Ἔχω ἤδη στὶς προηγούμενες μου ἀναρτήσεις (ἡ pax ottomatica καὶ ἡ pax ottomatica καὶ ἡ ἐπιστημονικὴ ἀλήθεια της. (β΄μέρος) ) θίξει διάφορα μαργαριτάρια ποὺ ἀκούγονται στὴν περίφημη αὐτὴν σειρὰ ποὺ ἐξυμνεῖ τὴν pax ottomatica!

Παραθέτω σήμερα τὸ τρίτον μέρος, μὲ στοιχεῖα ποὺ ἀφοροῦν κυρίως τὴν παιδεία, τὴν μόρφωσι καὶ τὰ σχολεῖα. Ἕνα θέμα ποὺ πράγματι πονάει ὅσους ἔχουν ἀσχοληθεῖ μὲ τὸ ἀντικείμενον. Ἡ τουρκοκρατία παραμένει βαθιὰ μέσα στὶς συνειδήσεις μας, ὡς ἡ περίοδος τοῦ ἀπολύτου σκότους καὶ τῆς ἀπέραντης φοβέρας! Μία περίοδος ποὺ ἐὰν δὲν εἶχες χρήματα καὶ ἀναγνώρισι, ἦταν ἀδύνατον νὰ μάθῃς καὶ τὴν στοιχειώδη ἀνάγνωσι!

Εἶναι πράγματι δυστύχημα ἡ ἀνικανότης καὶ ἡ ἀδιαφορία τοῦ τότε κρατικοῦ μηχανισμοῦ νὰ προσφέρῃ εὐρεία μόρφωσι καὶ νὰ ἀφήσῃ αὐτὸ τὸ τόσο σημαντικὸ ἔργο στὴν ἐκκλησία. Φυσικὰ,  γιὰ νὰ παραμένουμε ἔντιμοι, θὰ πρέπῃ νὰ ἀναγνωρίσουμε στὴν ἐκκλησία τὸ ὅποιο, μικρὸ ἤ μεγάλο ἔργο της! Τὸ ὅ,τι δὲν ὑπῆρχαν κρυφὰ σχολειά εἶναι πλέον εὐρέως ἀποδεκτὸ. Ἀλλὰ καὶ ἡ μοναδικὴ παιδεία, μέσῳ τῶν ἐκκλησιαστικῶν βιβλίων κυρίως, προερχόταν ἀπὸ ἐκεὶ.  Συνεπῶς τὸ χρωστᾶμε. Τόσα ἤξεραν, τόσα ἔκαναν!

Θὰ σᾶς παρουσιάσω τὸν λόγο τῶν συντελεστῶν πρωτίστως καὶ μετὰ τοὺς σχολιασμοὺς, γιατὶ ἡ «ἐργασία» εἶναι ἀρκετὰ μεγάλη καὶ κουραστικὴ. Ἁπλῶς παραθέτω (ἐκ τοῦ προχείρου) ἀπαντήσεις καὶ «ἄλλες ἐπιστημονικὲς ἐργασίες» στοὺς κυρίους ἱστορικοὺς ποὺ κατεσκεύασαν ἐτοῦτο τὸ περίεργο μαγείρεμα!

Τατσόπουλος, 13:33, «τὰ πρῶτα 150 χρόνια τῆς pax ottomanica, φέρνουν δραματικὲς ἀλλαγὲς, σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα!

Οἱ ὀθωμανοὶ κάνουν σημαντικὰ ἔργα: Κατασκευάζουν ἀγορὲς ¹, σπίτια², λουτρὰ³, τζαμιὰ⁴, σχολεῖα⁵, γέφυρες⁶, νοσοκομεῖα⁷,  ὑδραγωγεῖα⁸ καὶ δρόμους⁹! Τὰ σημάδια αὐτῆς τῆς ἀνάπτυξης εἶναι ὀρατὰ σὲ κάθε πόλι τῆς Ἑλλάδας! Ἐν ᾦ οἱ θρησκευτικὲς ἂνισότητες εἶναι ἰσχυρὲς, πολλὲς τοπικὲς κοινωνίες ἀνθοῦν καὶ οἱ πληθυσμοὶ τους εὐημεροῦν! Ὅμως, οἱ ὀθωμανοὶ δὲν φέρνουν μόνον τὴν εὐημερία! Μεταμορφώνουν τὴν ἑλληνικὴ ἐπικράτεια¹⁰……!»

Ἀπαντήσεις στὸν μονόλογὸ σου κύριε Τατσόπουλε:

1: Ἀγορὲς: ἀναφέρεσαι φαντάζομαι στὰ σκλαβοπάζαρα! Ὑπάρχουν ἀγορὲς σὲ ὅλην τὴν διάρκεια ζωῆς τῶν Ἑλλήνων ἐπὶ τοῦ πλανήτου. Κάθε εἴδους ἀγορᾶς! Ὅμως σὰν τὶς ὀθωμανικὲς δὲν ξαναεῖδε ὁ πλανήτης ΠΟΤΕ!!!! Δὲν ἀναφέρομαι στὰ διάφορα κτίρια ποὺ ἴσως νὰ κατεσκεύασαν! Ἀναφέρομαι σὲ ἐκεῖνες τὶς ἄλλες ποὺ τσάκισαν τὸ γένος!

2: Σπίτια: Ἔχτισαν σπίτια γιὰ τοὺς Ἕλληνες; Πολλὰ; Κάτι σὰν τὶς σύγχρονες ἐργατικὲς κατοικίες; Ποῦ; Τὰ  μόνα σπίτια ποὺ ἔχτισαν (κι αὐτὰ ἔμαθαν φυσικὰ νὰ τὰ χτίζουν ἀπὸ Ἕλληνες γιατὶ αὐτοὶ ὡς νομαδικὸς λαὸς δὲν χρειάζονταν σπίτια! Σὲ ἀντίσκοινα ζοῦσαν ἑκατοντᾶδες χρόνια!) ἦταν τὰ σπίτια ποὺ κατοικοῦσαν οἱ ἴδιοι! Ἀλήθεια, ἐκεῖνα τὰ οἰκήματα ποὺ μᾶς παρουσιάζετε ὡς σκηνικὸ, ἀφοροῦν τὸν μέσο Ἕλληνα τῆς τουρκοκρατίας;Γιατὶ ἐγὼ γνώριζα πώς τὰ οἰκήματά τους ἦταν ἀπό λάσπη, ξύλα καὶ ἄχυρα…Μήπως τὰ μπερδέψατε; Μήπως μᾶς δείχνετε τὰ σπίτια τῶν κοτζαμπάσηδων; Μὰ τότε μᾶς κοροϊδεύετε! Δὲν ἀναφέρεστε στὸν μέσο Ἕλληνα ἀλλὰ στὸν μέσο ἐκμεταλλευτὴ τοῦ Ἕλληνος!

3: Λουτρὰ: Πράγματι αὐτὸ τὸ ἔκαναν! Εὐτυχῶς! Γιατὶ ξεβρωμίσαμε ἐπὶ τέλους! (Καὶ χαμὰμ ἔκαναν!!! Καὶ ἄλλα πολλὰ ἐκεὶ μέσα….)

4: Τζαμιὰ: Φαντάζομαι πὼς κι αὐτὰ γιὰ τὸ  καλὸ τῶν Ἑλλήνων θὰ ἔγιναν! Γιὰ νὰ ἀπολαμβάνουν ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο  τὸν βίαιον ἐξισλαμισμό τους!

5: Σχολεῖα: Ποῦ ἀκριβῶς τὰ ἔφτιαξαν; Καὶ ποιοὺς ἀφοροῦσαν; Τοὺς Ἕλληνες; Σαφῶς καὶ δὲν τὰ ἀπηγόρευσαν ποτὲ! Ὅμως καὶ ποτὲ δὲν τὰ χρηματοδότησαν!

«Ὅταν μιλᾶμε γιὰ σχολεῖα κατὰ τὴν τουρκοκρατία, καὶ μάλιστα κατὰ τὴν πρώιμη περίοδο, δὲν ἐννοοῦμε βέβαια ἱδρύματα ἀνάλογα μὲ τὰ σημερινὰ…. …μία ὁμάδα δέκα ἤ δεκαπέντε μαθητῶν ποικίλης ἡλικίας πού, μαζεμένοι στὸν νάρθηκα τῆς ἐκκλησίας ὴ σὲ κάποιο ταπεινὸ οἴκημα, παρακολουθοῦσαν τὶς αὐτοσχέδιες παραδόσεις τοῦ μοναδικοῦ δασκάλου γιὰ μερικὲς ὥρες τὴν ἡμέρα…. ὅποτε εὐκαιροῦσε ἀπὸ τὶς ἄλλες του δουλειὲς ὁ δάσκαλος. Ἀλλὰ ἀκόμη καὶ μὲ τὴν ὑποτυπώδη αὐτὴν μορφὴ τὰ σχολεῖα ἦταν σπάνια ἄν ὄχι ἀνύπαρκτα, στὸν ἑλληνικὸ χῶρο ὡς τὰ μέσα σχεδὸν τοῦ 16^ου αἰῶνος.

Ἀνδριανούπολις: 1454-1457: δύο –τρείς διδάσκαλοι ἀποκλειστικῶς μισθωμένοι γιὰ παιδιὰ εὐπόρων! ( Μανουήλ Χριστώνυμος, κάποιος Δημήτριος, Ματθαῖος Καμαριώτης.) ¹³

Συνηθεστέρα «…..μορφὴ παιδείας ἡ μαθητεία κοντὰ σὲ κάποιον αὐτοσχέδιον διδάσκαλον….»

«… Παρ΄ ὅλα αὐτὰ, πρέπει νὰ νὰ θεωρηθῇ σχεδὸν προνομιοῦχος -ἀπὸ πλευρᾶς παιδείας τοὐλάχιστον- ἡ πρώτη ἐκείνη γενιὰ τῶν μετὰ τὴν ἄλωσι Ἑλλήνων ἀφ΄ οὖ κάποιες μικρὲς ἤ μεγάλες πνευματικὲς ἑστίες συντηροῦσαν ἀκόμη στὴν Πόλη ἤ στὶς ἐπαρχίες οἱ λιγοστοὶ ἐκεῖνοι βυζαντινοὶ λόγιοι καὶ περιοδεύοντες δάσκαλοι, οἱ ὁποῖοι κατὰ τὴν φράση τοῦ Κωνσταντίνου Κούμα, «ἐπαρωμοίαζαν ἀμυδρὰ καὶ διψαλέα λυχνάρια, ἀραιότατα κείμενα μεταξὺ παχυτάτου σκότους».

1480-1530, «ἀκόμη ζοφερότερη… δὲν ἔχουμε καμμίαν βάσιμη πληροφορία γιὰ ὕπαρξη σχολείου στὶς τουρκοκρατούμενες ἑλληνικὲς χῶρες….»

«…Ἤδη τὸ 1480 ἀνώνυμος περιηγητὴς μιλάει γιὰ σχολεῖα στὴν Κορώνη καὶ στὴν Κέρκυρα. …..» (ἐνετοκρατούμενες;)

1522-1524  Ναύπλιον: λειτουργεῖ σχολεῖον. (ἐνετοκρατούμενον;;;)

1540: «..ἀρχίζει δειλὰ νὰ ἀναβιώνῃ κάποια παιδευτικὴ καὶ γενικότερα πνευματικὴ  κίνηση στὴν τουρκοκρατούμενη Ἀνατολὴ χάρη κυρίως στὴν παρουσία τριῶν ἀξιολόγων δασκάλων…»

1545: Μυτιλήνη: σχολεῖον καλογραιῶν.

Μέσα 16^ου αἰῶνος:

Χίος: «τὸ σπουδαιότερον ..παιδευτικὸ καὶ πνευματικὸ κέντρο τῆς ἑλληνικῆς Ἀνατολῆς… ἐπὶ ἕναν περίπου αἰώνα…» (Κυρίως λόγῳ ἀναλήψεως ἐμπορίου ἀπὸ τοὺς Χιῶτες!)

«… ἡ φιλοπρόοδη διάθεση τῶν προκρίτων καὶ ἡ δίψα τῶν νέων τῆς Χίου γιὰ σπουδὴ ἦταν τόση, ὥς τε τὸ 1546, κατὰ τὴν μαρτυρία τοῦ Γάλλου περιηγητῆ ἸωάννηChesneau, οἱ Χιῶτες «ἄρχοντες» σχεδίαζαν νὰ ἱδρύσουν στὸ νησὶ  πανεπιστήμιο. Εἶχε μάλιστα θεμελιωθεῆ καὶ τὸ κτίριο, ἀλλὰ οἱ ἐπιδρομὲς τῶν Τούρκων ματαίωσαν τὸ σχέδιο…..» (Ἐμφάνισις Ἰησουητῶν περὶ τὸ 1590 καὶ  δημιουργία σχολείου. Πάλι ἀπουσιάζουν ὅμως οἱ Τοῦρκοι!)

Κωνσταντινούπολις: λιγοστὲς κινήσεις πέριξ τοῦ πατριαρχείου.

1556: σχολεῖον, πρόδρομος Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς. (Μὲ πολλὲς περιπέτειες καὶ …ἀναστολὲς λειτουργίας! Ἀκόμη κι ἀπό τοὺς Τούρκους!)

Ἀνδριανούπολις: 1555, σχολεῖον χρηματοδούμενον κυρίως ἐκ τοῦ πατριαρχείου.

Θεσσαλονίκη: 1585, σκόρπιοι διδάσκαλοι (ὑπὸ εὐπόρων οἰκογενειῶν ἀμeιβόμενοι). Προσπάθειες γιὰ σύστασι  σχολείων!

Ἀθῆναι: ὕπαρξις διδασκαλείων μὲ παράλληλον ἀνάπτυξιν τάξεως Ἀθηναίων ἐμπόρων! (Πάλι ἀπουσιάζουν ὅμως οἱ Τοῦρκοι!!)

Πᾶτμος: μαθήματα σὲ μικρὸ κύκλο σπουδαστῶν ἀπὸ μοναχό. (Ὄχι Τοῦρκοι!)

Ἰωάννινα: ἐλαχίστη ἀνταπόκρισις ἀπό μαθητὲς! ( Μάξιμος). Πιθανὴ λειτουργία σχολῆς Φιλανθρωπηνῶν.  (Πάλι ὄχι Τοῦρκοι!)

Κύπρος: Λευκωσία: ἱερομόναχοι. (Πάλι ὄχι Τοῦρκοι!!)

«Σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα δὲν ὑπάρχουν σπουδαστήρια, οὖτε ἀκαδημίες καὶ δημόσιοι καθηγητὲς». Κρούσιος

Μετὰ τὸ  1570 «…μικρὰ ἐνοριακὰ σχολεῖα, στὰ ὁποῖα διδασκόταν ἡ ἀνάγνωση καὶ ἡ γραφὴ, δηλαδὴ τὰ λεγόμενα κολυβογράμματα. …συνήθως σὲ κάποιο κελὶ δίπλα σὲ κάποια ἐκκλησία..» (Ἀπουσία τούρκων!)

Γενικῶς, οἱ Τοῦρκοι δὲν προσέφεραν δημόσια σχολεῖα καὶ διδασκάλους ΠΟΤΕ στοὺς Ἕλληνες! Ἄλλως τε, τὰ ποσοστὰ ἀναλφαβητισμοῦ ἦταν δυσθεώρητα!)

6:Γέφυρες: Τὸ ἀντιλαμβάνομαι πὼς μόνον αὐτὸ ἔλειπε ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες στὰ χρόνια τῆς τουρκοκρατίας! Ἔχετε ἀπόλυτον δίκαιον νὰ τοὺς θαυμάζετε! Κι ἐγὼ στὴν θέσι σας…

7: Νοσοκομεῖα: 16^ο λεπτὸ καὶ μετὰ! Παρουσίασις μεικτοῦ νεκροταφείου! (Γκάι Σάντερς, ἀμερικανικὴ σχολῆ κλασικῶν σπουδῶν.) Ἐκεὶ κύριε Τατσόπουλε ἐθάπτοντο ἄνθρωποι κάτω ἀπὸ 45 ἐτῶν (στὸ 80%), πάσχοντες ἀπὸ σοβαρότατες ἀσθένειες (ὅπως μελιταῖος πυρετός-μελιτοκοκκίασις καὶ ἀναιμία) ἢ δολοφονημένοι μὲ βιαιοτάτους τρόπους!

Κοντοὶ ἄνθρωποι, καχεκτικοὶ λόγῳ τῆς πολὺ κακῆς τους διατροφῆς.

Ἀσθενικοὶ! Δίχως περίθαλψι καὶ στοιχειώδη φροντίδα!

Βιαίως δολοφονηθέντες! (Αὐτὸ φαντάζομαι θὰ προέρχεται ἀπὸ τὴν μεγάλη εὐημερία ποὺ βρῆκε τοὺς Ἕλληνες!)

Ποῦ ἦταν τὰ νοσοκομεῖα κύριε Τατσόπουλε; Στὴν Πόλη; Στὴν Κορινθία μᾶλλον δὲν θὰ ἦταν γιὰ νὰ πεθαίνουν οἱ ἄνθρωποι τόσο νέοι!

Γιατὶ ἦταν τόσο ἀσθενικοὶ κύριε Τατσόπουλε; Δὲν ἔτρωγαν καλὰ; Μὰ ἡ ὀθωμανικὴ εὐημερία ποῦ πῆγε; Στοὺς ὀθωμανοὺς πασᾶδες καὶ βεζίρηδες ;  Τότε γιὰ ποιὰν χαρὰ τοῦ πληθυσμοῦ μιλᾶμε; Γιὰ τὴν χαρὰ τοῦ θανάτου ποὺ τοὺς γλύτωνε ἀπὸ τὰ δεινὰ τους;

Μάλιστα, σὲ δικὴ σας παρουσίασι τῆς «ἱστορικῆς σας σειρᾶς» μάθαμε γιὰ τὶς ἀναλογίες τοῦ Κολοκοτρώνη!! Στὴνπροσπάθειά σας νὰ χρησιμοποιήσετε ἀυθεντικὰ ῥοῦχα ἐποχῆς, ἀναζητήσατε κάποιον ποὺ θὰ φορέσῃ τὰ ῥοῦχα τοῦ Γέρου! Καὶ τὶ ἀνακαλύψατε; Ὅτι αὐτὰ τὰ ῥοῦχα δὲν μπαίνουν οὖτε σὲ δεκάχρονο παιδὶ!! Τόσο μεγάλη ἀνάπτυξι ὁ Γέρος! Ἀπὸ τὴν καλοπέρασι θὰ ἦταν φαντάζομαι!

8: Ὑδραγωγεῖα: πράγματι! Ἀπαραίτητα καὶ σημαντικὰ ἔργα! Δύο ἐρωτήσεις κύριε Τατσόπουλε:

α. Ἐὰν δὲν εἲχαμε τοὺς ὀθωμανοὺς ἐδῶ δὲν θὰ εἴχαμε καὶ ὑδραγωγεῖα;

β. Ἐὰν δὲν ἔφτιαχναν ὑδραγωγεῖα, θὰ κατάφερναν νὰ αὐξήσουν τοὺς φόρους τους;

9: Δρόμοι: Μεγάλη ἀνάπτυξις τῆς ὁδοποιίας ἐπραγματοποιήθη παρὰ τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας! Τόσο μεγάλη, ποὺ ἐβασίλευαν ἡ λάσπη, τὰ μονοπάτια κι ὁ ἀπόλυτος ἀποπροσανατολισμὸς! Ἐὰν σὲ πετύχαινε καὶ κάποιος ὁπλισμένος, δὲν ξανὰ ἄκουγαν ποτὲ γιὰ ἐσένα… Μοῦ λείπουν αὐτοὶ οἱ θαυμάσιοι δρόμοι!

10: Φυσικὰ! Οἱ ὀθωμανοὶ ἐπέτρεψαν σὲ κάθε καπηλευτὴ νὰ ΑΡΠΑΞῌ πολύτιμα κειμήλια ἀπὸ τάφους, νὰ καταληστέψῃ ἀπὸ ὅλην τὴν ἑλληνικὴ ἐπικράτεια κάθε ἀρχαῖο μας θησαυρὸ, νὰ γεμίσῃ τὰ μουσεῖα του μὲ ἔργα Ἑλλήνων καὶ μόνον….

13: Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, ἐκδόσεις Μέλισσα, Ἀθῆναι , τόμος Ι΄ (σ.366-381) (Κύριε Βερέμη, διάβασα πὼς ἤσουν κι ἐσὺ στὸ τμῆμα ἐρευνῶν τοῦ ἔργου… Δὲν τὸ μελέτησες καθόλου; Ἀδιάβαστο πῆγε;)

Πραγματικὴ μεταμόρφωσις! Ἀνεπανόρθωτη!

Φιλονόη.

Ἀκολουθοῦν τὰ μαργαριτάρια!!!

Ἐπίσης τὰ προηγούμενα:

pax ottomanica

προσωρινὴ συνέχεια γιὰ τὸ  pax ottomanica

ἡ pax ottomanica καὶ ἡ ἐπιστημονικὴ ἀλήθεια της.

ἡ pax ottomanica (γ΄ μέρος)