Μυθικὰ πρόσωπα; Ὑπαρκτά; Θὰ μάθουμε κάποτε;
Αὐτὸ ποὺ γνωρίζω εἶναι ἡ ἑτυμολογία τῆς λέξεως «Κένταυρος». Αὐτὸς ποὺ «κεντᾶ τὴν αὔρα», ὁ ἰατρὸς οὐσιαστικῶς. Ὁ θεραπευτής.
Ἀπὸ τὴν ἱστοσελίδα «ἀρχαιολογία» μεταφέρω:
Ὁ πρῶτος ὀφθαλμολόγος
Σύμφωνα με το μύθο, ο κένταυρος Χείρωνας, ο ιδρυτής της Ιατρικής και της Χειρουργικής, υπήρξε ο πρώτος οφθαλμολόγος, αφού ήταν αυτός που ξανάδωσε το φως στον νεαρό Φοίνικα, τον οποίο τύφλωσε ο πατέρας του, βασιλιάς του θεσσαλικού Ορμενίου, Αμύντορας, επειδή είχε πλαγιάσει με την παλλακίδα του.
Σὲ ἄλλην σελίδα, (Ἑλλήνων Ἀνάβασις) εὑρῆκα μίαν συνέντευξι τῆς Λίλιαν Σίμου μὲ ἀναφορὰ στοὺς Κενταύρους καὶ ἰδίως στὸν Χείρωνα:
Προς το παρόν δείτε την κυρία Λίλιαν Σίμου προσκεκλημένη της κυρίας Γεωργίας Κουμπούνη στην εκπομπή «Παράλληλοι Κόσμοι» στο Κανάλι 10. Θέμα: Κένταυροι, Χείρων, Μέδουσα.
(Βέβαια τὰ περὶ ἀστρολογίας καὶ ἀστρονομίας θεωρῶ πὼς χρήζουν μεγάλης ἀποσαφηνίσεως. Ὅμως ὄχι στὴν παρούσα ἀνάρτησι.)
Θεωρῶ πὼς οἱ Κένταυροι ἦταν ἰατροί, ξεκάθαροι διδάσκαλοι τῆς ἰατρικῆς τέχνης καὶ θεραπευτές. Μὲ αὐτὸν τὸν σωματότυπο; Δὲν γνωρίζω… Αὐτὸ ποὺ γνωρίζω εἶναι ἡ παρακάτω φωτογραφία (ἀπὸ ἐδῶ):
Ἀληθής; Ψευδής;
Δὲν γνωρίζω ἐπίσης…..Θυμᾶμαι μόνον τὸν Ἀχιλλέα… Διόλου ψευδὲς πρόσωπο, μὲ διόλου ψευδὴ ἱστορία καὶ μὲ ἕναν σοφὸ διδάσκαλο: τὸν Κένταυρο Χείρωνα!
Ἀποποίηση εὐθύνης
Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.
Θα αισθανόμουν υπερήφανος για τη σοφία τους και την (ιατρική) τέχνη τους. Πρόγονοι, άλλωστε, μυθικοί
Τέλος πάντων
Αλλά, φευ, ήταν … κτηνάνθρωποι. Από τη μέση κι απάνω άνθρωποι, από τη μέση και κάτω τετράποδα (με ουρίτσα).
Τι κρίμα.
Ἢ μᾶς «ἔπεισαν» πὼς ἦταν κτηνάνθρωποι! Ἴσως γιὰ νὰ μειωθῇ τὸ μέγιστον ἔργο τους!
Ἴσως καὶ νὰ ἦταν ὅμως… Τί σημασία ἔχει; Σημασία ἔχει πὼς ἦταν ἐπιστήμονες!
Φιλονόη καλημέρα.
Επειδή “νιώθω” ότι “τρώγεσαι” και “ψάχνεσαι” θα ήθελα να σε ρωτήσω και δεν είναι αίνιγμα ούτε μύθος όπως δεν ήταν και οι Κένταυροι (άσχετα με το πώς περιγράφονται):
Τι θα μπορούσε να φτιάξει ένας Θεός, ένας θεάνθρωπος ή ο “θεός” άνθρωπος με σάλιο (από στοιχεία του) και χώμα (και πάλι από στοιχεία του) ώστε να “δει” ένας “τυφλός” άνθρωπος;
Ἕνας θεός ἄνθρωπος ἢ θεάνθρωπος; (Ἀπαντῶ λίγο παρακάτω σχετικῶς….)
Μία καὶ τὸ ἔθεσες….
Ἔχω ἀρχίσει καὶ πιστεύω πὼς μπορεῖ νὰ φτιάξῃ τὰ πάντα… Τὰ πάντα…. Ἀκόμη καὶ ζωή!
Ὄχι ὅμως μὲ συνθῆκες Ὕβρεως!
ΥΠΑΡΚΤΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ, ΜΕΓΑΛΗΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΟΣ.
Μὲ τί μορφή ὅμως;
Η Φιλονόη δεν απάντησε και προς εαυτόν θέτω το ερώτημα και απαντώ :
“Τι θα μπορούσε να φτιάξει ένας Θεός, ένας θεάνθρωπος με σάλιο και χώμα ώστε να δει ένας τυφλός άνθρωπος;”
Τροποποίησα ελαφρώς το ερώτημα, όπως το έθεσα εις εαυτόν, μιας και το περιστατικό καταγράφεται λεπτομερώς, ώστε οι παρενθέσεις να μην χρειάζονται. Οπωσδήποτε, αν δεν έχουμε και άλλες υποψίες ιστορικής ή άλλης φύσεως.
Η ανάλυση του εργαστηρίου μπορεί να μου δώσει την απάντηση. Αλλά δεν μπορεί να μου απαντήσει σε τούτο το αποδεδειγμένο. Ένας εκ γενετής τυφλός έχει ατροφία του οπτικού νεύρου και πρακτικά είναι όπως ένας εκ γενετής κωφός. Δεν ακούει, άρα και δεν λαλεί. Θεωρητικά δε, αν άκουγε αργότερα σε μεγάλη ηλικία με κάποιο εμφύτευμα, πάλι θα ήταν δύσκολο να μιλήσει όπως μιλούμε οι άλλοι.
Ατροφία του οπτικού νεύρου σημαίνει πλήρη αδυναμία όρασης διότι απουσιάζει, έχει ατροφήσει, ο νευροδιαβιβαστής του ερεθίσματος. Η δημιουργία λάσπης με τον σίελο ήταν πράξη συμβολική και ενδεικτική της αναπλαστικής ικανότητας της φύσεως δια χειρός Θεανθρώπου.
Εις εαυτόν τα ανωτέρω. Οι γιατροί, μερικοί εξ αυτών, τα έχουν θέσει από τα φοιτητικά τους χρόνια.
Θὰ «ἀπαντήσω» ἐμμέσως.
Σαφῶς καὶ δὲν γνωρίζω λεπτομέρειες. Ἁπλῶς ἔχω μεγάλη φαντασία καὶ μεγάλη ἀγάπη γιὰ τὴν ἱστορία μας.
Στὴν παρατήρησι ποὺ θέτεις-συμβολισμό- ὁ θεὸς-ἄνθρωπος (θεάνθρωπος) παίζει τὸν ῥόλο δημιουργοῦ ἢ καὶ θεραπευτοῦ. Μὲ τὰ ἴδια ὑλικὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα εἴμαστε κατασκευασμένοι.
Ὅμως στὸ μυαλὸ μοῦ ἦλθε ὁ Προμηθεύς, Δὲν ἦταν θεός, δὲν ἦταν θεάνθρωπος. Ἦταν Τιτάν!
«Προμηθεὺς δὲ ἐξ ὕδατος καὶ γῆς ἀνθρώπους πλάσας ἔδωκεν αὐτοῖς καὶ πῦρ, λάθρᾳ Διὸς ἐν νάρθηικι κρύψας…..»
Δὲν χρησιμοποιεῖ χῶμα. Χρησιμοποιεῖ τὴν Γῆ! Δῆλα δή τὰ πάντα.
Συμβολικό; Ἴσως ναὶ ἴσως ὄχι.
Ὑπάρχει ἀκόμη μία λεπτομέρεια στὴν Ἑλληνικὴ μυθολογία.
Ἡ περίπτωσις τοῦ Δευκαλίωνος:
«…καὶ Διὸς εἰπόντος ὑπὲρ κεφαλῆς ἔβαλλεν αἴρων λίθους, καὶ οὓς μὲν ἔβαλλεν Δευκαλίων, ἄνδρες ἐγένοντο, οὓς δὲ Πύρρα, γυναῖκες. ὅθεν καὶ λαοὶ μεταφορικῶς ὠνομάσθησαν ἀπὸ τοῦ λᾶαςσ ὁ λίθος….» (Τὰ παραπάνω ἀπὸ τὴν βιβλιοθήκη Ἀπολλοδώρου)
Ξέρεις κάτι Κυπριανέ;
Ὁ συμβολισμὸς εἶναι ἱκανὸς νὰ καλύψῃ κάποια κενὰ ὅταν μᾶς διαφεύγει ἡ ἀλήθεια. Παραμένει ὅμως στὴν προσωπικὴ ἑρμηνεία, στὰ προσωπικὰ συμπεράσματα καὶ στὶς ἐκτιμήσεις. Δὲν εἶναι δρόμος. Καὶ φυσικὰ δὲν εἶναι ἡ ἀλήθεια.
Ὅταν ὅμως ξεκινᾶμε νὰ προσεγγίζουμε τὴν ἀλήθεια (ἀργὰ ἀργά) τότε οἱ συμβολισμοὶ ἀχρηστεύονται. Ἀναζητοῦμε τὴν ἀλήθεια. Καὶ ἡ ἀλήθεια εἶναι ἱκανὴ νὰ μᾶς φθάσῃ στὰ πιὸ «ἀπόκρυφα» κι «ἀνεξήγητα» τῆς φύσεως. Ὅπως γιὰ παράδειγμα τὴν δημιουργία.
Ἐὰν τώρα τὸ θέσουμε στὴν ὀφθαλμολογικὴ βάσι (γιὰ τὴν ὁποίαν ἔγινε καὶ ἡ ἀνάρτησις) τότε θὰ «ξαναπεταχτῶ» γιὰ λίγο στὶς ἀρχές. Δῆλα δή στὴν δημιουργία. Ἐὰν κάποιος γνωρίζῃ τὸν τρόπο «κατασκευῆς» τῶν ὄντων, τότε τί τὸν ἔμποδίζει νὰ ἀναγεννήσῃ ἕνα νεκρὸ μέλος τοῦ σώματος;
“Ὁ συμβολισμὸς εἶναι ἱκανὸς νὰ καλύψῃ κάποια κενὰ ὅταν μᾶς διαφεύγει ἡ ἀλήθεια. Παραμένει ὅμως στὴν προσωπικὴ ἑρμηνεία, στὰ προσωπικὰ συμπεράσματα καὶ στὶς ἐκτιμήσεις. Δὲν εἶναι δρόμος. Καὶ φυσικὰ δὲν εἶναι ἡ ἀλήθεια.”
Ο συμβολισμός εδώ, μιλούμε πάντα επί … οφθαλμολογικής βάσης, απηχεί το γεγραμμένο εν τοις βιβλίοις του εκ γενετής τυφλού, η δε αλήθεια μαρτυρείται από το περιστατικό, το οποίο σημειωτέον έγινε ενώπιον ακροατηρίου των ιεροεξεταστών. Ζητούσαν να μάθουν πώς έγινε και μάλιστα, φώναξαν και τους γονείς του τυφλού.
Ο συμβολισμός παραπέμπει στην αλήθεια, σε ένα γεγονός αδιαμφισβήτητο και πιο πέρα, στο ότι εκείνος που το έκανε ήταν ένα άνθρωπος, τον οποίο κατηγορούσε το ιερατείο πως έκανε τα θαύματα “εν τω ονόματι Βεελζεβούλ”.
Είναι κι αυτό μια επιβεβαίωση ότι θαύματα – όπως αλλιώς θέλεις πεσ΄ τα – γίνονταν. Όποιος θέλει το πιστεύει, όποιος θέλει απλά το δέχεται, και όποιος θέλει λέει ότι είναι παραμύθια και μύθοι. Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλος δρόμος.
Αγαπητή Φιλονόη καλημέρα.
Μετά τα παραπάνω και αφού ο συμβολισμός παραμένει στις προσωπικές εκτιμήσεις, ερμηνείες κτλ , εξήγησέ μου την φράση του Ιησού “άφετε τους νεκρούς θάπτειν τους εαυτών νεκρούς”. Δεν θέλω να αντιδικήσω, και ούτε εξ αρχής ήταν αυτή η πρόθεσή μου. Απλά οι μύθοι (Κένταυροι) αλλά και οι “μύθοι” κρύβουν πράγματα που θέλουν περισσότερη προσοχή από μέρους μας και όχι να θεωρούμε την μυθολογία σαν δευτερεύουσα ενασχόληση. Όσο για το κατά πόσον ήταν “εκ γενετής τυφλός” ψάξτε το. Φιλικώτατα…
Ὀδυσσέα, ἡ μυθολογία γιὰ ἐμένα εἶναι ἱστορία. Συνεπῶς ἐπ οὐδενὶ δὲν τὴν ἀντιμετωπίζω ὡς κάτι διάφορον ἀπὸ αὐτὸ ποὺ διαβάζω.
Τώρα, γιὰ τὸν Ἰησοῦ….
Σὲ θέματα θεολογίας (θεοκρατίας, θρησκειολογίας, κοσμοθεάσεως) δὲν λαμβάνω ποτὲ θέσι, πλὴν μίας περιπτώσεως:
Στὴν ἀναζήτησι τῆς ἀρχῆς τους. Μόνον σὲ αὐτὴν τὴν περίπτωσι ἀσχολοῦμαι καὶ σχολιάζω καὶ ἐκφέρω ἄποψι. Στὰ ἐπὶ μέρους τους (ἐρμηνεῖες, ὑποθέσεις, παραβολές, ἐκτιμήσεις, παρομοιώσεις, μύθους) παραμένω συνειδητῶς ἀπέχουσα κι ἀδαής.
Προσπαθῶ νὰ κρατῶ τὸ μυαλό μου καθαρὸ κι ἄνευ ἐπηρεασμῶν. Ὅσο κι ἐὰν τοῦτο φαίνεται σὲ κάποιους ὀξύμωρον, ὅσο κι ἐὰν τοὺς χαλᾶ τὴν σούπα ἢ τὴν πεπατημένη, ἡ προσωπική μου θέσις εἶναι: «μακρὰν τῆς κάθε θεωρήσεως». Δὲν ξέρεις ποτὲ τί κρύβει….
Ἄρα θὰ πρέπῃ νὰ ἀναζητήσῃς σὲ ἄλλους τὶς ἀπαντήσεις ἐπὶ τοῦ προκειμένου.
Φιλικὰ
Φιλονόη
Εἰσερχόμαστε σὲ ὀλισθηρὸ δρόμο ὅταν ἐπιχειροῦμε νὰ ἐξηγήσουμε θαύματα. Ἀνέκαθεν οἱ θρησκεῖες τὰ χρησιμοποίησαν γιὰ τόνωση τῆς πίστεως. Ὅταν οἱ ἄνθρωποι ἀνέπτυξαν στοιχειωδῶς ἐπιστήμη καὶ ἄρχισαν νὰ ἐξετάζουν, οἱ δοξασίες μετατοπίστηκαν (ἐντέχνως) στὸ πεδίο τοῦ συμβολισμοῦ. Ἡ ἐπιστήμη ἐπιχειρώντας νὰ τὰ ἐξηγήσει καταλήγει σὲ λοιδωρία (κατὰ τὴ γνώμη μου ἐσφαλμένα). Ἔχει ὅμως τὸ χάρισμα τῆς συνεχοῦς ἐπανεξετάσεως καὶ διορθώσεως• ἀτελὴς ἤ ὄχι εἶναι τὸ μόνο ποὺ διαθέτουμε.
Ἡ ἔρευνα Παναγιώτη κάπου θὰ σὲ πάῃ. Ἀκόμη καὶ σὲ λᾶθος σημεῖον. Ἀλλὰ δὲν θὰ σὲ ἀφήσῃ στάσιμο.
Κάποτε μία κυρία μοῦ ἐδήλωσε πὼς ἔχει κάνει τρεῖς (ὄχι ἕναν) ἀποσυμβολισμοὺς τοῦ «Προμηθέως Δεσμώτου». (Αἰσχύλος) Ὅταν ἀπὸ περιέργεια ζήτησα πληροφορίες περὶ τῶν συμβολισμῶν, δὲν μποροῦσα νὰ κρατηθῶ ἀπὸ τὰ γέλια.
Οἱ ἀποσυμβολισμοὶ, ὅταν ὑπάρχουν, θὰ πρέπῃ πίσω τους νὰ ἔχουν (γιὰ νὰ στηριχθοῦν) βαθύτατες γνώσεις. Κάτι ποὺ οἱ περισσότεροι ἐξ ἡμῶν δὲν διαθέτουμε.
Τὸ «κατ’ ἐκτίμησιν» δὲν εἶναι ἀποσυμβολισμός. Εἶναι μαγείρεμα κατὰ πῶς μᾶς βολεύει καὶ ἀντέχουμε νὰ καταλάβουμε. Κοινῶς; Ἀπορριπτέον.
“Ἡ ἔρευνα Παναγιώτη κάπου θὰ σὲ πάῃ. Ἀκόμη καὶ σὲ λᾶθος σημεῖον. Ἀλλὰ δὲν θὰ σὲ ἀφήσῃ στάσιμο.”
Λοιπόν, το ξεκαθαρίζω. Η συζήτηση δεν γίνεται για να πείσω ή για να με πείσουν. Η προκατάληψη αυτή συνήθως υπάρχει και η οποιαδήποτε κουβέντα “συλλαμβάνεται” σαν προσπάθεια πειθούς, κατά τη γνώμη μου κακώς.
Σχετικά με το προτασσόμενο :
Τι γίνεται – όμως – όταν η έρευνα ξεκινά από λάθος σημείο; Στάσιμο δεν σε αφήνει, σωστά, αλλά αυτό που ανακαλύπτεις, αφού από λάθος σημείο άρχισες, σε λάθος καταλήγει.
Και να πάμε στο δεύτερο;
“Άφησε τους νεκρούς να θάψουν τους νεκρούς τους.” Αυτοί, κατά τη γνώμη μου πάλι, είναι το “λάθος σημείο”, απ΄ όπου ξεκίνησε η λάθος έρευνα. Αν το αναλύσω, θα γράψω κατεβατό ολόκληρο, οι καλοπροαίρετοι σζητητές θα μου πουν ότι “προσπαθώ να πείσω”, διότι θα αρχίσουν τα θρησκευτικά, οπότε καλύτερα το αφήνω.
Σωστὰ τὸ θέτεις Κυπριανέ. Ἐὰν ξεκινήσῃς ἀπὸ λᾶθος σημεῖο, θὰ καταλήξῃς σὲ λᾶθος σημεῖο. Συνεπῶς (ἐὰν τὸ ἀντιληφθῇς) θὰ τὸ πάρῃς ἀπὸ τὴν ἀρχή. Ἐκεῖ ξεκινᾶ ἡ ἐπιστήμη. Ἐὰν ὅμως δὲν τὸ ἀντιληφθῇς, τότε στρογγυλοκάθεσαι στὰ «συμπεράσματα» καὶ κολλᾶς διὰ παντός.
Θυμᾶμαι σὲ μίαν παρουσίασι-συζήτησι πρὸ ἐτῶν, ἔμαθα γιὰ κάποιον ἐρευνητὴ ποὺ ἀνεκάλυψε ἕνα φάρμακο γιὰ τὸν διαβήτη. Τὸ ὀνόμασε διακόσια κάτι. (δὲν θυμᾶμαι τὸν ἀριθμό, ἂς ποῦμε 273.) Ὅταν ἐρωτήθῃ γιατὶ ἐπέλεξε κάποιον ἀριθμό ἀντὶ ὀνόματος, ἀπῃντησε: «πρὸς τιμὴν τῶν 273 τρόπων διὰ τῶν ὁποίων δὲν παρασκευάζεται τὸ φάρμακο»!
Σὲ αὐτὴν τὴν θεώρησι ἀναφέρομαι.
Ὅσο γιὰ τὰ θαύματα; Τοποθετήθηκα.
Τρώες
“Είν’ η προσπάθειές μας, των συφοριασμένων· είν’ η προσπάθειές μας σαν των Τρώων. Κομμάτι κατορθώνουμε· κομμάτι παίρνουμ’ επάνω μας· κι αρχίζουμε …”
Όταν από λάθος ξεκινάμε και σε λάθος καταλήγουμε … για να μη μένουμε στάσιμοι, αδρανείς ή ομφαλοσκοπούντες.
Ἐκεῖ ξεκινᾶ ἡ ἐπιστήμη. Ἐὰν ὅμως δὲν τὸ ἀντιληφθῇς, τότε στρογγυλοκάθεσαι στὰ «συμπεράσματα» καὶ κολλᾶς διὰ παντός.
Το απόσπασμα από τους “Τρώες” του αλεξανδρινού μας Καβάφη αφορά σ΄ αυτό που γράφεις και ισχύει για τα επιστημονικώς δρώμενα της σήμερον. Κάποτε ξεκινήσαμε σχετικώς καλά, αλλά τώρα στρογγυλοκαθήσαμε, ωσάν τους Τρώες, στην Τροία – ή Τρόικα και πάντως “επιστήμη”, με φούσκες και άλλα διάφορα.