμου Βασιλείου).

Φωτογραφία ὅπου ἐμφανίζει ἕναν ἀπὸ τοὺς μεγαλυτέρους σφαγεῖς τοῦ ΚΚΕ καὶ κατὰ ἐπάγγελμα ὁρισθέντα δήμιο τοῦ ΕΛΑΣ κατὰ τὴν περίοδο τῶν «Δεκεμβριανῶν 1944-1945» στὴν Ἀθήνα, τὸν Στέφανο Λιόλιο, νὰ ὁδηγεῖται πλέον σιδηροδέσμιος τὸ 1945, μὲ αὐστηρὰ μέτρα φυλάξεως, γιὰ νὰ μὴν λυντσαρισθῇ ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς τῶν θυμάτων ποὺ ἐδολοφόνησε, στὴν περιοχὴ ὅπου εὑρίσκονταο τὰ τότε διυλιστήρια τῆς «ΟΥΛΕΝ».

Ὁ Λιόλιος μετεφέρετο στὴν «ΟΥΛΕΝ» γιὰ ἀναπαράσταση τοῦ τρόπου ἐκτελέσεως τῶν θυμάτων του, τόσο ἀπὸ τὸν ἴδιο ὅσο καὶ ἀπὸ τοὺς συνεργούς του, κατόπιν τῆς ἐντολῆς ποὺ εἶχαν πάρη ἀπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ ΚΚΕ καὶ τοῦ ΕΛΑΣ.

Ὁ ἴδιος στὴν ἀναπαράσταση διευκρίνισε πὼς ἐξετέλεσε τοὐλάχιστον 150 ἄτομα, καθὼς μετὰ ἀπὸ κάποιο σημεῖο ἔπαψε νὰ μετρᾷ, ἐνῶ στὴν ἀναπαράσταση εἶπε πὼς τὰ ὑποψήφια θύματα τὰ ἔβαζε σὲ μίαν εὐθεία καὶ τὰ διέταζε νὰ γδυθοῦν, εἴτε ἦσαν ἄνδρες εἴτε ἦσαν γυναῖκες καί, ἐν συνεχείᾳ, τοὺς ἔβαζε νὰ γονατίζουν καὶ τοὺς διέταζε νὰ τοποθετοῦν τὰ κεφάλια τους ἐπάνω σὲ πέτρες. Στὴν συνέχεια περνοῦσε ἐπάνω ἀπὸ τὸ κάθε θῦμα καὶ τὸ ἐκτελοῦσε μὲ τσεκοῦρι, καθὼς εἶχε δοθῆ ἐντολὴ ἀπὸ τὸν ΕΛΑΣ, γιὰ λόγους οἰκονομίας πυρομαχικῶν, οἱ ἐκτελέσεις νὰ γίνονται διὰ ῥοπάλου, μαχαιριῶν καὶ αἰχμηρῶν ἀντικειμένων. Ὁ συγκεκριμένος ἐπέλεξε τὸ τσεκούρι, καὶ ἔτσι κτυποῦσε τὰ θύματά του στὸ κεφάλι, ὅταν ἐπρόκειτο ὅμως νὰ ἐκτελέσῃ στέλεχος τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας καὶ τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων τὸ κτύπημα δὲν ἦταν ἀκαριαῖο, πρὸ κειμένου τὸ θῦμα νὰ ὑποφέρῃ. Ὅταν ὁ ἴδιος κουραζόταν συνέχιζαν τὸ ἔργο του οἱ δύο συνεργάτες του, Τζογανάκος καὶ Μακαρόνας,  οἱ ὁποῖοι ὅμως χρησιμοποιοῦσαν αἰχμηρὰ ἀντικείμενα.

Φωτογραφία τοῦ αἱμοσταγοῦς Στεργίου Ἀναστασιάδου, ὁ ὁποῖος ἐγεννήθη στὸ Ὀρτάκιοϊ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας τὸ 1906 κι ἐμεγάλωσε στὴν Καβάλα, ὅπου κι ἐδούλευε ὡς καπνεργάτης.

Ἀπὸ τὸ 1921 ὀργανώθηκε στὴν κομμουνιστικὴ νεολαία καὶ ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς ἱδρυτὲς τῆς «ΟΚΝΕ», ἐνᾦ καὶ ὑπῆρξε ἡγετικὸ στέλεχος τοῦ ΚΚΕ ἀπὸ τὸν Μεσοπόλεμο ἕως καὶ τὸ 1949.
Ὁ Ἀναστασιάδης στὴν συνέχεια ἀνέλαβε ἀρχηγὸς τῆς παραστρατιωτικῆς ὀργανώσεως τοῦ ΚΚΕ, τὴν «ΟΠΛΑ», πρὶν νὰξεκινήσουν τὰ Δεκεμβριανὰ στὴν Ἀθήνα, μὲ συγκεκριμένες ὁδηγίες ἀπὸ τὸ ΚΚΕ.

Ἦταν ἐκπαιδευμένος συνωμότης, ἀνάλγητος, μοχθηρὸς καὶ ἀρχιχαφιές, ἀφοῦ δὲν ἐδίστασε νὰ καταδώσῃ συντρόφους του λόγῳ ἀντιζηλίας στὴν ἡγεσία τοῦ ΚΚΕ ὡς «μὴ συνεργασίμους» γιὰ νὰ ἐκτελεσθοῦν.
Εἶναι αὐτὸς ποὺ θὰ δώση τὴν διαταγὴ νὰ παρακολουθεῖται ὁ ἀθηναϊκὸς λαὸς καὶ νὰ σημειώνεται ὁποιαδήποτε ἀντικομμουνιστικὴ πράξις του, εἴτε εἶναι συζήτησις, σχόλιο ἡ ἐνέργεια ἐναντίον τοῦ ΕΑΜ.
Ἐπίσης μὲ ἐντολή του ἔγινε πλήρης καταγραφὴ ὅλων τῶν «ἀντιφρονούντων» δεξιῶν, ὅλων ὅσων δὲν συμπαθοῦσαν τὸν Κομμουνισμό, ὅλων ὅσων εἶχαν συγγενεῖς στρατιωτικούς, ἀστυνομικούς, ἀντάρτες Ἐθνικῶν ὀργανώσεων, καὶ γενικὰ ὁποιονδήποτε ποὺ δὲν ἦταν κομμουνιστής.
Ὅλοι αὐτοὶ οἱ πολῖτες, πρὶν ἀκόμη φύγουν οἱ Γερμανοὶ ἀπὸ τὴν Ἀθήνα, εἶχαν στοχοποιηθῆ ἀπὸ τὴν«ΟΠΛΑ» καὶ εἶχαν ἐνημερωθῆ οἱ ἐπὶ κεφαλῆς τῶν τοπικῶν ὀργανώσεων τῆς κάθε περιοχῆς τοῦ ΚΚΕ στὴν Ἀθήνα, γιὰ νὰ ἐνεργήσουν κατὰ αὐτῶν ἄμεσα, ἀναμένοντας διαταγή του.
Ὅπως καὶ ἔγινε.

Ὁ Ἀναστασιάδης συνελήφθη τὸ 1949 καὶ στὸ στρατοδικεῖο ποὺ ἐπηκολούθησε ἦταν ἀμετανόητος. Παρεδέχθη δὲ στὴν δίκη πὼς ἡ «ΟΠΛΑ» ἐνεργοῦσε κατ’ ἐντολὴν τοῦ ἰδίου καὶ τοῦ ΚΚΕ, καὶ γιὰ τὰ ἐγκλήματα ποὺ διεπράχθησαν στὰ «Δεκεμβριανὰ στὴν Ἀθήνα τὸ 1944-45» ὑπεστήριξε πὼς δὲν μποροῦσε νὰ κάνῃ κάτι διαφορετικὸ γιατί ἐκτελοῦσε ἐντολὲς τοῦ ΚΚΕ. Οἱ μαρτυρίες δὲ τῶν συγγενῶν τῶν σφαγιασθέντων ἦσαν τρομακτικὲς κατὰ τοῦ Ἀναστασιάδου.
Τελικὰ μὲ ὁμόφωνο καταδικαστικὴ ἀπόφαση τοῦ Στρατοδικείου Ἀθηνῶν ἐξετελέσθη τὸ 1949.

Ἱστορικὸς Συλλέκτης Βεῤῥοίας