Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Θέα τῶν Ἀθηνῶν, 1940 (ἰδιωτικὴ συλλογή)
Ἄ γαιώδη ἄνθρωπε
Ἰδὲς ποὺ ὁ τοκετὸς τῆς νύκτας ἔφερε
Κυανὸ καὶ κιννάβαρι, πορφύρα καὶ ὤχρα
Συνέχεια
Ἀρχεῖα ἐτικέττας: Ὀδυσσέας Ἐλύτης
«Σχέδιο γιὰ μίαν εἰσαγωγὴ στὸ χῶρο τοῦ Αίγαίου»
Ἀπὸ τοὺς πολύποδες τῶν κρητικῶν ἀγγείων ἢ
τὰ πτερόψαρα τῶν πρόσφατων τοιχογραφιῶν τῆς Σαντορίνης,
ἀπὸ τὸ θαλασσινὸ ἀνάμεσα σὲ δυὸ κολῶνες ἄνοιγμα κάποιου ναοῦ
ἢ τὸ γεωμετρικὸ καθήλωμα ἑνὸς αὐλητῆ σὲ μάρμαρο παριανό,
ξεσηκώνεται, σὰν ἀέρας ἐλαφρότατου γραιγολεβάντε,κάποια αἴσθηση «ἅγια»,
ὅπως θὰ λέγαμε πρωθύστερα… Συνέχεια
Τὴν ἁγνότητα ἔθεσα στὸ τραχύτερο τῆς πέτρας…
Ἄλλο ἐγώ
πάρεξ τὸ θυμάρι στὴν καρφῖδα τοῦ ἥλιου δέν ἐγνώρισα
– καὶ πάρεξ
τὴ σταγόνα τοῦ νεροῦ στ’ ἄκοπα γένια μου δέν ἔνιωσα,
– μὰ τραχύ τὸ μάγουλο ἔθεσα στὸ τραχύτερο τῆς πέτρας Συνέχεια
Ἐσὺ καὶ οἱ Ἄλλοι…
Ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης στὸ Ἀλβανικὸ Μέτωπο, 1941.
Ποιᾶς φυλῆς ἀνύπαρχτης ὁ γόνος νά ‘μουν
– – – – τότε μόνο ἐννόησα
– – – – – – – – – – – ποὺ ἡ σκέψη τοῦ Ἄλλου
– – – – – – – – – – – διαγώνια σὰν ἀκμή γυαλιοῦ Συνέχεια
Urpferd
Γράφει ἡ Σέμνη Καρούζου [1]:
Τὸ ἀνέβασμα τοῦτο τοῦ Γκαῖτε μαζὶ μὲ τὸν Ὅμηρο στὶς ὀλύμπιες κορυφὲς ἦταν φυσικὸ νὰ προετοιμάση τὴ συνάντησή του μὲ τὸ ἔργο τοῦ πιὸ θεόπνευστου Ἕλληνα καλλιτέχνη, τοῦ Φειδία. Κυριεύεται [ὁ Γκαῖτε] ἄμεσα ἀπὸ τὰ γλυπτὰ τοῦ Παρθενώνα, ποὺ τὰ ἔκανε τότε γνωστὰ στὴ Δύση ἡ ἁρπαγὴ τοῦ Ἔλγιν, καὶ φροντίζει νὰ ἀποκτήση γύψινα ἐκμαγεῖα ἀπὸ μερικὲς φειδιακὲς μορφές. Εἶναι πολὺ γνωστὴ ἡ περιγραφή του, ἡ μεστὴ ἀπὸ ἄμεση αἴσθηση καὶ ἀπὸ μυστικὴ βύθιση, τοῦ κεφαλιοῦ τοῦ ἀλόγου ἀπὸ τὸ ἅρμα τῆς Σελήνης στὸ ἀνατολικὸ ἀέτωμα τοῦ Παρθενώνα. Ἕως σήμερα μένει κυρίαρχο καὶ μοναδικὸ τὸ ὄνομα ποὺ ἔδωσε στὸ ἄλογο αὐτὸ ὁ Γκαῖτε, γιατὶ κανείς, ἑνάμιση αἰώνα τώρα, δὲν βρῆκε βαρύτερη λέξη: «Οὐρπφέρντ, πρωτοάλογο» [σ.σ. πρωτάλογο· πρότυπον, ἀρχέτυπον, ἰδέα τοῦ ἀλόγου]: «Φαίνεται σὰν φάντασμα, καὶ τόσο παντοδύναμο σὰν νὰ ἔγινε ἐνάντια στὴ φύση· ὅμως ὁ καλλιτέχνης ἔπλασε ἀπὸ παρατήρηση ἕνα πρωτοάλογο, εἴτε τὸ εἶδε μὲ τὰ μάτια του εἴτε τὸ συνέλαβε μὲ τὸ πνεῦμα του· σ᾿ ἐμᾶς τουλάχιστο φαίνεται ὅτι παραστάθηκε μὲ τὸ νόημα τῆς ὑψηλότερης Ποίησης καὶ τῆς Ἀλήθειας.»
Κεφαλὴ ἵππου ἀπὸ τὸ ἅρμα τῆς Σελήνης·
ἀνατολικὸν ἀέτωμα τοῦ Παρθενῶνος
(ἄχρι καιροῦ στὸ Βρετανικὸν Μουσεῖον)
Ὀδυσσέας Ἐλύτης: Περί Εὐρώπης
«Τό πᾶν εὑρίσκεται στήν εὐγένια καί τήν ποιότητα, σέ ἀντίθεσι μέ τό μέγεθος καί τήν ποσότητα πού χαρακτηρίζουν τήν Δύσι»
«Οἱ εὐρωπαῖοι ἄντλησαν ἀπό τίς Ἑλληνικές Ἀξίες γιά νά φθάσουν στήν Ἀναγέννησι, ἀλλά ἡ Ἀναγέννησις ἡ δική τους εἶναι κάτι πολύ διαφορετικό ἀπό αὐτό πού θά μπορούσαμε νά εἴχαμε κάνει ἐμεῖς (οἱ Ἕλληνες) ἄν δέν μᾶς σταματοῦσε ἡ Συνέχεια