Ἀπαγορεύεται ἡ ἀναδημοσίευσις τῶν κειμένων τοῦ κυρίου Μιχαὴλ Ἀλεξανδρῆ δίχως ἀναφορὰ τῆς πηγῆς, τοῦ ὀνόματός του καὶ τοῦ ἐπαγγέλματός του ὡς ἔχει!!!
Παρακαλῶ πολὺ σεβασθῆτε το…
Εὐχαριστῶ.

Φιλονόη

 

ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΜΕΝΩΝ, 80ab (ἢ περὶ ἀρετῆς, πειραστικός).

   Ἕνα ἀπὸ τὰ πρόσωπα τοῦ διαλόγου εἶναι ὁ Μένων ὁ Θεσσαλός, μορφωμένος στὴ σχολὴ τοῦ ῥήτορα Γοργίου. Ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς στρατηγοὺς τῶν μυρίων ποὺ ἀκολούθησε τὸν Κῦρο καὶ μετὰ τὴ νικηφόρο μάχη στὰ Κούναξα δολοφονήθηκε μὲ τοὺς ἄλλους συστρατήγους, Κλέαρχο τὸν Λακεδαμόνιο, Πρόξενο τὸν Βοιώτιο, Ἀγία τὸν Ἀρκάδα καὶ Σωκράτη τὸν Ἀχαιό. Γιὰ τὴν προσωπικότητά του γράφει ὁ φίλος του Ξενοφῶν στὸ ἔργο του Κύρου Ἀνάβασις (Β, vi, 21-29). Ὁ Μένων εἶχε ἀκόρεστη ἐπιθυμία τοῦ πλούτου καὶ τοῦ κέρδους, ἤθελε δὲ νὰ ἔχει φίλους τοὺς πλέον ἰσχυρούς, γιὰ νὰ μὴ δικάζεται σὲ περίπτωση παρανομίας. Ἡ ἐπιορκία, ἡ ἀπάτη καὶ τὸ ψεῦδος ἦσαν προσφιλεῖς μέθοδοί του, γιὰ τὶς ὁποῖες μάλιστα ἐχαίρετο καὶ εὐχαριστεῖτο. Πίστευε ὅτι ἡ ἁπλότητα καὶ ἡ ἀλήθεια εἶναι ταυτόσημα τῆς ἠλιθιότητας. Δὲν περιφρονοῦσε τοὺς ἐχθρούς του, ἀλλὰ ἀντίθετα γελοῦσε σὲ βάρος τῶν φίλων του ποὺ τοὺς κατέκλεβε. Φοβόταν τοὺς ἐπιόρκους καὶ τοὺς άδίκους, διότι τοὺς θεωροῦσε καλὰ ὁπλισμένους, ἐνῶ τοὺς εὐόρκους καὶ τοὺς φιλαλήθεις τοὺς θεωροῦσε ἀνάνδρους.

   Ὁ Μένων εἶχε μὲν ἀκουστὰ τὴ φήμη τοῦ Σωκράτους, τὸν θαυμάζει ὅμως περισσότερο μὲ τὴν ἐκ τοῦ σύνεγγυς  γνωριμία καὶ τὴ συζήτηση περὶ ἀρετῆς. Ὁ Σωκράτης ἐμφανίζεται ἐξαιρετικὰ ἤρεμος καὶ μὲ ἀγαστὴ διαύγεια πνεύματος, ἔχοντας ἐπίγνωση τῆς μακρᾶς καὶ κοπιώδους πορείας, τὴν ὁποία πρέπει νὰ διανύσει μὲ σκοπὸ τὴν εὕρεση τοῦ ίδανικοῦ ὁρισμοῦ τῶν ἐννοιῶν, ἀπὸ τὸν ὁποῖο ἐκπορεύονται ὅλες οἱ γνώσεις καὶ τὸ σύστημα σκέψεως καὶ ζωῆς, ὅπως ὁ Πλάτων ἀπέβλεψε.

ΚΕΙΜΕΝΟ: Μένων: Ὦ Σώκρατες, ἤκουον μὲν ἔγωγε πρὶν καὶ συγγενέσθαί σοι, ὅτι σὺ οὐδὲν ἄλλο ἢ αὐτός τε ἀπορεῖς καὶ τοὺς ἄλλους ποιεῖς ἀπορεῖν. καὶ νῦν, ὥς γέ μοι δοκεῖς, γοητεύεις με καὶ φαρμάττεις καὶ ἀτεχνῶς κατεπᾴδεις, ὥστε μεστὸν ἀπορίας γεγονέναι. καὶ δοκεῖς μοι παντελῶς, εἰ δεῖ τι καὶ σκῶψαι, ὁμοιότατος εἶναι τό τε εἶδος καὶ τἆλλα ταύτῃ τῇ πλατείᾳ νάρκῃ τῇ θαλαττίᾳ. καὶ γὰρ αὕτη τὸν ἀεὶ πλησιάζοντα καὶ ἁπτόμενον ναρκᾶν ποιεῖ. καὶ σὺ δοκεῖς μοι νῦν ἐμὲ τοιοῦτόν τι πεποιηκέναι, ναρκᾶν. ἀληθῶς γὰρ ἔγωγε καὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὸ στόμα ναρκῶ, καὶ οὐκ ἔχω ὅ,τι ἀποκρίνωμαί σοι. καίτοι μυριάκις γε περὶ ἀρετῆς παμπόλλους λόγους εἴρηκα καὶ πρὸς πολλούς, καὶ πάνυ εὖ, ὥς γ’ ἐμαυτῷ ἐδόκουν. νῦν δὲ οὐδ’ ὅ,τι ἔστι τὸ παράπαν ἔχω εἰπεῖν. καί μοι δοκεῖς εὖ βουλεύεσθαι οὐκ ἐκπλέων ἐνθένδε οὐδ’ ἀποδημῶν. εἰ γὰρ ξένος ἐν ἄλλῃ πόλει τοιαῦτα ποιεῖς, τάχ’ ἂν ὡς γόης ἀπαχθείης.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ (ὁμιλεῖ ὁ Μένων): Σωκράτη, ἐγὼ βέβαια ἄκουγα καὶ προτοῦ νὰ σὲ συναναστραφῶ, ὅτι σὺ δὲν κάνεις τίποτε ἄλλο παρὰ καὶ ὁ ἴδιος ἔχεις ἀπορίες καὶ κάνεις καὶ τοὺς ἄλλους νὰ ἔχουν ἀπορίες. καὶ τώρα, ὅπως βέβαια μοῦ φαίνεσαι, μὲ μαγεύεις καὶ μὲ ποτίζεις καταπραϋντικὰ φάρμακα καὶ μὲ τὰ λόγια σου μὲ συνεπαίρνεις ὅπως μὲ τὸ τραγούδι, ὥστε νὰ ἔχω καταστεῖ μεστὸς ἀπορίας. καὶ ἐξολοκλήρου μοῦ φαίνεσαι, ἂν πρέπει καὶ κάπως νὰ σὲ περιπαίξω, εἶσαι ἐντελῶς ὅμοιος καὶ στὴ μορφὴ καὶ στὰ ἄλλα μὲ ἐκεῖνο τὸ πλατὺ θαλασσινὸ ζῶο, τὴ νάρκη (τὸ σαλάχι). καὶ μάλιστα αὐτὸ προκαλεῖ νάρκωση σ’ ὅποιον κάθε φορὰ τὸ πλησιάζει καὶ τὸ ἐγγίζει. καὶ σὺ μοῦ φαίνεσαι τώρα ὅτι μοῦ ἔχεις κάνει κάτι τέτοιο, δηλ., μὲ ἔχεις ἀναισθητοποιήσει. διότι στ’ ἀλήθεια ἐγὼ βέβαια ἔχω ἀναισθητοποιηθεῖ καὶ στὴν ψυχὴ καὶ στὸ στόμα, καὶ δὲν ξέρω τὶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω. κι ὅμως χιλιάδες φορὲς βέβαια ἔχω ἐκφωνήσει παμπόλλους λόγους γιὰ τὴν ἀρετή καὶ μάλιστα ἐνώπιον πολλῶν, καὶ πολὺ ἐπιτυχημένα, ὅπως βέβαια φανταζόμουν. τώρα ὅμως ἐντελῶς ἀδυνατῶ νὰ πῶ τὶ συμβαίνει. Βέβαια, ἂν ὡς ξένος σὲ ἄλλη πόλη κάνεις τέτοια, γρήγορα θὰ συρθεῖς στὸ δικαστήριο ὡς μάγος (ἤ: θὰ ἀπομακρυνθεῖς ὡς ἀγύρτης).

Μιχαὴλ Ἀλεξανδρῆς
Φιλόλογος

(ἡ σελὶς τοῦ Μιχαῆλ ἐδῶ)

φωτογραφία