Σήμερα τό ἱστορικὸ κείμενον ἀπὸ τὸ περί πάτρης.

Συνήθως μοῦ ἀρέσει νὰ γράφω ἐγώ κάποια μικρὰ κείμενα. Ἀλλά τὸ παρακάτω εἶναι ἀρκετὰ περιεκτικό καὶ ἀναδεικνύει τὴν προσωπικότητα τοῦ Θεμιστοκλέους. Ἄνδρας ἱκανότατος, εὐέλικτος καὶ πρωτίστως πατριώτης. Οὐδέποτε θὰ ἔκανε κάτι ποὺ θὰ ἔβλαπτε τὴν πατρίδα του. Κάτι ποὺ λίγοι γνωρίζουν νὰ κάνουν σήμερα.

 Σᾶς τό προτείνω.

Φιλονόη.

Μεσολάβησαν και άλλες συμπλοκές μεταξύ των δύο αντιπάλων, και περί τα τέλη Σεπτεμβρίου του 480 ο περσικός στόλος ναυλοχούσε στο Φάληρο, ενώ ο ελληνικός, με αρχιστράτηγο τον Σπαρτιάτη Ευρυβιάδη, με 350 περίπου τριήρεις (από τις οποίες οι 180 ήταν αθηναϊκές) και με 85.000 άνδρες, είχε καταφύγει στη Σαλαμίνα, το νησί του Σαρωνικού κόλπου ανάμεσα στη δυτική ακτή της Αττικής και στην ανατολική ακτή της Μεγαρίδας, το οποίο κλείνει από τα νότια τον κόλπο της Ελευσίνας. Εκεί οι αρχηγοί των Ελλήνων έκαναν συμβούλιο για να αποφασίσουν πώς θα δράσουν και συγκεκριμένα για να καταλήξουν ως προς το σημείο όπου θα ήταν καλύτερα γι’ αυτούς να γίνει η ναυμαχία με τους Πέρσες.

H πρόταση του Θεμιστοκλή, που διοικούσε τις αθηναϊκές τριήρεις, ήταν να διεξαχθεί η αναμέτρηση στο στενό της Σαλαμίνας. Το κυριότερο επιχείρημά του ήταν ότι ο ελληνικός στόλος, με λιγότερα και μικρότερα σε όγκο σκάφη από τον εχθρικό, θα μπορούσε στον περιορισμένο χώρο του στενού να ελιχθεί ανετότερα και δεν θα διέτρεχε τον κίνδυνο να βρεθεί περικυκλωμένος από τα πολυάριθμα περσικά πλοία. Αλλά οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους αρχηγούς διαφώνησαν με την πρόταση του Θεμιστοκλή και αντιπρότειναν να γίνει η ναυμαχία στον ισθμό της Κορίνθου ώστε αφενός να υπερασπιστούν την Πελοπόννησο και αφετέρου να έχουν στη διάθεσή τους οδό διαφυγής στην περίπτωση που η αναμέτρηση θα εξελισσόταν αρνητικά γι’ αυτούς.

Ακολούθησε νέο συμβούλιο των αρχηγών όπου ο Θεμιστοκλής δεν δίστασε να βάλει σε ενέργεια τα μεγάλα μέσα: προειδοποίησε τους συνομιλητές του ότι αν δεν δέχονταν την πρότασή του να αναμετρηθούν με τους Πέρσες στη Σαλαμίνα, τα αθηναϊκά πλοία θα αποσύρονταν από την πολεμική προσπάθεια και θα αποχωρούσαν, και ο πληθυσμός της πόλης που είχε καταφύγει στο νησί θα εγκατέλειπε τον τόπο του και θα μετανάστευε στην Κάτω Ιταλία.

Αυτή τη φορά ο Ευρυβιάδης, που είχε το γενικό πρόσταγμα, δέχθηκε την πρόταση του Θεμιστοκλή, όχι όμως και όλοι οι υπόλοιποι αρχηγοί. Οι προετοιμασίες για να αντιμετωπίσουν οι Έλληνες τους Πέρσες στη Σαλαμίνα είχαν ήδη αρχίσει, όταν, την επομένη της συναίνεσης του Ευρυβιάδη, η διαφωνία αναζωπυρώθηκε και χώρισε τους συμμάχους σε δύο παρατάξεις. Οι Αθηναίοι, οι Μεγαρείς και οι Αιγινήτες υποστήριζαν τη γνώμη του Θεμιστοκλή να γίνει η ναυμαχία στη Σαλαμίνα. Οι Πελοποννήσιοι επέμεναν για τον ισθμό της Κορίνθου.

Ο Θεμιστοκλής διείδε τον κίνδυνο που συνεπαγόταν η παράταση της διαφωνίας καθώς αυτή πολλαπλασίαζε τις πιθανότητες να επικρατήσει τελικά η δεύτερη γνώμη, με την οποία διαφωνούσε, και για μία ακόμη φορά επιστράτευσε την πανουργία του. Ανέθεσε στον έμπιστο δούλο του Σίκιννο, τον περσικής καταγωγής παιδαγωγό των παιδιών του, να μεταδώσει μυστικά στον Ξέρξη την πληροφορία ότι οι Έλληνες, κυριευμένοι από φόβο, σκόπευαν να το σκάσουν, και άρα αυτός, αν ήθελε να τους εξουδετερώσει, έπρεπε να σπεύσει.

Ο Ξέρξης έπεσε στην παγίδα. Συγκάλεσε αμέσως πολεμικό συμβούλιο, και ο περσικός στόλος διατάχθηκε να αποπλεύσει ευθύς για το σημείο όπου βρισκόταν συγκεντρωμένος ο ελληνικός. Μέσα στη νύκτα 200 περσικά πλοία απέκλεισαν όλες τις οδούς διαφυγής των Ελλήνων, ενώ τα υπόλοιπα, ο κύριος όγκος του περσικού στόλου, συγκεντρώθηκαν στην ανατολική έξοδο του στενού, ανάμεσα στη Σαλαμίνα και στην Ψυττάλεια, όπου αποβιβάστηκε ισχυρό και επίλεκτο περσικό σώμα, οι λεγόμενοι Αθάνατοι.

Όλη αυτή η κολοσσιαία δύναμη περίμενε τους Έλληνες να επιχειρήσουν την κρυφή έξοδό τους για να ριχτεί πάνω τους αιφνιδιαστικά και να τους συντρίψει. Αλλά οι Έλληνες είχαν ειδοποιηθεί για τις κινήσεις των Περσών.