Φαναγορ(ε)ία

Ἡ ἑλληνικὴ πόλις Φαναγορία στὴν Μαύρη Θάλασσα

Ὅπως ἀναφέρει ἡ συγγραφεὺς Ἁγιάτις Μπενάρδου, στὴν Ἐγκυκλοπαίδεια τοῦ Ἱδρύματος Μείζονος Ἑλληνισμοῦ γιὰ τὸν Εὔξεινο Πόντο, ἡ Φαναγορεία ἱδρύθη στὰ μέσα τοῦ 6ου αἰῶνος π.Χ. ἀπὸ κατοίκους τῶν Ἀβδήρων καὶ ἀπετέλεσε τὴν μεγαλυτέρα σὲ ἔκταση ἑλληνικὴ ἀποικία στὴν περιοχή. Παρ’ ὅ,τι οἱ ἀναφορὲς στὶς γραπτὲς πηγὲς δὲν εἶναι πολλές, τόσο ὁ Ἐκαταῖος ὁ Μιλήσιος ὅσο καὶ ὁ Στράβων ἀνεφέρθησαν στὴν τοποθεσία καὶ τὴν ἐμπορικὴ δραστηριότητά της.

Κατὰ τὸν 5ο αἰώνα π.Χ. ἡ οἰκονομικὴ ἄνθησις τῆς πόλεως ἦταν μεγάλη, ἐξ αἰτίας τῆς γεωγραφικῆς της θέσεως ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναπτύξεως τῆς γεωργικῆς παραγωγῆς τῆς πόλεως (σιτηρὰ καὶ ἀμπελοκαλλιέργεια).

Οἱ ἀνασκαφικὲς ἔρευνες ἔχουν φέρη στὸ φῶς τὴν «Οἰκία τοῦ Σιτέμπορος», ποὺ χρονολογεῖται τὸν 5ο αἰώνα π.Χ. καὶ ὅπου εὑρέθη πλῆθος ἀποθηκευτικῶν πίθων μὲ ὑπολείμματα σιτηρῶν.

Κατὰ τὸν 5ο αἰώνα π.Χ. ἡ Φαναγορεία ἡνώθηκε μὲ τὸ Παντικάπαιο καὶ ἄλλες πόλεις τῶν χερσονήσων Κὲρτς καὶ Ταμᾶν κι ἐσχημάτισαν τὸ βασίλειον τοῦ Βοσπόρου. Κατὰ τὸν 3ο καὶ 4ο αἰώνα μ.Χ. ἡ πόλις παρήκμασε οἰκονομικῶς καὶ τελικῶς ἔπεσε στὰ χέρια τῶν Οὔνων.

Ἡ θέσις τῆς Φαναγορείας ἐνετοπίσθη τὸν 18ο αἰώνα, μετὰ τὴν εὕρεση βάσεων μαρμαρίνων ἀγαλμάτων ἀφιερωμένων στὴν θεὰ Ἀφροδίτη. Ἐνδιαφέρον παρουσιάζει ἡ ἐκτεταμένη νεκρόπολις, ποὺ ἀναπτύσσεται σὲ τρεῖς πλευρὲς γύρω ἀπὸ τὴν Φαναγορεία. Μεταξὺ ἄλλων ἐνετοπίσθη ἀρχαία βασιλικὴ ταφή, μὲ πέτρινη κλίμακα στὴν εἴσοδο, ποὺ ὁδηγεῖ σὲ ὀρθογώνιο πέρασμα. Ἑκατέρωθεν τῆς εἰσόδου τοῦ τύμβου ὑπάρχουν μεγάλα πέτρινα κουτιὰ μὲ τέσσερις ταφὲς ἀλόγων συνοδευόμενες ἀπὸ πλούσια κτερίσματα.

Ἕνα τμῆμα τῆς ἀρχαίας πόλεως εὑρίσκεται κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς θαλάσσης, ἐξ αἰτίας τῆς αὐξήσεως τῆς στάθμης τοῦ νεροῦ καὶ ἀνασκάπτεται μὲ ὑποβρύχιες ἀρχαιολογικὲς ἔρευνες. Ἀπὸ τὶς ἔρευνες αὐτὲς ἔχουν ἔλθη στὸ φῶς μεταξὺ ἄλλων θραύσματα ἀρχιτεκτονικῶν κατασκευῶν, ἴχνη πέτρινων πεζοδρομίων, ποὺ χρονολογοῦνται κατὰ τὸν 4ο-30 αἰώνα π.Χ., πλῆθος κεραμικῶν της ὑστέρου Ἀρχαιότητος καὶ τῆς πρωΐμου μεσαιωνικῆς περιόδου, καθὼς καὶ νομίσματα τοῦ 3ου καὶ 4ου αἰῶνος μ.Χ..

Πηγὲς -παραπομπές: 

Ά) Οἱ βορειοτέρες ἀρχαῖες ἑλληνικὲς ἐγκαταστάσεις στὴν χερσόνησο Ταμᾶν, στὸν Εὔξεινο Πόντο

Β) Τὰ νέα εὐρήματα τῆς ἑλληνικῆς πόλεως Φαναγορία στὴν Μαύρη Θάλασσα
https://ellinondiktyo.blogspot.com/2018/09/blog-post_22.html
Γ) Φαναγόρεια, Ἀγρίππεια (6ος αἵ. π.Χ. – 12ος αἵ. μ.Χ.)

Δ) Βικιπαίδεια

Ἔρευνα Πανορμίτης Σπανὸς

Ἐπιμέλεια κειμένου Φιλονόη καὶ Φίλοι

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply