Ά) Καλευρᾶς Παναγιώτης «Ἐπιστολαί»:

Τὸ 1856 ἐκυκλοφόρησε στὴν Ἀθήνα τὸ βιβλίο «Ἐπιστολαὶ ἢ τὰ κατὰ τὴν Ἐπανάστασιν τῆς Ἑλλάδος καὶ τὰ πρὸ αὐτῆς συμβάντα, ἀνέκδοτα πολιτικὰ καὶ θρησκευτικὰ μυστικοσυμβούλια. Ἤτοι Ἐταιρεῖαι τῆς Ἀσίας καὶ τῆς Εὐρώπης ὡς πρὸς τὴν Ἑλλάδα καὶ τῆς Ἑλλάδος ὡς πρὸς ἑαυτήν.

Σύγγραμμα λίαν περίεργον ὑπὸ Παναγιώτου Καλευρᾶ Ἱερολοχίτου, πρώην εἰρηνοδίκου Ἀθηνῶν, Λοχαγοῦ τῆς Βασιλικῆς Φάλαγγος καὶ Ἀποστόλου τῆς Ἑταιρείας τοῦ Φοίνικος καὶ τῶν Φιλικῶν. Μέλους δ’ ἐπίσης τῶν Ἑταιρειῶν τῆς Ἀθηνᾶς, τοῦ Λέοντος, τοῦ Ῥοπάλου τοῦ Ἠρακλέους, τοῦ Γεροπυριοβόλου τοῦ Ὀλύμπου, τῶν Φιλορθοδόξων, τῆς Μεγάλης Ἰδέας καὶ τῆς Φιλαδελφότητος ἐν Ἀθήναις… 1856.

Πρόκειται γιὰ ἀπομνημονεύματα, ὑπὸ τύπον 36 ἐπιστολῶν, τοῦ λογίου ἐμπόρου Φιλικοῦ καὶ Ἀγωνιστοῦ τῆς Ἐπαναστάσεως Παναγιώτη Καλευρᾶ, ὁ ὁποῖος ἀναφέρεται στὴν συμμετοχή του σὲ διάφορες μυστικὲς ἑταιρεῖες ἀπὸ τὸ 1812 καὶ μετά.

Στὴν πρώτη ἐπιστολὴ (5 Ὀκτ. 1854) ἀναφέρει ὅτι, κατὰ τὴν εἴσοδο τῶν Γάλλων αὐτοκρατορικῶν στὴν Μόσχα, φιλοξένησε στὸ σπίτι τοῦ Γιαννιώτου ἐμπόρου Ζώη Ζωσιμᾶ, τοῦ ὁποίου εἶχε τὴν φροντίδα, τοὺς Ἕλληνες Νικόλαο Ἀρτινὸ καὶ Λέοντα Λεοντίδη ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη «ἄνδρες πεπαιδευμένους καὶ κατόχους της ῥωσσικῆς γλώσσης» οἱ ὁποῖοι ἀπεδείχθησαν κατάσκοποι τῶν Γάλλων. Αὐτοὶ τὸν κατήχησαν εἰς τὴν «ἑταιρείαν τῆς Ἀθηνᾶς», τὴν ὁποίαν, ὅπως τὸν ἐβεβαίωσαν, ἐγνώριζε καὶ ὁ Ναπολέων. Ἡ ἑταιρεία εἶχε ὡς σκοπό: «…τὴν ἀπελευθέρωση τῆς ἑλληνικῆς φυλῆς ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὥστε νὰ κυβερνηθῇ ἀπὸ τοὺς Γάλλους, διορισθησομένου Αὐτοκράτορος τοῦ Βυζαντίου ἑνὸς τῶν αὐταδέλφων τοῦ Ναπολέοντος…».

Στὴν δευτέρα ἐπιστολὴ (10 Ὀκτωβρίου 1854) ἀναφέρεται στὰ σχέδια:
Α) τῆς Μεγάλης Αἰκατερίνης νὰ ἐγκαταστήσῃ ὡς αὐτοκράτορα τῆς νέας βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας τὸν ἐγγονό της, Κωνσταντῖνο, (γι’ αὐτὸ ἡ ἐπιμελημένη ἑλληνικὴ ἐκπαίδευσίς του, ὅπως καὶ τῶν ἀδελφῶν του Ἀλεξάνδρου, Νικολάου καὶ Μιχαὴλ) καὶ στὸν καταλυτικὸ ῥόλο τοῦ Εὐγένιου Βούλγαρι, ἰδιαίτερα στὶς συνεννοήσεις της μὲ τὸν Βολταῖρο καὶ
Β) τοῦ Βοναπάρτου νὰ ὑποκαταστήσῃ τὴν ὀθωμανικὴ διοίκηση μὲ νέα γαλλικὴ εἴτε δημιουργῶντας ἐπαναστατικὲς κινήσεις μεταξὺ τῶν Ἑλλήνων, μὲ τὴν ἀποστολὴ τῶν ἀδελφῶν Δήμου καὶ Νικολάου Στεφανοπούλου στὴν Ἑλλάδα (εἶναι αὐτοὶ ποὺ μεταξὺ ἄλλων ἐδημιούργησαν καὶ τὸν μῦθο τῆς ἑλληνικῆς καταγωγῆς του ἀπὸ τὴν οἰκογένεια Καλομέρη) εἴτε προσεταιριζόμενος διαφόρους Βαλκανίους τοπάρχες (ντερεμπέιδες), χριστιανοὺς καὶ μουσουλμάνους, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Ῥήγα Φεραίου.

Στὴν τρίτη ἐπιστολὴ (15 Ὀκτωβρίου 1854) ὁ Καλευρᾶς ἀναφέρει ὅτι, ὅταν ὁ Ζωσιμᾶς ἔμαθε ἀπὸ αὐτὸν τὰ σχετικὰ μὲ τὴν «Ἑταιρείαν τῆς Ἀθηνᾶς», τὸν ἐμύησε στὴν « Ἐταιρία τοῦ Φοίνικος» ποὺ ἐδημιουργήθη ἀπὸ Ἕλληνες «διὰ τὸν φωτισμὸν τοῦ Ἔθνους» καὶ ὡς προθάλαμός της ἐχρησιμοποιήθη ἡ «Ἑταιρεία τῶν Φίλων τῶν Μουσῶν», πού, ὅπως εἴπαμε, ἵδρυσε ὁ Καποδίστριας γιὰ τὴν ἀνάσχεση τοῦ βρεταννικοῦ ἐλέγχου στὴν Ἀθήνα. Μέλη τοῦ Φοίνικος ὑπῆρξαν ὁ πρώην ἡγεμὼν τῆς Βλαχίας Ἀλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ὁ Νικόλαος Σκουφᾶς καὶ ὁ ἰατρὸς Χρισταρὴς στὸ Βουκουρέστι, στὸν ὁποῖο τὸν ἔστειλε ὁ Ζωσιμᾶς, γιὰ νὰ «σπουδάσῃ καὶ νὰ ἀναδειχθῃ χρήσιμος εἰς τὸ μέλλον».

Στὸ Βουκουρέστι τὸ 1817 τοῦ ἔγινε πρότασις νὰ τοῦ ἀπονεμηθῇ βαθμὸς εὐγενείας ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα τῆς Βλαχίας Ἀλέξανδρο Σοῦτσο, βεβαίως, μετὰ τὴν καταβολὴ κάποιου χρηματικοῦ ποσοῦ στὸ ταμεῖο τῆς ἡγεμονίας. Ὅμως, κατὰ τὴν διαδικασία τῆς μυήσεως τὸ 1818, ἀντελήφθη ὅτι πρόθεσις ἦταν ἡ εἰσαγωγή του στὴν «Ἑταιρεία τοῦ Λέοντος», ἡ ὁποία εἶχε ὡς σκοπὸ τὴν διατήρηση καὶ τὴν ἐπέκταση τῶν προνομίων τῶν Φαναριωτῶν, γεγονὸς ποὺ τὸν ἠνάγκασε νὰ ἀρνηθῇ νὰ συνεχίσῃ.

Ὅταν ἔγινε γνωστὴ ἡ ἄρνησίς του, οἱ Σκουφᾶς καὶ Ξάνθος τὸν εἰσήγαγαν στὴν «Ἐταιρεία τῶν Φιλικῶν» τὸ 1819, ὡς μέλος τῆς ὁποίας, στὴν συνέχεια, ἔλαβε μέρος στὴν ἐπανάσταση στὶς Ἡγεμονίες μὲ τὸν Ἱερὸ Λόχο. Μετὰ τὴν συντριβὴ τῆς ἐπαναστάσεως στὶς ἡγεμονίες, κατέβηκε στὴν Πελοπόννησο, ὅπου ἐνετάχθη στὸ σῶμα τοῦ Νικηταρᾶ. Οἱ ὑπηρεσίες τοῦ ἀνεγνωρίσθησαν ἀπὸ τὸν βασιλέα Ὄθωνα, ὁ ὁποῖος τὸν ἔκανε λοχαγὸ τῆς Φάλαγγος καὶ τοῦ ἀπένειμε τὸ Ἀριστεῖο τοῦ Ἀγῶνος.

Νίκος Κ. Κουρκουμέλης
Διδάκτωρ Φιλοσοφίας

Τὸ βιβλίο τοῦ Καλευρᾶ σὲ μορφὴ pdf ἐδῶ.

Β) Πολιτικὸς βίος τοῦ ἀοιδίμου Ἰωάννου Καποδιστρίου, κυβερνήτου τῆς Ἑλλάδος 

Καλευρᾶς 1873: Πολιτικὸς βίος τοῦ ἀοιδίμου Ἰωάννου Καποδιστρίου Κυβερνήτου τῆς Ἑλλάδος καὶ αἳ κατὰ καιροὺς προσπάθειαι αὐτοῦ περὶ τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους. Καὶ διατὶ δὲν ἐλευθερώθη ὅλον τὸ Ἔθνος, ποιοὶ τὸ ἐνεπόδισαν καὶ ποιοὶ ἐμποδίζουν μέχρι τὴν σήμερον. Καὶ ἀνέκδοτα τινὰ μυστικά, πλὴν ἀληθῆ γεγονότα, Παναγιώτου Καλευρά, ὑπὸ ἱερολοχίτου καὶ λοχαγοῦ τῆς Βασιλ. Φάλαγγος, ἐν Ἀθήναις, ἐκ τοῦ Τυπογραφείου Δ. Ἄθ. Μαυρομάτη, 1873.
Στὸ βιβλίο του γιὰ τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια ὁ Παναγιώτης Καλευρᾶς εἶναι ξεκάθαρος γιὰ τὴν ἡγεσία τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας:

«Ἔπρεπε βέβαια νὰ μένωσιν ἀρκεταὶ πράξεις τοῦ Καποδιστρίου μυστικαὶ καὶ διὰ τοῦτο ἐφυλάχθησαν μυστικὰ πάντα τόσα ἔτη, μὲ πίστην καὶ ἀφοσίωσιν, δοθείσης παραγγελίας ἀπὸ τὸν Καποδίστριαν εἰς τὴν ἐπιτροπὴν τῶν φιλικῶν, ὅτι ἡ ἀρχὴ τῆς ἐταιρείας νὰ εἶναι ἄγνωστος εἰς ὅλους, ἴνα μὴ ἀκουσθῇ περὶ τούτου τίποτα, οὔτε ὅτι ἔχει εἴδησιν ὁ Αὐτοκράτωρ καὶ ὁ Καποδίστριας καὶ ὅτι ἐνεργοῦν ταῦτα. Συγχρόνως ὁ Καποδίστριας διὰ νὰ ἔχῃ φίλους πιστοὺς καὶ συνεταιριστᾶς φιλέλληνας εἰς ὄλας τὰς αὐλᾶς τῆς Εὐρώπης, ὡς κατασκόπους, ὀργάνωσε τὴν ἐταιρείαν τοῦ Φοίνικος ὑπὸ τὸ πρόσχημα εἰς τὸ φανερόν της φιλομούσου ἐταιρείας τῶν Ἀθηνῶν»
[Καλευρᾶς 1873, 10].

Τὸ βιβλίο σὲ μορφὴ pdf ἐδῶ.

Παραπομπές: 
Ά) Καλευρᾶς Παναγιώτης (1790-1870)- Ἱερολοχίτης

πηγὴ 

ἔρευνα Πανορμίτης Σπανὸς