Διαβιώντας σὲ μίαν χώρα ὅπου κάθε λογῆς ἅγιοι καὶ «ἅγιοι», ὅσιοι καὶ «ὅσιοι», μάρτυρες καὶ «μάρτυρες», ἥρωες καὶ «ἥρωες» τιμῶνται, ἐκ παραλλήλου μὲ τὶς «ἐθνικὲς» καὶ τὶς ἐθνικὲς ἑορτές, δίπλα διαρκῶς στὶς «παγκόσμιες ἡμέρες» καὶ τὰ «μνημεία παγκοσμίου κληρονομίας» (ποὺ διαρκῶς εἶναι πάντοτε μόνον τὰ δικά μας, ἐφ΄ ὅσον ὅλων τῶν ἄλλων τὰ μνημεία ἀνήκουν στοὺς λαοὺς ποὺ τὰ ἐδημιούργησαν), ἀρχίζω νὰ ἀναρωτῶμαι σοβαρὰ γιὰ τὸ ποιοὶ εἶναι πράγματι οἱ Ἥρωες καὶ οἱ Ἅγιοι  ποὺ ὀφείλουμε νὰ τιμοῦμε διαρκῶς, δίχως εἰσαγωγικά, δίχως «ἐὰν» καὶ δίχως ἐρωτηματικά.
Καί, ἀνατρέχοντας στὶς διασωθεῖσες ἱστορικὲς πηγές, ἀνακαλύπτω πώς, εὐτυχῶς, ἔχουμε πολλοὺς τέτοιους μά, δυστυχῶς μας, ἐλαχίστως ἀσχολούμεθα μαζύ των, ἀκόμη κι ἐὰν αὐτὰ τὰ πρόσωπα, παγκοσμίως, εἶναι καὶ ἀποδεκτὰ καὶ προβαλλόμενα, γιὰ τοὺς ὁποίους -ἐντοπίους- λόγους.
Πρὸς τοῦτον ἕνα Προμηθεὺς βασιλεύει στὸ Τόκυον…

…ἀλλὰ καὶ στὴν Ῥωσσία…

Πρὸ μερικῶν ἐτῶν λοιπόν, συνομιλῶντας μὲ κάποιον κύριο (ἡλικίας τότε γύρω στὰ 75-80), συζητούσαμε γιὰ τὰ πρότυπα-Ἥρωες ποὺ ὀφείλουμε νὰ κρατᾶμε ζωντανά. Ὅταν λοιπὸν ἔκανα ἀναφορὰ στὸν Νικηταρᾶ, στὸν Ἀνδροῦτσο καὶ στὸν Κολοκοτρώνη, μόνον ποὺ δὲν …ἐπνίγη ὁ κύριος… Ταχύτατα ἄλλαξε κουβέντα καὶ μοῦ ἐσέρβιρε τὸν …βελουχιώτη. Τὸν ἐκύτταξα κατάματα καὶ τοῦ ἀπήντησα, θλιμμένη, πὼς γιὰ ἐμέναν πρότυπα καὶ Ἥρωες εἶναι μόνον ἐκείνοι ποὺ ὑπηρέτησαν, μὲ κάθε θυσία, τὸ κοινὸ καλὸ καὶ οὐδέποτε τὸ κομματικὸ καλό. Οὔτε ποὺ κατάλαβε τί τοῦ εἶπα. Καί, δυστυχῶς, αὐτὸς ὁ τύπος, εἶχε καὶ παιδιὰ καὶ ἐγγόνια… Εἶχε καὶ ψῆφο… Εἶχε καὶ λόγο… Καί, ὅλα αὐτὰ μαζύ, συνδυαστικῶς μὲ τὶς ἐπαφές του τὶς κοινωνικές, συνιστοῦσαν, στὸν ὁποῖον βαθμό, ἐμφυλιοπολεμικὴ ἑστία. Μά πῶς νά τό ἀντιληφθῇ ἕνας καλά ἐκπαιδευμένος ὁπαδός;

Ποιοί λοιπόν θά μποροῦσαν νά εἶναι οἱ δικοί μου Ἅγιοι;
Δικοί μου Ἅγιοι εἶναι αὐτοὶ πού, μὲ κάθε κόστος καὶ κάθε τίμημα, δίχως νὰ ἀναμένουν ἀνταλλάγματα, ἀναγνώρισιν καὶ ἀποζημιώσεις, ἔπραξαν τὸ …αὐτονόητον, ἀγωνιζόμενοι ὑπὲρ Ἐλευθερίας τοῦ Ἀνθρώπου, θυσιάζοντας ἀκόμη καὶ τὴν ζωή των, σὲ κάθε γωνιὰ τοῦ πλανήτου, ἀνεξαρτήτως ἐθνικότητος, ἰδεολογίας ἢ πίστεως. Καὶ εἶναι ἀμέτρητοι, ἀτελείωτοι σὲ ἀριθμό, συνήθως ἄγνωστοι στοὺς πολλούς. Ὑπῆρξαν, ὑπάρχουν καὶ θὰ ὑπάρχουν ἔως ἐκείνης τῆς στιγμῆς ποὺ θὰ ἐλευθερωθῇ ὁ Ἄνθρωπος πλήρως ἀπὸ τὰ προαιώνια δεσμὰ τῆς δουλείας του.
Καὶ εἶναι ἄγνωστοι στοὺς πολλοὺς διότι, ἐφ΄ ὅσον ὁ νικητὴς γράφει τὴν ἱστορία, αὐτοὶ παραμένουν λησμονημένοι καί, συχνά, ἄγνωστοι.Ὅμως ἀκόμη κι ἐάν, ἀκροθιγῶς, ἀναφέρονται ἀπὸ κάποιες «ἐπίσημες» (ποιός ἦλθε;) μηχανές, στὴν πραγματικότητα, μὲ τὸν τρόπο ποὺ πραγματοποιῶνται τὰ εἰς αὐτοὺς ἀφιερώματα, ἀντιλαμβανόμεθα πὼς …ἐξ ἀνάγκης ἀναφέρονται, μόνον καὶ μόνον γιὰ νὰ …ἀγνοηθοῦν. Ὅπως ἀκριβῶς δῆλα δὴ πράττει τὸ ἑλλαδοκαφριστὰν γιὰ τὸν Κολοκοτρώνη ἢ γιὰ τὸν Νικηταρᾶ ἢ γιὰ τὸν Ὀδυσσέα μας. Τοὺς χρησιμοποιεῖ μόνον καὶ μόνον γιὰ νὰ τοὺς …ἐξαφανίσῃ ἀπὸ τὶς μνῆμες μας.
Διότι, κακὰ τὰ ψέμματα… Ἡ Ἐπανάστασις ἐκαπελώθη μὲ τέτοιον τρόπο ἀπὸ τὰ τσιράκια τῶν τοκογλύφων, πού, καταληκτικῶς, ὅ,τι δήποτε θυμίζει πράξεις κι ἀγῶνες ὑπὲρ Ἐλευθερίας πρέπει νὰ …ἀγνοεῖται!

Δὲν ἔρχομαι ὅμως σήμερα γιὰ νὰ ἀσχοληθῶ μὲ τοὺς ἀπείρους -σὲ ἀριθμὸ- τέτοιους ἥρωες. Μόνον νὰ καταθέσω σκέψεις καὶ προβληματισμοὺς θέλω. Τίποτα περισσότερο. Κι ἀκριβῶς αὐτὸ εἶναι τὸ ζητούμενον.
Ποιοί εἶναι (ἤ, ὀρθότερα, ποιοί πρέπει νά εἶναι;) οἱ -ἀληθεῖς- δικοί μας Ἅγιοι; Αὐτοί πού διαλέγουν κάποιοι ἄλλοι γιά ἐμᾶς, πρίν ἀπό ἐμᾶς; Ἤ μήπως αὐτοί πού ἔχουν, μὲ τὸ παράδειγμά των, σπουδαία νά μᾶς διδάξουν, μέ τίς πράξεις των νά μᾶς ἐμψυχώσουν καί μέ τό ἦθος των νά μᾶς θωρακίσουν;

 

Τέτοιους λοιπὸν ἀναζητῶ. Κι ἐὰν σήμερα καταπιάνομαι μὲ τοὺς …ἐγχωρίους Ἥρωες κι Ἁγίους μας, δὲν ἔχει σημασία. Διότι ἐγώ, ποὺ ἐδῶ διαβιῶ, ἐγχώρια πρότυπα ὀφείλω νὰ ἀναζητήσω. Ἄλλα πρόσωπα θὰ τιμήση ὁ Ἰταλός, ἄλλα ὁ Ῥῶσσος κι ἄλλα ὁ Κινέζος. Μὰ ὅλοι μας, ὁπουδήποτε στὸν πλανήτη, ἐὰν πράγματι ἐπιθυμοῦμε νὰ ἀπελευθερωθοῦμε, ἕνα καὶ μόνον ἕνα, γιὰ ἀρχή, ἔχουμε νὰ πράξουμε: νὰ προσδιορίσουμε τὸ ποιὰ πρότυπα, Ἀρχὲς κι Ἀξίες θὰ ὑπηρετήσουμε. Ἐπάνω σὲ αὐτὰ θὰ στηριχθοῦμε καὶ μὲ αὐτὰ θὰ πορευθοῦμε. Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι σκουπίδια.

Φιλονόη