Ἡ Mεσημβρία μνημονεύεται ἀπὸ τὸν Ἡρόδοτο ὡς ἡ δυτικότατη πόλη τῆς Σαμοθρακικῆς Περαίας, τὴν ὁποία διέσχισε τὸ 480 π.X. ἡ στρατιὰ τοῦ Ξέρξη κατὰ τὴν ἐκστρατεία της ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος.

[7.108.2] «παραμείβετο δὲ πορευόμενος ἐκ Δορίσκου πρῶτα μὲν τὰ Σαμοθρηίκια τείχεα, τῶν ἐσχάτη πεπόλισται πρὸς ἑσπέρης πόλις τῇ οὔνομά ἐστι Μεσαμβρίη. Ἔχεται δὲ ταύτης Θασίων πόλις Στρύμη, διὰ δέ σφεων τοῦ μέσου Λίσος ποταμὸς διαρρέει, ὃς τότε οὐκ ἀντέσχε τὸ ὕδωρ παρέχων τῷ Ξέρξεω στρατῷ ἀλλ᾽ ἐπέλιπε.» ΗΡΟΔΟΤΟΣ Ἱστορίαι, Βιβλίο Η, Πολύμνια
ἀπόδοση:
[7.108.2] «Στὴν πορεία του ἀπὸ τὸν Δορίσκο προσπέρασε τὰ φρούρια τῶν Σαμοθρακῶν, ποὺ ἡ τελευταία ἀποικία ποὺ ἔχουν ἰδρύσει πρὸς τὰ δυτικὰ λέγεται Μεσημβρία. Ἀμέσως ὑστερ᾽ ἀπ᾽ αὐτὴν ἔρχεται μία πόλη τῶν Θασίων, ἡ Στρύμη, κι ἀνάμεσ᾽ ἀπ᾽ αὐτὲς τὶς δύο ὁ ποταμὸς Λίσος κυλᾷ τὰ νερά του, ποὺ δὲ στάθηκαν τότε ἀρκετὰ νὰ ξεδιψάσουν τὸ στρατὸ τοῦ Ξέρξη, ἀλλὰ στέρεψαν.»

Σύμφωνα μὲ τὶς ἀρχαῖες πηγές, τὴν Σαμοθρακικὴ Περαία ἀποτελοῦσε ἡ ἠπειρωτικὴ ἀκτὴ τῆς Θράκης ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Σαμοθράκη.
Ἡ Μεσημβρία εὑρίσκεται περίπου 20 χλμ Δ. ἀπὸ τὴν Ἀλεξανδρούπολη καὶ ἰδρύθηκε στὸ τέλος τοῦ 7ου αἰῶνος ἀπὸ ἀποίκους ποὺ ἦρθαν ἀπὸ τὴν Σαμοθράκη καὶ ἐγκαταστάθηκαν στὴν εὔφορη θρακικὴ ἀκτή, δημιουργῶντας σειρὰ ἀπὸ ὀχυρωμένες πόλεις ποὺ εἶχαν σκοπὸ νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἐκμετάλλευση τῆς Σαμοθρακικῆς Περαίας. Ἡ Μεσημβρία ἦταν ἡ δυτικότερη καὶ ἴσως ἡ σπουδαιότερη ἀπ’ αὐτὲς τὶς πόλεις.

«Οἱ Σαμόθρακες κατὰ τὴν ἀρχαιότητα ἤκμαζον, εἶχον δὲ ὡς νησιῶται ἀξιόλογον ναυτικόν. Ἀπέβησαν δὲ τόσον ἰσχυροί, ὥστε ἐκυριάρχησαν καὶ εἴς τὴν ἀπέναντι Θρακικὴν παραλίαν, ἤτις προηγουμένως μέχρι τῶν ἐκβολῶν τοῦ Ἔβρου ἦτο χώρα τῶν Κικόνων Θρακῶν. Εἶχον δὲ οἱ Σαμόθρακες ὑπὸ τὴν κατοχήν των τὰ λεγόμενα Σαμοθράκια τείχη, ἤτοι τὰς πόλεις Σάλην, Ζώνην, Σέρρειον καὶ Μεσημβρίαν.» (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ, ΚΩΝ. ΚΟΥΡΤΙΔΗΣ, ΕΚΔ. 1932)

Θράκη

Ὁ ἀρχαιολογικὸς χῶρος στὸν χάρτη

Ἀρχαῖο κείμενο