Ἀρχεῖα ἐτικέττας: ἱστορικὰ ἀφιερώματα

Λάμπρος Κατσώνης καὶ Γεώργιος Ἀνδρίτσος.

ἀπὸ τὸν/τὴν

1

Το επαναστατικό κίνημα του 1790

Στὰ 1787 κηρύχτηκε νέος πόλεμος τῆς Ρωσσίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας. ῾Η Αἰκατερίνη ἔστειλε νέους πράκτορες στὴν ῾Ελλάδα γιὰ νὰ ξεσηκώσουν τοὺς Ἕλληνες σὲ ἐπανάσταση. Πάλι ἄρχισαν νὰ κτυποῦν οἱ καρδιὲς τῶν ῾Ελλήνων, ἀλλὰ ἡ συμφορὰ τοῦ 1770 ἦταν ἀκόμα νωπὴ καὶ δὲν τοὺς ἄφησε νὰ κινηθοῦν.
 
Τὸν ἄλλο χρόνο ὅμως ὁ Λάμπρος Κατσώνης, ῞Ἕλληνας ἀπὸ τὴ Βοιωτία, λοχαγὸς τοῦ ρωσσικοῦ στρατοῦ ἐστάλη ἀπὸ τὴν Αἰκατερίνη στὴν ῾Ελλάδα γιὰ νὰ προκαλέση ἐξέγερση τῶν ῾Ελλήνων.
Οἱ Ἕλληνες τῆς Τεργέστης τὸν βοήθησαν νὰ ἐξοπλίση 3 μικρὰ πλοῖα καὶ νὰ κατέβη στὸ Αἰγαῖο πέλαγος. Σὲ λίγο ὁ Κατσώνης αὔξησε τὰ πλοῖα του σὲ 16 μὲ ἐκεῖνα ποὺ ἔπαιρνε ἀπὀ τοὺς Τούρκους. Μὲ τὴ μικρὴ αὐτὴ ναυτικὴ δύναμη πολλὲς φορὲς ἐνίκησε τουρκικές ναυτικὲς δυνάμεις καὶ ἔγινε τὸ φόβητρο τῶν Τούρκων στὴ Μεσόγειο.
Συνέχεια →

Ὁ ἐπικήδειος ποὺ ἐκφωνήθηκε στὴν κηδεία τοῦ Καραϊσκάκη.

ἀπὸ τὸν/τὴν

0

Γεώργιος Αἰνιάν – Λόγος στὴν Κηδεία τοῦ Γ. Καραϊσκάκη

Ἀπό: Ἑκατονταετηρὶς τοῦ στρατάρχου Γεωργίου Καραΐσκάκη 1827-1927, Κωνστ. Ράδου (ἐπιμ.), Ἐκδ. Γρυπαετός, Ἀθῆναι 1927.

Ἡ κηδεία τοῦ Καραϊσκάκη

Ὁ Καραϊσκάκης ἐκηδεύθη τὴν ἑπομένην τοῦ θανάτου του ἐν Σαλαμῖνι, κατὰ ῥητὴν παραγγελίαν του. Ἡ κηδεία του ὑπῆρξε πάνδημος, ἐτελέθη δὲ ἐν βαθυτάτῃ συγκινήσει. Λόγον ἐπικήδειον ἐξεφώνησεν ὁ Γεώργιος Αἰνιάν, ἀδελφὸς τοῦ Δ. Αἰνιᾶνος, γραμματέως καὶ βιογράφου τοῦ Καραϊσκάκη. Ὁ λόγος οὗτος εὑρίσκεται ἐν τῷ ἀρχείῳ τῶν χειρογράφων τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης ὅθεν καὶ παρελάβομεν αὐτόν.

«Φωνὴ ἐν Ραμὰ ἠκούσθη, θρῆνος καὶ κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς, Ραχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς καὶ οὐκ ἤθελε παραμυθῆναι».

Ἕλληνες!

Τί εἶναι αὐτὴ ἡ σκυθρωπότης ὅπου εἶναι ἐζωγραφισμένη εἰς τὰ πρόσωπά σας; τί σημαίνουν αὐτοὶ οἱ διακεκομμένοι ἦχοι τῆς βαρυφθόγγου καμπάνας καὶ αὐταὶ αἱ μελαναὶ καὶ πένθιμοι στολαὶ εἰς τοὺς δρόμους; τί τρέχουν τεθορυβημένοι ἄνδρες, γυναῖκες καὶ μικρὰ παιδιά; Ὁ Καραϊσκάκης ἀπέθανε. Τοῦτο ἦταν ἡ θλίψις τῶν ἀνδρῶν, τοῦτο ὁ ὀδυρμὸς τῶν γυναικῶν, τοῦτο ὁ στεναγμὸς τῶν μικρῶν παιδίων, τοῦτο τὸ κοινὸν πένθος τῶν Ἑλλήνων.

Δίκαιον ἔχει ὁ λαὸς νὰ κάμῃ νὰ ἀντηχῇ εἰς τὴν πόλιν τῆς Σαλαμῖνος θρῆνος καὶ κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς· δίκαιον εἶναι νὰ κλαίῃ ἡ Ἑλλὰς ὡς ἄλλη Ῥαχὴλ τὸ τέκνον της, τὸν γνήσιον υἱόν της, ἐπειδή, δὲν ἔχει πολλοὺς τούτους κάρρονας.

Ὁ ἀξιοθαύμαστος οὗτος ἀνὴρ—ἀποσιωπῶμεν τὰς πρὸ τῆς ἐνάρξεως τοῦ ἱεροῦ ἡμῶν ἀγῶνος ἐπισήμους ἀνδραγαθίας του—, μόλις εἶδεν ἠνεωγμένον τῆς ἑλληνικῆς ἐλευθερίας τὸ στάδιον, καὶ ἰδοὺ παρουσιάζεται ὡς Συνέχεια →

2 Ἰουνίου 1941. Μαζική ἐκτέλεσις ἀμάχων ἀπό τούς γερμανούς στό Κοντομάρι Χανίων

ἀπὸ τὸν/τὴν

0

Οἱ Κρῆτες ἔχουν πληρώσει πολύ ἀκριβά τήν ἀγάπη τους γιά τήν πατρίδα καί τήν ἐλευθερία. Ἐναντίον τῶν Ἐνετῶν ἐπανεστάτησαν 27 φορές καί ἄλλες 4 φορές ἐναντίον τῶν τούρκων μέ ὅλα τά γνωστά ἐπακόλουθα αὐτῶν πού ἡττῶνται ἀλλά δέν ὑποτάσσονται.

Στήν Μάχη τῆς Κρήτης ἀντιστάθηκαν μέ ὅλες τους τίς δυνάμεις, νέοι, γέροι, γυναῖκες καί παιδιά ἀλλά ὁ ἀγώνας ἦταν ἄνισος. Στίς 30 Μαΐου ἔπεσε καί ἡ τελευταία μεγάλη πόλις, τό Κάστρο, στά χέρια τῶν γερμανῶν , οἱ ὁποίοι ἀπεδείχθησαν στυγεροί δολοφόνοι τῶν ἀνυπόκτακτων Κρητῶν.

Στίς 2 Ἰουνίου, ἀμέσως μετά τήν κατάκτησι τῆς νήσου ἀπό τίς ὀρδές τοῦ Γκαίρινγκ, ἔγινε ἡ πρώτη μαζική ἐκτέλεσις ἀμάχων στήν κατεχομένη Εὐρώπη, στό Κοντομάρι Χανίων. Συνέχεια →

«Κρυψάνες», οἱ ὑπόγειες κρύπτες τῶν Μακεδονομάχων

ἀπὸ τὸν/τὴν

0

Ἡ επιτυχὴς δράση τῶν Ἑλληνικῶν ἀντάρτικων ὁμάδων στὴν περιοχὴ Φλώρινας – Μοναστηρίου, δημιούργησε μία ἀσφαλὴ ζώνη ὃπου ἐκεῖ  εὕρισκαν καταφύγιο καὶ  τὰ σώματα ἂλλων περιφερειῶν ὃπως πχ  τοῦ Βάρδα ποῦ πέρασε ἐκεῖ  τὸ χειμῶνα τοῦ 1906-7.

Ἦταν τὸ βασίλειο τῆς «κρυψάνας», ὃπως ἒλεγαν τότε, τὶς ὑπόγειες κρύπτες. Δὲν ὑπῆρχαν μεγάλα βουνὰ  μὲ ἀπέραντα δάση καὶ  ἀναρίθμητα σκόρπια μαντριά, ὃπως στὸ  Μορίχοβο. Εὑρίσκοντο ἐξ ἂλλου τουρκαλβανικὰ  χωριὰ  στὰ ψηλότερα σπλάχνα τοῦ  Περιστεριοῦ (Κισάβα, Ὂστρετς, Ζλουκουκιάνι).  Ἀναγκάζονταν λοιπὸν  τὰ  σώματα νὰ  μένουν στὰ χωριὰ καὶ  νὰ τρυπώνουν στὶς «κρυψάνες».
Κάθε σπίτι εἶχε μία τουλάχιστον καὶ συχνὰ  δύο καὶ  τρεῖς «κρυψάνες», τεχνικότατα φτιαγμένες.
Συνέχεια →

Δημήτριος Πλαπούτας.

ἀπὸ τὸν/τὴν

3

Ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης, στρατιωτικός και πολιτικός.

Ο Δημήτριος Πλαπούτας γεννήθηκε στις 15 Μαΐου 1786 στην Παλούμπα Αρκαδίας και ήταν δευτερότοκος γιος του κλεφταρματολού Νικόλα – Κόλια Πλαπούτα από τον Σουλιμά Μεσσηνίας. Νεαρότατος έγινε αρματολός και σε ηλικία 17 ετών παντρεύτηκε τη Στεκούλα Κολοκοτρώνη, ανιψιά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, με τον οποίο ταύτισε τον πολεμικό του βίο και τις πολιτικές του θέσεις.

Το 1811, καταδιωκόμενος από τους Τούρκους, κατέφυγε στα Επτάνησα, όπου υπηρέτησε στον Αγγλικό Στρατό ως λοχαγός. Τον επόμενο χρόνο επέστρεψε στο χωριό και ανέλαβε καπόμπασης στους Δεληγιανναίους. Το 1819 κατέφυγε και πάλι στα Επτάνησα, αφού κατηγορήθηκε για φόνο Τούρκου στην Αλωνίσταινα. Στη Ζάκυνθο μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία.

Συνέχεια →

Δημήτριος Μακρῆς. Ἕνας ἥρως ὑψηλοῦ ἤθους!

ἀπὸ τὸν/τὴν

2

 

Ο Δημήτριος Μακρής, (Γαβαλού, 1772 – 1841). Φιλικός και οπλαρχηγός του Αγώνα, από τους ισχυρότερους της Δυτικής Στερεάς. Γιος του Ευάγγελου Μάκρη που είχε πάρει μέρος στα Ορλωφικά, ο Δημήτριος Μακρής ήταν αρχικά κλέφτης υπό τον καπετάνιο Γιώργο Σφάλτο, μετά το θάνατο του οποίου ανέλαβε την αρχηγία του σώματος του. Λίγο αργότερα, διορίστηκε αρματολός του Ζυγού. Ήταν ανάμεσα στους ελάχιστους μεγαλοκαπετάνιους που δεν υπηρέτησε στην αυλή του Αλή πασά και πάντοτε βρισκόταν σε εχθρότητα μαζί του. Τις παραμονές της Επανάστασης ο Μακρής μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία και υπήρξε εκείνος που έδωσε το έναυσμα της επαναστατικής έκρηξης στη Δυτική Ελλάδα, χτυπώντας Οθωμανούς φοροεισπράκτορες στη Σκάλα του Μαυρομάτη (5 Μαΐου 1821). Συνέχεια →