Ξεκινήσαμε μίαν πολὺ ἐνδιαφέρουσα συζήτησι μὲ τὸν Κωστῆ. Τὸ θέμα μας, γιὰ τὸ ὁποῖον ἐπάσκιζε νὰ μὲ πείσῃ, ἦταν τὸ πῶς μποροῦμε νὰ συνδιαλαγοῦμε μὲ ὅλους αὐτοὺς ποὺ ὅταν ἀκοῦν τὴν λέξι Πατρίδα ἤ Ἔθνος διακόπτουν κάθε διάλογο. (‘Ἀλλοφρονοῦν γιὰ τὴν ἀκρίβεια…!!!)
Τὸν ἀπησχολοῦσε πολὺ τὸ ἐὰν θὰ μποροῦσε νὰ τοὺς προσεγγίσῃ. Μάλιστα, σὲ κάποιες περιπτώσεις, ποὺ προσεπάθησε νὰ ἐπικοινωνήσῃ μαζύ τους, ἀν τί τῶν «ἀπηγορευμένων» λέξεων, ἐχρησιμοποίησε τὴν λέξι κράτος ἤ ἀκόμη καὶ τὴν λέξι χώρα. 

Ἡ συζήτησις διεκόπῃ,  δίχως νὰ καταλήξουμε κάπου. Ἔμεινα ὅμως μὲ τὶς σκέψεις μου. 
Μπορῶ ἀν τί τῆς λέξεως «Ἔθνος» ἤ τῆς λέξεως «Πατρίς» νά χρησιμοποιήσω τίς λέξεις «Κράτος» καί «Χώρα»; 
Ὄχι, δὲν μπορῶ. Δὲν μπορῶ διότι θέλω νὰ ἀκριβολογῶ, κατὰ τὸ δυνατὸν περισσότερο. Δὲν μπορῶ διότι τὴν ἡμιμάθειά τους ἤ τὴν ἀμάθειά τους, ὀφείλουν μόνοι τους νὰ τὴν ξεπεράσουν κάποιοι. Δὲν μπορῶ διότι ἐγὼ ἀγωνίζομαι γιὰ τὴν Πατρίδα μου κι ὄχι γιὰ τὸ κράτος τους.
Θὰ γίνω πιὸ σαφής. 

Συνηθίζω νὰ παρουσιάζω τὰ συμπεράσματά μου, καθῶς ἐπίσης καὶ τὶς σκέψεις μου, μέσα ἀπὸ τὴν ἐτυμολογία. 
Σήμερα ὅμως, εἰδικῶς γιὰ τὴν λέξι «Κράτος», θὰ ξεκινήσω ἀπὸ τὴν μυθολογία, παρ’  ὅ,τι  τὸ ἔχω κάνει ἀρκετὲς φορὲς γιὰ τὴν συγκεκριμένη λέξι.
Ὁ Κράτος καὶ ὁ Βίας, πιστοὶ «μπράβοι» τοῦ Διός, ἦσαν αὐτοὶ ποὺ ἔδεσαν τὸν Προμηθέα στὸν βράχο. Μάλιστα ἐὰν διαβάσουμε τὸν Προμηθέα Δεσμώτη, θὰ διαπιστώσουμε τὴν μεγίστη Ὕβρι ποὺ διαπράττει τὸ τρομερὸ αὐτὸ δίδυμο, ὅταν μὲ περίσσεια θρασύτητα εἰρωνεύεται ἕναν θεό, ὅπως ὁ Προμηθεύς. Βλέπετε εἶναι τὸ μέσον ἀσκήσεως τῆς ἐξουσίας τοῦ Διός αὐτοὶ οἱ δύο. Ὁ Κράτος καὶ ὁ Βίας.

Ἐὰν ἀνατρέξουμε στὴν ἐρμηνεία, θὰ διαβάσουμε:

Κράτος: ἰσχύς, δύναμις σωματική, ἀρχή, ἐξουσία.
Ἐπὶ νόμου: ἰσχύς, ἐπιβολή, ἐξαναγκασμός, βία, ἐπήρεια, ἐπιβολή, κυριαρχία.
Νεοελληνικά: πολιτικὴ ἐξουσία, κυβέρνσησις, διοίκησις, πολιτεία ὀργανωμένη, ὑπεροχή, νίκη….

(Τὴν λέξι Βία μπορεῖτε νὰ τὴν διαβάσετε σὲ παραπομπὴ παρακάτω.)

Δῆλα δή, εἶτε στὸ παρελθόν, εἶτε στὸ παρόν, ἡ λέξις κράτος ἔρχεται νὰ μᾶς ἐκφράσῃ βία, ἐπιβολή, ὑπεροχή, ἐξουσία… Μπλᾶ, μπλᾶ, μπλᾶ…Δῆλα δὴ αὐτοὶ ποὺ ὑπερασπίζονται τὴν ἔννοια Κράτος οὐσιαστικῶς ὑπερασπίζονται ὅλες ἐκεῖνες τὶς δομὲς ποὺ τὸ ἀπαρτίζουν.
Ὑποστηρίζουν, ἐμμέσως, ἀλλὰ δὲν τὸ ὁμολογοῦν, καὶ δέχονται τὴν κομματοκρατία, τὸν δημόσιο τομέα τοῦ ῥουσφετιοῦ, τοὺς ὑπουργοὺς τῆς μίζας καὶ τῆς ΜΙΖΕΝΣ, τὸν διαχωρισμὸ τῶν πολιτῶν σὲ παιδιὰ ἀνωτέρων καὶ κατωτέρων θεῶν, τὴν ἀνομία, τὴν ἀσυλία, τὴν ἀσυδοσία, τὸν ἀνήθικο ἐπιχειρηματία, τὸν ἀλητάμπουρα λάτρη τῶν μνημονίων…
Μὰ πρῶτα καὶ κύρια, περισσότερο ὅλων ὑποστηρίζουν τὴν ὕπαρξιν, διατήρησιν καὶ φυσικὰ δικαιολόγησι τῶν δυνάμεων καταστολῆς.
Διότι καλοί μου ἄνθρωποι, ὁ Κράτος, ἤ σὲ …νεοελληνικότερα, τὸ κράτος, εἶναι ἁπλῶς ἡ κατάστασις γιὰ τὴν ὁποίαν σήμερα ἔχουμε ὅλοι μας ἀγανακτήσῃ. Δῆλα δὴ καλά μου στρουμφάκια, δὲν θέλετε μὲ τίποτα νὰ παύσῃ αὐτὴ ἠ κατάστασις. Δῆλα δὴ καλά μου τρωκτικάκια, τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι αὐτοὶ ποὺ κυβερνοῦν ἀλλὰ τὸ ὅ,τι δὲν κυβερνᾶτε ἐσεῖς. 

Κι ἐπεὶ δὴ κάποιοι θὰ βιασθοῦν νὰ …ἐνοχληθοῦν, νὰ ὑβρίσουν, νὰ συκοφαντήσουν (κρυφούλικα τὰ περισσότερα, διότι δὲν ἔχουν τὰ κότσια καὶ τὰ ἐπιχειρήματα νὰ τὸ κάνουν δημοσίως), θὰ τοὺς ἔλεγα νὰ κάνουν μόνον ἕνα: νὰ ῥωτήσουν τοὺς ἑαυτούς τους. Θέλουν ἤ δέν θέλουν νά γίνουν χαλίφηδες στήν θέσι τῶν χαλίφηδων; 
Ὄχι, νὰ μὴν μᾶς τὸ ὁμολογήσουν. Ἁπλῶς νὰ τὸ …συζητήσουν, ἐὰν φυσικὰ μποροῦν, μετὰ τοῦ σεβαστοῦ τους ἑαυτοῦ. Ἐὰν μποροῦν… Διότι πολὺ πιθανὸν νὰ τὸ ἔχουν κι αὐτὸ ξεπεράσει καὶ νὰ ἔχουν μείνει μόνον μὲ τὸν …Βία. 

Ἄς ἐξετάσουμε ὅμως τὴν λέξι «Χώρα».
Χώρα ἤ χῶρος.    

Χώρα: ἡ χώρα, χῶρος, τόπος, ὅπου ὑπάρχει οἰκία, θέσις….
Κτῆμα, ὑποστατικόν, ἔπαυλις.
Κράτος, πολιτεία

Καὶ

χῶρος: μέρος ἐδάφους, ἔκτασις, χώρα, γῆ, κτηματικὴ περιουσία, οἱ ἀγροί…

Δῆλα δὴ οὐσιαστικῶς συζητᾶμε γιὰ κάτι ποὺ ἔχει ἀρχὴ καὶ τέλος, ἔχει νὰ κάνῃ μὲ τὴν γῆ καὶ τὴν ἰδιοκτησία, δῆλα δὴ μὲ χρῆμα, περιορίζεται, διαχωρίζει τοὺς ἀνθρώπους σὲ πλουσίους καὶ πτωχούς, ὁρίζει σύνορα καὶ κατ’ ἐπέκτασιν καλλιεργεῖ ἐθνικιστικὲς κορῶνες, φανατισμούς, ἀκόμη καὶ ἀκραῖες δικτατορικὲς συμπεριφορές. 
Καί πῶς βρέ σούργελα συνάδει αὐτό μέ τίς διεθνικιστικές σας τοποθετήσεις πού πρεσβεύουν κατάργησι συνόρων καί ἀνυπαρξία ἰδιοκτησιῶν; Πῶς βρέ νούμερα θά κάνετε κάποιον, πού δέν ἔχει ἰδιοκτησία σέ αὐτόν τόν χῶρο, νά τόν ἀγαπήσῃ καί νά τόν πονέσῃ; Πῶς βρέ ἀπίστευτα ὑπανθρωπάρια θά ξεφύγετε ἀπό αὐτό πού τάχα μου πολεμᾶτε; Θά καταργήσετε τά τσιφλίκια; Μὰ τὸ ὄνομα καὶ μόνον αὐτοῦ, ποὺ τάχα μου ὑπερασπίζεσθε, ἀποδεικνύει μικρὰ ἤ μεγάλα τσιφλίκια. Δῆλα δὴ ἄδικο… Δῆλα δὴ Κράτος καὶ Βία….
Θά ἀκυρώσετε τίς ὑπάρχουσες δομές σέ κοινωνικό, οἰκονομικό καί ἠθικό ἐπίπεδον; Δῆλα δή; Θά ἐφαρμόσετε  τήν δική σας ἀντίληψι περί δικαίου σέ ἀνθρώπους πού διαφωνοῦν; 

Δὲν ἔχω καμμίαν ἀντίρρησιν, ἀρκεῖ νὰ πείσετε μὲ ἐπιχειρήματα κι ὄχι νὰ παραπλανήσετε. 
Ἔτσι κι ἀλλοιῶς ὅλη σας ἡ θεώρησις βασίζεται σὲ συναλλαγὲς καὶ σὲ οἰκονομικὰ δεδομένα. Ὑπὸ αὐτὸ τὸ πρίσμα καὶ μόνον καταδεικνύεται τὸ πῶς ἀντιλαμβάνεσθε τὴν ἔννοια χώρα.

Ἄς ἐξετάσουμε ὅμως καὶ τὴν λέξι Πατρίς.

Πατρίς: ἡ πατρική, ἡ προγονική, ἡ τῆς καταγωγῆς, ἡ γενέθλιος γῆ, ἡ χώρα ἐν ἥ ἐγεννήθῃ τις ἤ ἡ ἐξ ᾖς κατάγεται, …, τὸ ἔθνος μετὰ τῶν ἀποτελούντων αὐτὸ ἀτόμων, τοῦ πατρίου ἐδάφους, καὶ παντός, συνδέοντος ἐκ παραδόσεως τοὺς ἀνήκοντας εἰς αὐτό. 

Χμμμ…
Ἐδῶ πιάνουμε τὰ ζόρικα. 
Ὅπως βλέπετε δὲν κατεπιάσθην μὲ τὴν λέξι ἔθνος. Παραμένω μόνον στὶς λέξεις ποὺ ἐχρησιμοποίησε ὁ Κωστῆς στὶς συζητήσεις του. 
Ἡ μόνη λέξις ποὺ δὲν περιλαμβάνει διαχωρισμούς, βία, περιουσίες, σύνορα (ναί, κι αὐτό) εἶναι ἡ λέξις Πατρίς. Ἡ λέξις αὐτὴ ὅμως περιλαμβάνει καὶ τὶς λέξεις «χώρα» καὶ «κράτος». Δῆλα δὴ σημαίνει πολλὰ περισσότερα ἀπὸ αὐτὸ ποὺ βλέπουμε ἐκ πρώτης ὄψεως. 
Ἄν κι ἔχῃ ἐπικρατήσει στὶς ἡμέρες μας νὰ θεωρεῖται κυρίως ἡ χώρα, οὐσιαστικῶς αὐτὸ εἶναι παρανόησις. Διότι Πατρὶς σημαίνει καὶ οἱ μνῆμες μας καὶ ἡ ἱστορία μας καὶ ἡ ταὐτότης μας. Σημαίνει τὸ «καλημέρα» μας, τὸ «καλησπέρα» μας, τὰ πανηγύρια, οἱ διακοπές, οἱ φωτογραφίες τοῦ παπποῦ ἀπὸ τὸ μέτωπο τοῦ ΄40, ἡ ζωγραφιὰ τοῦ ἀνηψιοῦ μας, ὁ ὀβελίας, τὸ παϊδάκι, τὸ οὖζο, τὸ βρισίδι, ἡ μάννα, ὁ πατέρας, τὸ παιδί, ἡ μαθητική μας ποδιά, τὰ σημάδια στὰ γόνατα ἀπὸ τὶς ἀλάνες, ὁ ἥλιος μας, τὸ φῶς μας, ἡ θάλασσά μας, ὁ πρῶτος ἔρως, τὸ πρώτο ξενύκτι, τὸ πρῶτο τσιγάρο, τὸ δάκρυ γιὰ τὸν φίλο ποὺ ἐχάσαμε, ὁ ἀγαπημένος μας διδάσκαλος, τὸ χαρτζηλίκι ποὺ ἐμοιράσθημεν μὲ τοὺς φίλους… 
Ἡ λέξις Πατρίς εἶναι οἱ μνῆμες μας, ἡ ἱστορία τῆς φυλῆς, ποὺ μέσα ἀπὸ τὸ σῶμα μας καὶ τὸν λόγο μας ἐκφράζεται, ἡ ἰδία ἡ ὕπαρξίς μας. Τὸ ἐδῶ καὶ τὸ τώρα. Ἡ μεγαλυτέρα ἀπόδειξις τῆς Ὑπάρξεως τῆς Πατρίδος εἶμαι ἐγώ, ἐσύ, ὁ ἄλλος, συμφωνοῦντες καὶ διαφωνοῦντες. Ἀλλὰ πάντα μὲ ῥίζα τὴν κοινὴ Πατρίδα!
Καταργῶντας τὴν Πατρίδα καταργοῦμε τὴν ὑποστασί μας. Καταργῶντας τὴν χώρα ἤ τὸ κράτος καταργοῦμε ἰδιοκτησίες καὶ διαφόρους τρόπους ἐξουσίας. Ὁ χῶρος εἶναι κάτι ποὺ μᾶς ᾡρισαν, δίχως ἀπαραιτήτως νὰ εἶναι κι ἀληθές. 
Τί ἐννοῶ;
Οἱ Ἕλληνες τῆς Κάτω Ἰταλίας ἐτελεύτησαν; Οἱ Ἕλληνες τῆς Βορείου Ἠπείρου; Οἱ Ἕλληνες πού παρέμειναν στήν Μικρά Ἀσία; Οἱ Ἕλληνες Τοῦ Καναδᾶ; Τῆς Ἀμερικῆς; Τῆς Αὐστραλίας; Τῆς Μεγάλης Βρεταννίας; Τῆς Γερμανίας; 
Αὐτοί ὅλοι δέν ἀποτελοῦν τμῆμα τῆς Πατρίδος; 
Δέν ἦταν Ἕλληνες καί πατριῶτες μας τά παιδιά τοῦ Ἱεροῦ λόχου πού ἐφονεύθησαν μέ τόν Ὑψηλάντη στό Ἰάσιον; Ἤ μήπως δέν ἦταν Ἕλληνες ὅλοι αὐτοί οἱ φιλέλληνες πού ἐθυσιάσθησαν σέ αὐτόν τόν τόπο γιά νά βοηθήσουν στήν ἀπελευθέρωσί του;
Ἔχουν ἰδιοκτησίες ἐδῶ ὅλοι αὐτοί; Δῆλα δή κατέχουν χῶρο; Δῆλα δή ἔχουν χώρα;
Οἱ περισσότεροι δὲν ἔχουν. 
Εἶναι ὅμως ἤ ὄχι Ἕλληνες; Καί ποιός μπορεῖ νά τούς ἀρνηθῇ αὐτό τό δικαίωμα; Ὑπάρχει ζύγι στό πόσο θά ἀγαπᾷ κάποιος τήν Πατρίδα του; Καί μέ ποιό κριτήριο μπαίνει τό ζύγι; Μέ τόν κανόνα τῆς ἰδιοκτησίας;
Μὰ τότε δὲν μιλᾶμε γιὰ ἀνθρώπους ἀλλὰ γιὰ ὑποζύγια ποὺ ἀλλάζουν χέρια ἀναλόγως τῆς τιμῆς ποὺ θὰ πάρῃ ὡς προσφορὰ τὸ ἀφεντικό τους. Ἤ ὄχι;

Νά ὑπερασπισθῶ λοιπόν τί;
Νά θέσω ἑαυτόν ὑπέρ Κράτους, πρό κειμένου νά συνδιαλλαγῶ μέ αὐτόν πού τό ὑπερασπίζεται;; Δῆλα δή νά ὑπερασπισθῶ ὅλα αὐτά πού σιχαίνομαι;  Γιά ποιόν λόγο; Γιά νά ἀλλάξῃ ὁ Μανωλιός καί νά φορέσῃ τά ῤοῦχα του ἀλλοιῶς;
Νά ὑπερασπισθῶ τί; Τήν χώρα; Γιά ποιόν λόγο; Ὁ Θεμιστοκλῆς, ὅταν ἔφθασαν οἱ Πέρσες ἔξω ἀπὸ τὴν Ἀθήνα, καὶ ἐμάλωνε μὲ τὸν Εὑριβιάδη, γιὰ τὸ ἐὰν εἶχε ἤ ὄχι Πατρίδα, ἀπήντησε πὼς Πατρίδα του εἶναι οἱ Ἄνθρωποι ποὺ ἦσαν ἐπάνω στὰ πλοῖα. Ὄχι τὰ σπίτια, οἱ δρόμοι καὶ οἱ ναοί. 
Ἐγώ λοιπόν σήμερα ποιόν θά σεβασθῶ; Τόν κάθε ἀμόρφωτο πού δέν γνωρίζει τήν Ἑλληνική ἤ τόν γίγαντα Θεμιστοκλῆ;

Καί σέ τί γλῶσσα νά συζητήσω; Σέ αὐτήν πού ἀντιλαμβάνονται κάποιοι καί ἡ ὁποία περιέχει μόνον 598 λέξεις ἤ σέ αὐτήν τήν γλῶσσα πού παραμένει μητρική μου καί πατρική μου;

Αὔριο λοιπὸν ποὺ θὰ δῶ τὸν Κωστῇ θὰ ἐξακολουθήσουμε τὴν συζήτησι ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ τὴν ἔχουμε σταματήσει. Θὰ τοῦ ἀναλύσω τὶς σκέψεις μου. 
Θὰ τοῦ δείξω ὅμως πὼς περισσότερο μὲ ἐνδιαφέρει αὐτὸς ποὺ ἀγωνίζεται γιὰ ἀξίες κι ὄχι ὁ παραδόπιστος ποὺ ἀγωνίζεται γιὰ τὴν τσέπη του.
Ἔτσι κι ἀλλοιῶς γιὰ ἐμέναν ὅλοι αὐτοὶ δὲν ὑπάρχουν. Εἶναι ἀνακυκλώσιμοι καὶ θὰ μᾶς τὸ ἀποδείξουν γρήγορα. Τὸ ζητούμενον δὲν εἶναι νὰ ἐπικοινωνήσουμε. Ἔχουν πρὸ πολλοῦ ἀποφασίσει τὸ τί σημαίνουν γιὰ αὐτοὺς τὰ παραπάνω. Τὸ ἐὰν βέβαια ἡ ἐρμηνεία ποὺ δίδουν στὶς λέξεις ταὐτίζεται καὶ μὲ τὴν πραγματικότητά τους, ἀφήσετέ τό… Εἶναι ἄλλη ἱστορία… Καμμία σχέσις μὲ τὴν πραγματικότητα.

Φιλονόη .

Ὅλες οἱ λεξικολογικὲς καταγραφὲς ἀπὸ τὸ λεξικὸ Δημητράκου, ἐκδόσεις Γιοβάννη, Ἀθῆναι 1966.

Περὶ βίας:

Ὃταν ἡ βία διαποτίζει τὴν καθημερινότητάν μας, κανένα θῦμα της δὲν τήν ἀναγνωρίζει!

φωτογραφία.