Τὸν Αὔγουστο τοῦ 1914 ὅλοι ἐπίστευαν ὅτι ὁ «Μεγάλος Πόλεμος», ποὺ μόλις εἶχε ξεκινήση, προκαλῶντας πανταχόθεν ἐκδηλώσεις ἐνθουσιασμοῦ, θὰ τελείωνε μέσα σὲ 2-3 μῆνες. Καὶ πὼς τὸ ἀργότερο τὰ Χριστούγεννα οἱ στρατιῶτες θὰ ἐπέστρεφαν νικητὲς στὰ σπίτια τους. Ἡ Ἱστορία ὅμως τὰ ἔφερε ἀλλοιῶς καὶ τὰ τέσσερα ἑπόμενα χρόνια τὸ εὐρωπαϊκὸ «Zeitgeist» ἐπάλλετο μεταξὺ μιλιταρισμοῦ καὶ ἐθνικισμοῦ, συμπαρασύροντας ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα σὲ πεδία στρατιωτικῆς «δόξης καὶ τιμῆς», μὲ «τίμημα» πολλὰ ἑκατομμύρια νεκρούς.
Παραμονὲς Χριστουγέννων ὁ Γερμανὸς αὐτοκράτωρ ἔστελνε στολισμένα χριστουγεννιάτικα δένδρα γιὰ τὰ γερμανικὰ χαρακώματα καὶ ἀπὸ τὰ μετόπισθεν οἱ στρατιῶτες ἔπαιρναν πακέτα μὲ «δῶρα ἀγάπης». Ἀλλὰ καὶ πολλὲς χριστουγεννιάτικες κάρτες ποὺ ἐμοιράσθησαν ἀφειδῶς στὸν δοκιμαζόμενο γερμανικὸ λαό, πρὸ κειμένου νὰ φανῇ ὅτι ὅταν ἐπιτάσσῃ τὸ ἐργαλειοποιημένο «πατριωτικὸ καθῆκον» ὁ πόλεμος καὶ τὰ Χριστούγεννα μπορεῖ νὰ μὴν ἀποτελοῦν ἀντίφαση.
Βασικὸς στόχος τῆς «πατριωτικῆς» χριστουγεννιάτικης κάρτας ἦταν ἡ ἀπόκρυψις τῆς σφαγῆς στὸ καθηλωμένο γιὰ χρόνια πολεμικὸ μέτωπο καὶ ὁ ἐφησυχασμὸς τῶν οἰκογενειῶν στὰ μετόπισθεν, ἐνῶ καὶ ἡ λογοκρισία ἤλεγχε αὐστηρῶς ὅ,τι δήποτε μποροῦσε νὰ ἀνατρέψῃ τὴν «εἰδυλλιακὴ» εἰκόνα τοῦ πολέμου.
Στὰ εἴδη τῆς προπαγανδιστικῆς χριστουγεννιάτικης κάρτας περιελαμβάνοντο ἐκτὸς ἀπὸ φωτογραφίες ἀπὸ τὸ μέτωπο ἢ τὴν οἰκογενειακὴ θαλπωρὴ στὰ μετόπισθεν (συνήθως στημένες), καὶ κάρτες, εἴτε ζωγραφισμένες εἴτε τυποποιημένες.
Ἔτσι, μὲ σταθερὸ μοτίβο τὸ χριστουγεννιάτικο δένδρο στὰ χαρακώματα βλέπουμε χαμογελαστοὺς στρατιῶτες δίπλα σὲ κανόνια, ἀγγέλους νὰ τραγουδοῦν σὲ στρατιῶτες τὴν «΄Ἅγια Νύκτα», τοὺς τρεῖς ἐχθρούς της Γερμανίας κρεμασμένους σὰν «χριστουγεννιάτικα στολίδια» ἀπέναντι ἀπὸ τo κανόνι μὲ τὴν ὀνομασία «χονδρὴ Μπέρτα» (Dicke Berta), τὰ μισανοιγμένα πακέτα μὲ τὰ «δῶρα τῆς ἀγάπης», στρατιῶτες νὰ προσεύχονται, νὰ τραγουδοῦν ἢ νὰ διαβάζουν γράμματα ἀγαπημένων προσώπων…
Ὑπῆρχαν ἀκόμη κάρτες μὲ «εὐχὲς γιὰ εἰρήνη στὸ νέο ἔτος», ὅπως γιὰ τὸ 1916, τὸν μήνα Δεκέμβριο τοῦ ὁποίου ἐσκοτώθησαν 360.000 Γάλλοι στρατιῶτες καὶ 335.000 Γερμανοὶ στὴν «ἰσόπαλο» μάχη χαρακωμάτων τοῦ Βερντέν, μὲ τὴν μόνη ἀνακοίνωση «Οὐδὲν νεώτερον ἀπὸ τὸ Δυτικὸ Μέτωπο».
Ἀποποίηση εὐθύνης
Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.