Νά τά πῶ …Ἐλγίνεια Μάρμαρα;

Εδώ στο ετεροχρονισμένο παρόν που βρισκόμαστε αναγνώστη μου, δηλαδή που εγώ γράφω τώρα και εσύ θα διαβάσεις αργότερα, αναφερόμενος στα κλεμμένα μάρμαρα, δεν πρόκειται να πιάσουμε τα τύμπανα της «δικαιοσύνης» και να αφιονιστούμε πάνω στις ρούγες του «συμφέροντος» που πορεύεται συνήθως η σκέψη μας. Ας τα αφήσουμε τούτα για τα «δάκτυλα» που επαίρονται και δείχνουν τα «σπουδαία» κερδίζοντας μπόι από την δράση τους αυτή.

Τι να σημαίνει τούτο;
Σημαίνει πως έχω σιχαθεί να μιλούν για τον πολιτισμό και πιο ειδικά επάνω στο θέμα που θα αναπτύξουμε, άνθρωποι της πολιτικής σκηνής και των ζεστών καθισμάτων της διανόησης, αδυνατώντας συνήθως να πλησιάσουν στην ουσία του προβλήματος.
Ο πολιτισμός μας έχει ένα χαρακτηριστικό, που είναι και το βασικό του ελάττωμα. Μπορεί και βλέπει το σύμπτωμα, όμως αδυνατεί να μπει στη δομή της ίδιας της σκέψης του, και να εντοπίσει την γενεσιουργό αιτία της κατάντιας του

Μην το επεκτείνουμε όμως πέρα από το θέμα που θέλει να μας φωτίσει η αρχική σκέψη του τίτλου.

Διευκρινιστικά θα ήθελα να καταγράψω μια δική μου σκέψη που κρύβεται μέσα στις προσεγγίσεις των γραφομένων μου. Ο «Έλλην» θεωρώ πως είναι ένας τίτλος που χαρακτηρίζει την ζωή ενός ατόμου όταν αυτή ολοκληρωθεί. Τούτη τη σκέψη μας την άφησε ο Σόλωνας, σαν έλεγε προς τον βασιλιά των Σάρδεων Κροίσο, «Μηδένα προ του τέλους μακάριζε». Τα στοιχεία που διαφοροποιούν την Ελληνίδα σκέψη από τους λίγους υπέροχους πολιτισμούς της ιστορίας, ορίζονται από την ύπαρξη μιας εντελώς διαφορετικής κουλτούρας. Στην Ελληνίδα φιλοσοφική προσέγγιση, το Θείον που διερευνά η σκέψη της γλώσσας, αναλύει το άγνωστο, ενώ τολμά να πατροκτονεί μέσω της φιλοσοφίας, τις  πεποιθήσεις που το ορίζουν. Αυτό το γέννημα της σκέψης, που είναι χαμένο από το σήμερα των κοινωνιών, τίθεται από λίγους, ως αίτημα αναγέννησης της παγκόσμιας κουλτούρας.  Ο τόπος των πηγών που περιμένουν την ανακάλυψη, βρίσκεται στις ρίζες της ιστορίας του έκτου αιώνα, πριν την κοινή χρονολόγηση, που φέρεται ως γέννηση του Θεανθρώπου Ιησού.
Άρα, σύμφωνα με την οπτική αυτή, δεν σημαίνει πως όποιος μένει στην γεωγραφική περιοχή που αναπτύχθηκε ο πολιτισμός είναι -και- Έλλην. Ούτε ακόμη, όποιος μιλά με παραφθαρμένες έννοιες των λέξεων που χρησιμοποιούσαν οι τότε Έλληνες, δικαιούται να φέρει τον τίτλο αυτό. Για να το διασκεδάσω λίγο, θα σας πω ότι τα ευαγγέλια όλων των θρησκειών του κόσμου, τα διαδίδουν μεν κληρικοί «υπάλληλοι», αλλά στην πραγματικότητα η φιλοσοφία των γραφομένων σε αυτά απέχει χιλιάδες μίλια από τους «πνευματικούς» υπηρέτες των, αν κοιτάξουμε την προσωπική τους ζωή. Δηλαδή αν ψάξουμε για την αρμονία λόγου και έργων στη ζωή τους, και γιατί όχι στη ζωή μας!

Αφορμή του άρθρου αυτού, ήταν η προσέγγιση της ουσίας ενός ποιήματος που βραβεύτηκε σε ένα παγκόσμιο διαγωνισμό και ανήκει ως δημιούργημα σε ένα ποιητή που διάλεξε για όνομα στην σταδιοδρομία της γραφής του, να αποκαλείται Δεσποτάκης της Δαμητρός.
Ο ποιητής διάλεξε ως μύθο για την εξέλιξη της ιστορίας του έργου, τον Κόμη του Έλγιν που ονομαζόταν Τόμας Μπρους, και ευθύνεται για τον κανιβαλισμό του μνημείου της Θεάς Αθηνάς. Έδωσε έτσι ο ποιητής μέσα από την περιγραφή του τότε χρονικού που βανδάλισε τον Παρθενώνα, την ουσία της «πρακτικής» ενός πολιτισμού που έχει φοβισμένα απωθήσει από το παρόν του, όλη την φιλοσοφία της Ελληνίδας σκέψης. Αυτός ο πολιτισμός που βιώνουμε σήμερα με την κυριαρχία της σκοπιμότητας και του κακώς νοούμενου «οφέλους», λογιάζει ψευδώς ότι είναι η εξέλιξη των μύθων που ανήκουν στην χαμένη Ελληνίδα σκέψη , μετατρέποντας την όμως σε αξιοθέατο και υποκριτική αναφορά στην περίφημη «ρίζα» που έχουν από τον κλασικό πολιτισμό.

Αν κάνουμε μια μικρή ατομική δημοσκόπηση στους συντοπίτες γνωστούς μας, θα διαπιστώσουμε πως η συντριπτική πλειονότητα θέλει να επιστρέψουν τα κλεμμένα μάρμαρα από το Λονδίνο στην πατρίδα τους. Μα τότε τι θα συμβεί;
Κάποιοι που σκέφτονται με οικονομίστικους όρους, θα προτάξουν το συμφέρον της τουριστικής ανόδου από την μεγάλη παγκόσμια επισκεψιμότητα που έχουν τα κλεμμένα γλυπτά στο Λονδίνο. Αυτοί που σκέπτονται έτσι, είναι οι ίδιοι που έχουν δημιουργήσει τα προβλήματα της κρίσης με την αδυναμία τους να επανεξετάσουν τις φιλοσοφικές αρχές της οικονομίας.
Ο χαμένος Ελληνικός πολιτισμός, δηλαδή οι γραφές και τα καλλιτεχνικά του γεννήματα, όπου και αν βρίσκεται, τελεί εν υπνώσει.
Βλέποντας με συμπάθεια το διαφορετικό μόρφωμα του σήμερα, θα πω ότι, η γλώσσα της σκέψης όλων των ευρωπαϊκών λαών, γεννήθηκε και δεν έκλεψε τη ζωή της από τον Ελληνικό σπερματικό λόγο. Οι Έλληνες δεν μπορεί να είναι μια κάστα ιθαγενών, που ζουν ως καταναλωτικοί τρωγλοδύτες στην χερσόνησο της χώρας τους. Έλληνες θα μπορούσαν να γίνουν όλοι οι πολίτες της παγκόσμιας σκέψης, λειτουργώντας την δεύτερη αναγέννηση ενός παγκόσμιου πολιτισμού που πεθαίνει καθημερινά μέσα στο αίμα της βίας που εξασκεί η αφιλοσόφητη ανάγκη τους.

Μιλάμε με θαυμασμό για το υπέροχο μνημείο της Θεάς Αθηνάς που δέσποζε επάνω στον βράχο της Ακρόπολης. Μέχρι εκεί φτάνει η σκέψη μας, μια και ο εντυπωσιασμός μας αρκείται σε ερωτήματα που περιλαμβάνουν την απορημένη φράση «Πώς τα έφτιαξαν;!»
Λίγοι ξέρουν ότι η εποχή που φτιάχτηκε ο Παρθενώνας ήταν ουσιαστικά το τέλος ενός πολιτισμού και η ύβρις που διέπραξαν αξιοποιώντας ως κατασκευαστικό κεφάλαιο το κλεμμένο συμμαχικό ταμείο, ήταν για να υποδηλώσει η κατασκευή του Ναού την δύναμη εξουσίας τους. Η χρονική περίοδος και η ίδια η εξέλιξη της ιστορίας, τον κατατάσσει σε ένα μαυσωλείο της χαμένης σπουδαίας σκέψης.
Σε αυτή την οπτική έχει αφήσει υλικό για μας, ένας άγνωστος στους πολλούς Δάσκαλος, που είχε στη ζωή συνέπεια λόγου και έργων, και συνεχίζει να υπάρχει ως σκέψη, με το όνομα Λιαντίνης.

Τι κάνουμε σήμερα λοιπόν; 
Ποιο είναι το αίτημα επάνω στην υποκριτική συμπεριφορά της δύσης για την αρχαιότητα; Ζητάμε να μας επιστρέψουν τα ληστεμένα μάρμαρα οι απόγονοι των κλεφτών, σε μια κοινωνία που απλώς κατοικεί στο γεωγραφικό στίγμα που γεννήθηκαν;
Δεν είναι λίγο τούτο;
Αν μπορούσαμε εμείς που έχουμε στη γλώσσα μας τον σπερματικό λόγο της Ελληνίδας φιλοσοφίας, να προχωρήσουμε στην αναγέννηση του μέσω της Παιδείας, μήπως τότε θα ήταν έτοιμοι να γονιμοποιηθούν εκ νέου οι απόγονοι του Έλγιν ;
Πως μπορεί η Ελληνίδα σκέψη να μισεί και να υβρίζει την χαμηλή νόηση, που διέπραξε η Παγκόσμια σκέψη, και η οποία συνεχίζει σήμερα , τώρα, το φονικό της Αρμονίας της Φύσης;
Γελώ μερικές φορές με θλίψη, σαν ακούω οικολογικές ευαισθησίες, που είναι ενταγμένες στο πολιτικό-οικονομικό μοντέλο που παράγει ο πολιτισμός μας. Είναι η ίδια αίσθηση σαν βλέπω ανδροπρεπείς φεμινίστριες να αναπαράγουν την βία της ζωής, αγνοώντας την φύση της Δήμητρας … Τούτες είναι εικόνες που με πληγώνουν σαν αισθάνομαι την δύσμορφη εικόνα της εποχής μας.

Το θέμα δεν είναι ποιος θα γίνει Χαλίφης στη θέση του Χαλίφη, όπως εύστοχα θέτει ως σλόγκαν στα σκίτσα του ο υπέροχος Ρενέ Γκοσινύ. Ναι, να γίνουμε κάτοχοι και θεματοφύλακες αυτής της σπουδαίας τέχνης που έκλεψε ο Έλγιν, αλλά πρέπει να αναρωτηθούμε πως θα την εξελίξουμε μέσα από την επαναφορά των χαμένων Αξιών και του φιλοσοφικού της ήθους.

Το γεγονός της καταστροφής που έγινε, τελείται, και θα συνεχιστεί κατά της Ελληνίδας σκέψης, είναι αφορμή και νομοτελειακή πράξη που προετοιμάζει μέσα από αυτήν την παγκόσμια αναγέννηση. Μιλώ για την εξ’ ολοκλήρου αναθεώρηση των αξιών που οργανώνουν την ανθρώπινη σκέψη και δομούν τις σχέσεις ατόμων, ομάδων και κοινωνιών.
Φαντάζει τεράστιο και αδύνατο να συμβεί, μα η κρίση μας είναι μικρή, γιατί περιέχει μέσα της τα όρια του προσδόκιμου επιβίωσης της μικρής ζωής μας.

Ο Δεσποτάκης της Δαμητρός, μέσα στο υπέροχο ποίημα του, έχει θέσει αυτές τις σκέψεις που ανέλυσα και με γοήτευσαν. Εξεπλάγην σαν ένιωσα πως η άρμοση των δικών μου ερωτημάτων ζωής, είναι εφικτή με άλλες θέσεις που βρίσκονται γύρω μου, όταν αρχικά μελέτησα το ποίημα.

Ας ξεκινήσουμε να προσδιορίσουμε εκ νέου την έννοια του «συμφέροντος», αντικαθιστώντας την ερμηνεία της ιδιωτείας  με το σπουδαίο «συν» και το βάρος, της έννοιας που προτρέπει να «φέρουμε» οι άνθρωποι τους εαυτούς μας, σε μια πορεία αρμονίας.

Έτσι, 
δεν θα τα πω «Ελγίνεια» τα μάρμαρα που εκλάπησαν, γιατί δεν θέλω να αφήσω στην ιστορία του λόγου,  ως νέο Ηρόστρατο της Εφέσου, τούτον τον Κόμη του βορρά.
Θα μπορούσα όμως να τα ονομάσω «Χαμένα μάρμαρα» από τον παγκόσμιο πολιτισμό μας. Έτσι οφείλουμε να τα ψάξουμε και να τα χτίσουμε ξανά όλοι μαζί, βάζοντας την μία πέτρα της σκέψης μας επάνω στην άλλη…

Παραθέτω μια περίληψη που έφτιαξα για την παρουσίαση του ποιήματος, με το συνημμένο βίντεο.

Προτείνω όμως, να ακούσετε ηχογραφημένο ολόκληρο το έργο σε μια άλλη διεύθυνση που φιλοξενείται κατεβάζοντας το. (εδώ)

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

6 thoughts on “Νά τά πῶ …Ἐλγίνεια Μάρμαρα;

  1. Πολλὰ λόγια ἄνευ οὐσίας καὶ εἰς ἄσχημα Ἑλληνικὰ Φιλονόη. Ἐν πάσει περιπτώσει καὶ μὲ δύο λόγια δὲν πρέπει τὰ μάρμαρα ἤ τὰ γλυπτὰ εἰς τὴν οὐσίαν νὰ ἀποκαλοῦνται “Ἐλγίνεια” διὰ τὸν ἀπλούστατον λόγον ὅτι δὲν ἀνῆκον εἰς τὸν Ἔλγιν. Ἦσαν, εἶναι καὶ θὰ εἶναι γλυπτὰ τοῦ Παρθενῶνος, ἤ ἔτι περαιτέρω γλυπτὰ τοῦ Φειδίου. Ὅλα τὰ ἄλλα τὶ χρειάζονται;

      • Βεβαίως καὶ τὸ ἐπρόσεξα. Ἁπλῶς ἔθιξα τὸ γεγονὸς ὅτι διὰ μὶαν ἀπλῆν διευκρίισιν δὲν ἐχρειάζετο ὅλο αὐτὸ τὸ κατεβατόν.

      • Μὰ τὸ κείμενον εἶναι τοποθέτησις στὸ γραπτὸ τοῦ Δημήτρη, ὄχι στὰ «Ἐλγίνεια».

Leave a Reply